Alle verhoudingen omgekeerd
Eucharistie vieren is dankzeggen, dankzeggen voor alles wat we in geloof ontvangen. Jezus vierde de eucharistie aan de vooravond van zijn lijden. Dat daagt ons uit om, zelfs als het duister wordt, toch te blijven danken voor het geschenk van het leven. In onze vieringen verwijzen we vaak naar deze avond, naar dit moment ‘op de avond voor zijn lijden en dood’. Op Witte Donderdag is Jezus Christus is ons middelpunt. Hij brengt ons samen rond zijn tafel, waar Hij ons in het gebaar van de voetwassing laat ontdekken wie wij zijn. Dan blijken alle verhoudingen omgekeerd: daar zijn geen heren en slaven meer, maar enkel zonen en dochters van God, broeders en zusters, kinderen van een en dezelfde Vader.
Op deze dag van de voetwassing zegt Jezus tot elk van ons: ‘Ik kom bij u aan huis en kniel’ (Psalm 5). Witte Donderdag is de dag waarop Jezus toont hoezeer Hij ons bemint; Hij wast elk van ons de voeten en geeft ons het brood des levens en schenkt de wijn van de vreugde.
Liefde onder mensen betekent doorgaans iemand graag zien, omdat er een reden toe is hem te beminnen en veelal dus omdat hij het verdient. Het is een tegenprestatie. We beminnen omdat een ander ons goed heeft gedaan, of omdat hij kwaliteiten heeft: omdat hij mooi, lief, competent is. Omdat hij ons gelukkig maakt. Of nog omdat hij medelijden verdient.
Maar als God bemint, dan is het niet omdat wij dat verdienen. Gods liefde is selfsupporting. Ook als we ze niet verdienen, het niet waard zijn of nog als we Hem pijn hebben gedaan. Gods liefde bemint ook wie het niet heeft verdiend. Zo deed Jezus op het Laatste Avondmaal. Hij keert de redenen om te beminnen helemaal om: Hij die de Zoon van God is, verlaagt zich tot een slavendienst. Hij wast de voeten, niet de handen zoals dat de gewoonte was bij een joods avondmaal. Hij doet het zelfs bij Petrus die Hem driemaal zou verloochenen, en bij Judas die klaar staat om hem te gaan overleveren.
En wij? Zelden gaat onze liefde uit naar wie dat niet verdient. We selecteren wie ons graag goed heeft gedaan. Onze liefde gaat naar hen van wie we iets hebben gekregen en ook nog iets verwachten; ‘Mijn liefde moet toch niet uitgaan naar wie het verdienen of zelfs naar wie mij pijn heeft gedaan? Of wie ik helemaal niet ken?’
Vandaag op Witte Donderdag wil ik beminnen wie ik het eerst ontmoet om mijn weg… Van hem of haar wil ik de naaste zijn. Dat kan een reisgenoot zijn aan wie je je zitplaats afstaat in een overvolle metro. Of iemand die ik voor laat gaan in het drukke verkeer. Of niet meer uitstellen een zieke of eenzame te gaan bezoeken.
Dienstbaarheid… Ik kan zoveel voeten wassen van zoveel mensen. Zelfs de voeten van wie me pijn heeft gedaan. Ik blijf het horen: ‘als Ik, jullie Heer en meester, de voeten was, dan moeten jullie ook elkaar de voeten wassen’. Makkelijk om te lezen, maar zo moeilijk om te doen…
Meditatie bij palmzondag, witte donderdag en goede vrijdag.
