Jozef in het Licht
Wie zet jij in het licht?
‘Wie zet jij in het licht?’, vraagt ons de adventsaffiche van Katholiek Onderwijs Vlaanderen dit jaar. Ik dacht eraan om even de figuur van Jozef in het daglicht te zetten. En dan wel zoals Jozef wordt afgebeeld op een zeventiende-eeuws retabel van het Deense kerkje in Ajstrup.
Klik hier voor link
Op het eerste gezicht een afbeelding van het kerstgebeuren zoals er vele zijn, ware het niet van dat ene detail. Jozef heeft één van zijn kousen uitgetrokken.
Een noodoplossing
Een middeleeuwse legende vertelt dat Jozef toen de geboorte begon, naar buiten snelde om een vroedvrouw te zoeken en iets om de baby in te wikkelen. Maar zelfs al deed hij zijn uiterste best, toch lukte het hem niet om iemand, om iets te vinden. Als hij terugkeerde naar de stal – zonder vroedvrouw of doeken – was Jezus reeds geboren en Jozef besliste dan maar om het kerstekind in één van zijn sokken te wikkelen. Van een noodoplossing gesproken! Maria’s blik spreekt boekdelen.
Het licht schijnt op een aaneenschakeling van noodoplossingen
“Het kerstevangelie is in meerdere opzichten een opvolging van noodoplossingen. Een koppel blijft bij elkaar, ondanks een onverwachte zwangerschap. Een kind wordt ver van huis geboren in een stal en in een voederbak neergelegd – twee keer bij gebrek aan beter. De herders brengen – bij afwezigheid van familie en vrienden – het eerste kraambezoek. Elke keer komt een oplossing voor de dag, die we onder normale omstandigheden als ‘onvoldoende’ zouden bestempelen. En toch, deze onophoudelijke improvisatie is ons kerstverhaal!” (https://www.verbondenleven.be/)
Verbonden met de traditie toen én nu
Het verhaal van de blootvoetse Jozef doet ons denken aan Mozes, toen God tot hem sprak vanuit de braamstruik: “Doe je sandalen uit”. Zo deden ook de priesters in de Joodse tempel vaak blootsvoets hun werk. Zo doen Moslims het nog tot op de dag van vandaag als ze biddend voor God komen te staan.
”Ik zou niet in zijn/haar schoenen willen staan”, zeggen we, als iemand zich in een ongelukkige situatie bevindt. Net daartoe roept Welzijnszorg ons ieder jaar op in deze periode. Met Welzijnszorg komen we op voor de rechten van mensen in alle vormen van armoede. We willen hen uit het duister halen. We plaatsen hen voor het voetlicht. We zoeken samen met hen naar oplossingen. We willen hun licht aanreiken aan het einde van de tunnel. Dat we van ‘het wonen’ (campagnethema van Welzijnszorg dit jaar) een cultuur hebben gemaakt, is een fantastische vooruitgang, maar dat moet ons juist aanzetten om er alle mensen aan te laten deelnemen. Hoever kunnen en willen we -vanuit onze verbondenheid met wie het minder hebben- daarin gaan? Hoe inventief zijn we (Jozef met z’n kous achterna)? Net dat doet God: in al zijn kwetsbaarheid komt Hij in onze schoenen te staan.
Anders verbonden …
Tot slot moest ik met het jaarthema van Leeftocht ‘de kracht van verbinden’ ook nog aan deze eerder ongewone kerstafbeelding denken:
https://artecatolica.com/products/sleeping-mama-mary-let-mum-rest
Terwijl in bijna alle kerststalletjes Maria zich over het kind Jezus ontfermt en Jozef ergens op de achtergrond tussen herders, os en ezel wat staat toe te kijken, zijn de rollen hier omgedraaid. Op de voorgrond zit Jozef, met in zijn armen de pasgeboren Jezus. Achter hem ligt Maria in een vredige slaap. En ja, dit is méér dan een noodoplossing. Het zet een samen-gedragen-verantwoordelijkheid ‘in het licht’. Is juist dat niet verbondenheid ten top?
Zalig Kerstfeest.
Rik Depré
pastor Katholiek Onderwijs Vlaanderen
De tekst kan je hier ook downloaden
