Van 20 tot 25 april beleefde de seminariegemeenschap een hoogtepunt
Zes dagen op bedevaart naar Rome heeft op de vijftien seminaristen en begeleidende priesters een onvergetelijke indruk nagelaten.
Onmiddellijk na de landing op vrijdagmorgen bracht een autobusje ons naar één van de zeven heuvels van Rome, de Aventijn. Van hieruit blikt de pelgrim onmiddellijk over een flik stuk van de eeuwige stad. Torens, koepels en een resem van her en der verspreide, vaak eeuwenoude, gebouwen laten zich zien onder een feller wordende lentezon die stad en mens langzaam opwarmt. De heilige Benedictus heeft hier zijn plaats want het Anselmus verspreidt van hieruit haar eeuwenoude kennis en wijsheid onder de hoede van benedictijnen. De Santa Sabina was de eerste kerk waar we verbluft werden door de grootsheid en tegelijk éénvoud van een godsruimte die alle aandacht naar het hemelse voert. We mijmerden bij het Circus Maximus waar zovele christenen hun leven als martelaar lieten. Te gast waren we tijdens ons verblijf in het Casa del Clero, vlakbij de Engelenburcht en op een paar minuutjes wandelen van het Sint-Pietersplein. Dit wereldberoemde plein bezochten we dan ook meteen na het middagmaal, ons verwelkomd hetend in de armen die de colonnaden uitbeelden en die zich als een moeder over haar kinderen ontfermt. Binnengaan in de Sint-Pietersbasiliek brengt vaak verwondering en sprakeloosheid met zich mee. Als mens voel je je er enerzijds welkom en veilig geborgen, en anderzijds overrompeld door de omvang en overtreffende grootsheid van de beuken met reuzenpilaren en hemelhoge plafondwanden. Bij het graf van de heilige paus Johannes XXIII, patroon van ons seminarie, konden we een tijdje in gebed doorbrengen. Bij de linker zijbeuk vierden we mee eucharistie, ons onmiddellijk lid voelend van een wereldgrote kerkgemeenschap. De eucharistie brengt hier duidelijk mensen uit “alle naties en rassen en talen” (canon 3b) samen om aan de Heer hulde te brengen. De universaliteit van het katholieke geloof is hier sterk zichtbaar en voelbaar. Door voorspraak van één van onze seminaristen bij een bewaker konden we nadien tot aan de Cathedra Petri, helemaal vooraan in het hoogkoor. Hier schijnt het zonlicht grandioos en zacht doorheen het witgeelrode raam met afbeelding van de hemelse duif, de Heilige Geest. Na een avondwandeling namen we deel aan het avondgebed in de basiliek Santa Maria in Trastevere waar elke avond leden van de San’Egidiogemeenschap sinds 50 jaar het gebed verzorgen. De avond werd besloten met een ijsje en een vrij bezoek in en nabij deze oude Romeinse wijk van Trastevere.
Zaterdag diende zich net als vrijdag zonnig aan. De hele bedevaart zouden we trouwens onder een warme lentezon doorbrengen. Na het ontbijt testten we het metro en bus-systeem van Rome uit om tot bij de catacomben van San Callisto te komen. Een doorwinterde Vlaamse gids leidde ons kundig in en ging ons voor in één van de meest tot de verbeelding sprekende bladzijden van het jonge christendom. Het geloof in de levende Christus wordt in de diepte van deze onderaardse gangen werkelijk ‘verdiept’. Plots besef je dat duizenden christenen gedurende meer dan twee eeuwen hun leven op het spel zetten omwille van hun geloof in de Opgestane Christus. De eucharistieviering die we hier in de intimiteit van een grafkamer vierden, liet een sterke indruk na bij de seminaristen. Vanaf hier zaten we allen echt in de ‘bedevaartmodus’. In de schaduw van een reuzengroot beeld van de heilige Tarcisius, patroon van de misdienaars en ooit zelf schuilend in de catacomben, maakten we een groepsfoto van de seminaristen. De tocht ging vervolgens bovengronds verder naar het kerkje ‘Quo Vadis?’. Volgens de legende verscheen hier Christus aan Petrus die aan zijn zending in Rome er de brui aan wilde geven. Tegen het middagmaal bereikten we de tweede pauselijke basiliek: Paulus buiten de Muren. Hier ligt het graf van de apostel Paulus, waarrond doorheen de eeuwen een schitterend Godsgebouw verrezen is. In het atrium staat een imposante Paulus met het zwaard van het geloof in een stevige handgreep, en geflankeerd door wuivende palmbomen. Een groepsfoto onder een hemelblauwe lucht mocht hier niet ontbreken. ’s Avonds trokken we er te voet op uit om Rome downtown te bezoeken, via de mysterieuze Engelenburcht langs de Tiber zochten we een eind verderop de met honderden bloemen bezaaide Spaanse trappen op waar bovenaan een nachtelijk zicht op Rome op het oogvlies gebrand blijft. De Sint-Pietersbasiliek zie je er in de verte discreet maar attent als een wachter over de stad. Wat verder beletten massa’s toeristen ons om ook maar één poging te wagen het water van de Trevifontein aan te raken. Op het einde van deze tweede dag werd het ons duidelijk dat de magie van Rome meer is dan stenen uit dertig eeuwen voorbije geschiedenis, maar dat mensen uit alle hoeken van de wereld hier zuurstof inademen om leven en inspiratie te brengen op hun plekje op onze aardbol.
Zondag begon zoals elke zondag beginnen mag: met het morgengebed en een wandeling langs wellicht de beroemdste waterloop waar ooit een stad aan gebouwd werd, de Tiber. Deze rivier ligt ingebed – en steeds verder doorheen de tijd bedt zij zich verder in – als een hoofdader die onder de huid het lichaam reliëf en leven geeft. Sportievelingen, fietsers en lopers, vinden hier koelte en zuurstof op hun inspannende morgentocht. Eucharistie vierden we op deze roepingenzondag in de Friezenkerk vlakbij het Sint-Pietersplein. Deze verborgen kerk bovenop een trappenweg vulde zich met Nederlanders en enkele Vlamingen. Een Nederlandse bisschop op emeritaat ging voor waarbij een genodigde pastoor schitterend over het evangelisch herderen van mensen preekte. Paus Franciscus zagen we even hierna voor het angelus als een witte stip aan een venster met onder hem een met duizenden mensen gevuld Sint-Pietersplein. Op woensdag zullen we hem van nabij mogen ontmoeten. Na het ‘pranzo’ (middagmaal) en een deugddoende siësta liep de zondagswandeling verder, opnieuw de Tiber over om deze keer het oude centrum onder daglicht te ontdekken. Het toeristische piazza Navona met haar fonteinen van Bernini en Borromini, het geschilderde roepingenverhaal van de apostel Matteüs van de meesterlijke hand van Caravaggio in de kerk San Luigi dei Francesi, en het toeristische hart van de stad bij het Pantheon volgden elkaar vlotjes op. De avond werd ignatiaans ingevuld met bezoeken aan de Gesù-kerk en de San Ignacio waar we uitzonderlijk in de kamer van de heilige Jan Berchmans binnen mochten en er in een kapel het avondgebed baden. Net 400 jaar terug verbleef deze Diestse jonge religieus in deze stad die zich herstelde van de reformatie en in grote trekken het uitzicht aan het krijgen was van hoe wij vandaag Rome grotendeels leren kennen. Het ‘ontmoeten’ van een landgenoot over de eeuwen heen, en op zijn voorspraak bidden voor de evangelisatie van de Vlaamse jeugd, is beklijvend en wekt hoop op in het hart. De avond mocht naar eigen keuze ingevuld worden. De begeleidende priesters vonden naar het schijnt een heerlijk restaurantje in de buurt van het Campo de’Fiori terwijl de seminaristen in groepjes links en rechts een restaurantje uitprobeerden.
Na de eucharistie nabij het graf van Petrus bezochten we maandagmorgen de derde pauselijke basiliek: Sint-Jan van Lateranen met het beroemde baptisterium. Elke toerist en pelgrim ontvangt in dit baptisterium impliciet of expliciet een staaltje schitterende doopcatechese, gewoon reeds door een attente blik op de doopvont en de verheven ruimte die een mens uitnodigt het christelijk pad te bewandelen. Deze oudste van alle pauselijke basilieken draagt de titel van ‘ecclesiarum mater et caput’ – moeder en hoofd van alle kerken. De marmeren ‘sedes’ van de bisschop van Rome staat als een troon wachtend totdat de paus hier langs komt en het volk aanmoedigend zou toespreken. Na het middagmaal volgde voor verschillenden een deugddoend rustmoment langs een schaduwrijke muur vlakbij het Colloseum. De warmte deed zich ondertussen goed voelen en meer en meer verkopers kwamen tussen de toeristen doorlopen terwijl zij riepen ‘water, water!’. Gelukkig zijn er ook kleine waterbronnen her en der in de stad met drinkbaar water. Aan zo’n fonteintjes vulden we onze drinkbussen meermaals per dag. Voor veel pelgrims maakt de kleinere basiliek San Clemente een onvergetelijke indruk. Zo ook voor ons waarbij we schitterend gegidst werden door één van onze begeleidende priesters. De bovenbouw is fascinerend. De onderbouw, de crypte en scavi zijn dat misschien nog sterker omdat je als het ware meegezogen wordt in 2000 jaar geschiedenis en plots een inkijk ontvangt van hoe Romeinse straatjes eruit gezien moeten hebben ten tijde van Christus. De koelte van deze scavi werd ons weldra opnieuw ontnomen op onze wandeltocht naar de San Giovanni e Paolo, de titelkerk van kardinaal De Kesel, en gelegen aan het generalaat van de passionisten. Enkele broeders onthaalden ons hartelijk met een welgekomen drankje en een rondleiding doorheen het klooster om terloops het leven van de heilige Paulus van het Kruis, de stichter van deze congregatie, te leren kennen. We baden hier de vespers en konden in de prachtige tuin genieten van een uniek zicht op het oude Rome met het Colloseum aan onze voeten en het Forum Romanum een steenworp verder. Nadien wandelden we flink door een stukje van Rome: via het Piazza Venezia en de Gesú-kerk richting hotel aan de overkant van de Tiber. Na het avondmaal maakten enkelen nog een avondwandeling naar het Marsveld en het Piazza del Popolo, wat flanerend in de winkelwandelstraat van Rome, de Corso. Natuurlijk mocht hier een ijsje bij Gelateria Giolitti – om deze dag zoet af te sluiten - niet ontbreken!
Dinsdag begon met het hoogtepunt van elke dag, de eucharistieviering. Na het ontbijt werden we verwacht op de congregatie voor de geloofsleer. We hadden het geluk om een klein halfuurtje de prefect van deze belangrijke Romeinse congregatie te ontmoeten, monseigneur Ladaria. In voorbereiding op een kort vraag-antwoord moment met deze vriendelijke Spaanse jezuïet had een Amerikaanse priester ons wat wegwijs gemaakt in de werking en opdracht van dit voorheen geheten ‘Heilige Officie’: het bevorderen en behoeden van het katholieke geloof. Verschillende vragen klonken vanuit de seminariegemeenschap en de prelaat gaf steeds bondig en met veel zin voor gezond realiteitsbewustzijn een antwoord. “Elke mens, wie ook, die bijvoorbeeld met een persoonlijk moreel vraagstuk kampt, verdient steeds onze begripvolle houding en we worden uitgenodigd om mee op weg te gaan” zo klonk het treffend. Nadien konden we vanop het dak van de congregatie genieten van een zeldzaam zicht op de Sint-Pietersbasiliek. Van hieruit trokken we naar de vierde en laatste grote pauselijke basiliek, Sint Maria de Meerdere. Volgens de legende wordt hier de kribbe uit Betlehem bewaard alsook de door de evangelist Lucas geschilderde icoon Salus Populi Romani, Moeder Maria en het kind Jezus, beschermster van het Romeinse volk. Nog een pareltje van een kerk vonden we vlakbij. De basiliek Santa Prassede kent ongemeen schitterende byzantijnse mozaïeken uit de 9de eeuw. Na de lunch wachtte ons nog meer hemelse schoonheid in het Vaticaanse museum. Drie uur is eenvoudigweg te kort om dit wereldberoemde museum grondig te bezoeken. Doorheen dit museum ervaar je vaak met open mond dat schoonheid een weg kan zijn naar God. Van de meesters uit de Oudheid loopt het over zalen, gangen en tuinen naar vooral renaissancekunstenaars. De Stanze van Raphaël met de School van Athene en het Dispuut van het Heilig Sacrament zijn hierbij één van de blikvangers. Onmiddellijk hierna stap je de Sixtijnse kapel en de wereld van Michelangelo aan het begin van de 16de eeuw binnen. Gelukkig kan een bezoeker hier even aan de kant neerzitten om alles wat hij ziet als het ware van boven naar beneden doorheen zintuigen, geest en verstand te laten indringen. Het zou ons niet verbazen dat de muurschildering van het Laatste Oordeel hier reeds op menig kardinaal in conclaaf een beklijvende en tot bezinning brengende indruk moet nagelaten hebben. Verschillenden van ons bleven hier in bewondering voor zoveel schoonheid tot sluitingstijd. Als één van de laatsten kwamen we langs de Sint-Pietersbasiliek naar buiten, terug opduikend in het jaar 2018 na een tocht doorheen eeuwen kunstgeschiedenis. Een paar waren vroeger doorgeglipt en stonden bovenaan de koepel van de Sint-Pieters van waaruit misschien wel één van de mooiste zichten van Rome waar te nemen is. ’s Avonds waren we vrij, en naar verluid zochten de priesters weerom hetzelfde sympathieke restaurantje van zondag op… De seminaristen vonden dat best, want ook zij vonden een keuze om deze dankbare dag in vriendschap aan een Italiaanse tafel te besluiten.
Woensdag 25 april, feest van de heilige evangelist Marcus, vierden we bij het ochtendgloren de eucharistie. Die voormiddag werden we op het Sint-Pietersplein verwacht voor de wekelijkse audiëntie bij paus Franciscus. We hadden vooraan links een mooie plaats op een zwembadlengte afstand van de heilige Vader. Onder een stralend blauwe hemel kwam Franciscus met de papamobile het plein op om de duizenden bedevaarders te begroeten. Iets later verwelkomde hij in het Italiaans de verschillende bedevaarders groepen. Toen hij welkom heette aan de ‘seminaristi di Belgio’ antwoordden we in koor met luid gejuich. De paus keek op en glimlachend zwaaide hij twee keer onze kant uit. Natuurlijk riepen we toen nog luider… Na de audiëntie, met als thema de betekenis van het doopsel voor het christelijk leven, wezen de ceremoniemeesters de pelgrimsgroepen de plaats aan waar ieder met paus Franciscus een korte ontmoeting en foto zou kunnen hebben. Natuurlijk was dit best spannend. We stelden ons op zoals bij een klasfoto van weleer, flink en onze beurt afwachtend. Toen paus Franciscus ons naderde, begroette hij ons met een vrolijke handzwaai en blije groet. Op deze wijze bootste hij ons gejuich van een uur tevoren na. De korte en intense ontmoeting verliep fijn en gezwind. De foto’s die de huisfotograaf van het Vaticaan nam – en waarvan u hieronder ééntje kan zien - spreken boekdelen over onze blijdschap om deze 266ste opvolger van Petrus te mogen ontmoeten. Voor we het goed beseften, had hij afscheid genomen en stond hij bij een volgende groep. Als blije kinderen voelden we ons, toen we zacht maar met zekere hand werden weggeleid. Er stond ons op dit middagtijdstip een ander bijzonder bezoek te wachten. In twee groepen ingedeeld brachten we een bezoek aan de Scavi, onder de Sint-Pietersbasiliek. Paus Pius XII gaf in het midden van de 20ste eeuw de opdracht opgravingen uit te voeren onder de basiliek. Een deel van de oude necropolis werd hierbij bloot gelegd. Ook het graf van de apostel Petrus, loodrecht onder het hoofdaltaar, werd gevonden. Onze gids was zeer onderlegd en gaf op een pedagogisch en gelovige wijze 90 minuten lang boeiend uitleg. Het is bijzonder om op dezelfde dag de eerste paus, Petrus, en de huidige paus, Franciscus, op deze wijze te mogen ontmoeten. De bedevaart bereikte met deze bezoeken haar hoogtepunt op deze laatste dag. Bij het middagmaal in een zijstraatje nabij het Vaticaan, ontmoetten we onverwacht een vriend van de seminaristen, de sympathieke monseigneur Patron-Wong en secretaris van de congregatie voor de clerus. Hij is één van de auteurs van het belangrijke Ratio Fundamentalis, een recent document voor alle priesteropleidingen wereldwijd. Na een inkoop van enkele diakenstola’s voor de sacristie van het seminarie en de opruim van onze kamers, verlieten we Rome om nog voor de vliegtuigvlucht terug een bezoek te brengen aan het benedictijnerklooster van Tre Fontane. De romaanse kerk bracht koelte en verfrissing. Ook het stadsgeruis kalmeerde en hier waar Paulus onthoofd werd, konden we nog even in rust God danken voor de voorbije pelgrimstocht. De vlucht Rome-Brussel kende wat vertraging waardoor we net voor middernacht terug op Belgische bodem landden. Ieder voelde zich verrukt en dankbaar om de voorbije onvergetelijke Romebedevaart. De bedevaart was door allen gedragen geweest. Iedere seminarist had een bepaald bezoek moeten voorbereiden. Zo was elkeen voor alle anderen gids geweest. Deze pelgrimstocht was zonder twijfel het hoogtepunt van dit seminariejaar.
Sterk gelovig en intellectueel gevoed volgen we nu verder de weg om steeds meer leerling van Christus te worden en ons te configureren aan Hem die leven in overvloed schenkt. Zovele voorbeelden van geloofsgetuigen die we in de voorbije zes dagen mochten ontmoeten, gaan in geloof met ons mee en dragen wij als een zegel op het hart.
