Homilie bij de sluiting van de Sint-Hubertuskerk op het Feest van Sint-Jan van Lateranen
Hoe vreemd is het om het afscheid van een kerkgebouw te ‘vieren’ op de dag dat in heel de katholieke wereld een kerkgebouw in Rome gevierd wordt! Namelijk de Basiliek van Sint-Jan van Lateranen, de oudste basiliek in de stad Rome, de kathedraal van de paus als bisschop van Rome en vaak de moeder van alle christelijke kerken genoemd. Maar laten we duidelijk wezen, in de liturgie vandaag vieren we geen gebouw. Paulus maakt dat duidelijk in de eerste lezing die wij hoorden waar hij de Korintiërs vertelt dat wij het bouwwerk van God zijn en in het evangelie vertelt Johannes dat Jezus met de tempel van God zijn eigen lichaam bedoelt. Met andere woorden: de kerk is geen stenen gebouw maar een gemeenschap van gelovigen waarin Christus woont en de Heilige Geest rondwaart. Dus voor zover we vandaag die basiliek in Rome herdenken, doen we dat alleen maar opdat zoiets ons zou helpen om zelf woonplaatsen voor God te zijn, betere heilige tempels. Hoe kan die basiliek van Sint-Jan van Lateranen ons helpen om op een goede manier als christen te leven?
Wel, de geschiedenis van Sint-Jan in Lateranen is er één van verandering en continuïteit. De grond waarop die kerk staat, werd in 314 door keizer Constantijn aan paus Melchiades geschonken. Dat is 3-1-4, heel lang geleden dus. Die paus bouwde er een kerk op en 10 jaar later in 324 was ze af en werd ze door paus Sylvester geconsacreerd. Maar in 443 verwoestte een aardbeving de kerk, waarna ze heropgebouwd werd. In 455 plunderden de Vandalen de stad Rome en verwoestten de kerk opnieuw, dus moest ze opnieuw worden herbouwd. Rond het jaar 900 opnieuw een aardbeving die de kerk verwoest en opnieuw wordt ze heropgebouwd. In 1308 en in 1360 brandt ze twee keer helemaal af. En in de 15de eeuw, in de 17de, 18de en 19de eeuw wordt ze iedere keer grondig uitgebreid en verbouwd. De geschiedenis van Sint-Jan van Lateranen is dus een onafgebroken verhaal van verandering. En toch is het dezelfde kerk.
De geschiedenis van de Lateraanse basiliek nodigt ons ook uit om de veranderingen in ons leven te aanvaarden maar de goede dingen die blijven te vieren. Daarom is het geen gekke gedachte om de sluiting van een prachtig kerkgebouw zoals deze Hubertuskerk waarin zoveel duizenden mensen een deel van hun biografie hebben beleefd te ‘vieren’. Want ondanks het feit dat ze voor de eredienst gesloten wordt en ze als gebouw ongetwijfeld blijft bestaan, gaat het uiteindelijk niet om een stenen gebouw maar om de kans om te blijven samenkomen in christelijke gemeenschap, waar dan ook. Of zoals de Zen-filosofie het zo mooi uitdrukt: ‘Zonder menselijke verblijfplaats komt het hart tevoorschijn’.
We hebben allemaal schrik van verandering en willen ons ertegen verzetten, maar verandering is juist onderdeel van Gods plan met ons. Je leeft alleen maar gelukkig, gezond en langer als je leert omgaan met overgangen.
Je aanpassen aan het feit dat je toen je jong was een aantal heel goede relaties had die er niet meer zijn, je aanpassen aan een nieuwe baan, leren, omgaan met het feit dat jouw kinderen het huis uitgaan of zelf jouw huis moeten verlaten omdat het te groot wordt of omdat je naar een WZC gaat. Jezelf mentaal ‘heropbouwen’ wanneer je gezondheid achteruitgaat, wanneer jouw huwelijk eindigt of wanneer je een dierbare verliest in de dood. En bij al die overgangen ben je geneigd om te zeggen: "Mijn leven is voorbij. Het prachtige bouwwerk waarin ik heb geleefd, is kapot, afgebrand, vernietigd." Maar het leven gaat door en het is maar te hopen dat je gelovig bent want dan geloof je dat God met jou meegaat naar de toekomst. Dan geloof je dat ofschoon het onmogelijk is om alle veranderingen en overgangen in jouw leven te voorzien, God ze allemaal kent en Hij al bezig is om jou de kracht te geven om ze het hoofd te bieden. Dan zal je merken dat God al bezig is om nieuwe mensen en plekken in jouw leven te brengen die jou in staat zullen stellen om te groeien, hoe oud je ook bent.
Want bij alle veranderingen zijn er altijd goede dingen in ons leven die blijven bestaan. Vrienden van toen we nog op school zaten die ons hele leven lang vrienden blijven. Dingen die we op ons eerste werk hebben geleerd die we vandaag de dag nog steeds gebruiken. Gewoontes en herinneringen die ons verbinden met onze volwassen kinderen en met de mensen die we door de dood hebben verloren. De kans om hechter te groeien met de gemeenschap van Sint-Willibrordus. Ook al worden we door veranderingen in ons leven voortdurend in een andere richting gedreven, er is continuïteit in wie we zijn en hoe we liefhebben. Ook al verandert ons leven in een nieuwe richting, we zijn nog steeds dezelfde persoon om wie God geeft en die God bewaart.
Verandering en continuïteit zijn de twee patronen van het leven. En dat is eigenlijk bijzonder hoopvol. Precies zoals die basiliek van Sint-Jan van Lateranen zullen we steeds weer veranderen. Maar dat hoeft niet dramatisch te zijn. Integendeel, dat is zelfs iets heiligs – niet een heilig kerkgebouw in Rome, maar een heilig volk dat begrijpt dat God ons altijd bouwt en herbouwt, ons altijd nieuw maakt. Laten we Hem hiervoor dankbaar zijn.
Ronald Sledsens
Tekst opgenomen met toelating van Ronald Sledsens
