ramadan en vasten vallen deels samen

Wat als de vasten en de ramadan samenvallen?

Francis Loyens en Bahattin Kocak schreven samen een opiniestuk over de veertigdagentijd (14 februari – 14 31 maart 2024) en ramadan (9 maart – 8 april 2024).

De vragen zullen dit jaar niet uitblijven. Fatima en Ibrahim zullen in hun klas vertellen hoe thuis de ramadan beleefd wordt. Hoe er overdag niet gegeten of gedronken wordt en hoe men na zonsondergang op een vast tijdstip de vasten breekt  en de familie dan samen met vrienden de iftar-maaltijd gebruikt. Er zullen aalmoezen gegeven worden aan de armen ver weg en dichtbij en op het eind is er het Suikerfeest.  Dit jaar valt voor de christenen de vasten deels in dezelfde periode. De aandacht voor de uiterlijk zichtbare ramadan wekt vragen op over de vasten. Dat is de basis voor dialoog en voor een verscherpt en vernieuwd inzicht in de eigen levensbeschouwelijke groei.

De vasten is vandaag niet meer vanzelfsprekend. Voor sommigen is het iets van het verleden. Maar meer mensen dan we denken halen een askruisje op Aswoensdag en beleven de veertigdagentijd  als een periode van bekering, gebed en solidariteit, op weg naar het feest van Pasen.  De vasten wordt al eens verward met een maand zonder vlees of een maand zonder alcohol.  Op zich  zijn dit interessante en waardevolle maatschappelijke ontwikkelingen, maar de vasten is meer dan dat.

Door de levensbeschouwelijke pluraliteit in onze scholen kunnen we de vragen bij onze leerlingen en studenten niet ontwijken. Er zijn in scholen nog nooit zoveel aanknopingspunten voor levensbeschouwelijke gesprekken geweest als nu. Ze moeten niet gedicteerd worden vanuit de leerplannen of de eindtermen, maar borrelen spontaan bij de jongeren op.

Laten we als leraar, directielid of bestuurder dergelijke gesprekken in onze scholen niet uit de weg gaan. Ze gaan verder dan de opsomming van uiterlijke kenmerken of het aangeven van gelijkenissen en verschillen tussen vasten en ramadan.  Wie naar de diepte vaart heeft het over onze dromen, over waar  we als mens  toe geroepen zijn en dus ook over  alles wat ons daar nu nog  van afhoudt. Het gaat over wat we best loslaten om nog meer met elkaar en datgene wat ons overstijgt verbonden te zijn. Het inbouwen van stilte, lectuur, het loskomen van bepaalde gewoontes, het zetten van de eerste stap of het beleven van solidariteit zijn hiervoor concrete stapstenen.

Dure woorden als interreligieuze of interculturele verschillen krijgen in de klascontext zo  een heel concrete vertaling. In de dialoog zoeken we niet naar het grote gelijk, maar naar wat ons bindt. De gemeenschappelijkheid die men ontdekt, kan een dam opwerpen tegen polarisatie en radicalisering. Los van moeilijke theologische begrippen krijgt de dialoog hier gestalte op de plek  waar leerlingen elkaar ontmoeten.

Zo’n levensbeschouwelijk gesprek vormt de identiteit en doet jongeren groeien als persoon. Zo’n dialoog legt ook de basis voor een doorleefd gevoel van verbondenheid. Die vertrekt in de klas, maar omvat heel de wereld. Want in elke klas is de wereld aanwezig.

Francis Loyens - Bisschoppelijk gedelegeerde voor onderwijs
Bahattin Kocak - Leraar Islamitische godsdienst

Gepubliceerd in het Belang van Limburg op zaterdag 26/02/2022: Wat als de vasten en de ramadan samenvallen? | Het Belang van Limburg (hbvl.be)

Een selectie voor het basisonderwijs: Ramadan en Vasten

• Ramadan en Suikerfeest - wikikids: Ramadan
• Vanuit een kind van 12 een dag in de Ramadan
• Lied : Ramadan
• Twee liederen 1 2 : gemaakt door een klas Islam rond het suikerfeest
• Quiz Ramadan
• Ramadan is ook DOEN
• Suikerfeest: in Brussel  vanuit Journaal
• Suikerfeest: Journaal NL
• korte inkijk in een gezin
• Suikerfeest: getuigenis van kinderen

Een selectie voor het basisonderwijs: Aswoensdag en vasten

• Vasten in 60 sec.
• Askruisje en vasten: korte getuigenissen
• Vasten vanuit Theotalks: nodigt uit om verder in gesprek te gaan met kinderen
• Veertigdagentijd: Bijbel in 1000 seconden
• Vasten uit lesimpulsen Thomas BaO: selectie 1 - 2

Een selectie voor het secundair onderwijs: Ramadan en Vasten

• Kerknet: vasten en Pasen https://www.kerknet.be/thema/vasten-pasen

• Thomas website: 

• Vasten | veertigdagentijd:

https://www.kuleuven.be/thomas/page/vasten/

https://www.kuleuven.be/thomas/page/bereid-je-voor/ :

https://www.kuleuven.be/thomas/page/zoek/event/6522/#page-title

https://www.kuleuven.be/thomas/page/zoek/event/10245/#page-title

• Ramadan Moebarak, een gezegende vastenmaand:

https://www.kuleuven.be/thomas/page/ramadan-moebarak/

• Elisabeth website: specifiek voor leerling zorgrichtingen

• Vasten: 

https://www.pastoralezorg.be/page/veertigdagentijd-visuele-vormgeving-in-de-voorziening/

• Ramadan:  

https://www.pastoralezorg.be/page/ramadan/

• buitengewoon onderwijs:

https://www.kuleuven.be/thomas/page/leven-in-overvloed/

Inspiratiemap vanuit de Attent werkgroep Migratie Diversiteit Gastvrijheid (Antwerpen) – versie 2023

• Idee 1: Voorbede (klik door)

• Idee 2: Getuigenissen

• Mensen inspireren over een onderwerp waarover ze al heel vaak gehoord hebben, kan zeker ook door het eens vanuit een andere hoek te belichten. Waarom geen moslim(a) uitnodigen om tijdens de viering te komen getuigen over het vasten in de islamitische traditie? En misschien staat de lokale moskee in ruil ook wel open voor een getuigenis van een christen over het vasten in de veertigdagentijd, na het gebed?

• Een andere mogelijkheid is om een ‘andere’ christen uit te nodigen voor een getuigenis: hoe beleeft een Roemeens-orthodox christen het vasten bijvoorbeeld? Of een Nigeriaans-evangelische?

Meer info: Inspiratiemap "Wij vasten" | Kerknet

• Idee 3: Deelname aan een iftar

• Het dagelijks breken van de vasten wordt in de islam iftar genoemd. Dit is dus de eerste maaltijd die men eet na zonsondergang. Heel wat moslimgemeenschappen en moskeeën organiseren publieke iftars tijdens de ramadan, in de moskee, in een zaal, in een park, … Gastvrijheid is immers zeer belangrijk voor moslims tijdens de ramadan. 

• Wordt er in jouw omgeving een publieke iftar georganiseerd? Neem dan eens deel met het team van de PE of de geloofskern, met familie of vrienden, of met geïnteresseerden uit de gemeenschap. Je zal merken: het is helemaal niet raar om hierbij aan te sluiten als niet-moslim. Men zal blij zijn met je aanwezigheid! 
De keuze om vooraf gedurende de dag te eten of te vasten is aan jou.

Meer info:Inspiratiemap "Wij vasten" | Kerknet

• Idee 4: Gezamenlijke sobere maaltijd

• Heeft jullie geloofskern de gewoonte een sobere maaltijd te organiseren tijdens de veertigdagentijd (ten voordele van Broederlijk Delen)? Verplaats deze dan eens naar wat later op de avond – na zonsondergang – en nodig een lokale moslimgemeenschap uit. Een beetje een omgekeerde iftar eigenlijk. Zorg voor voldoende vegetarisch aanbod – het is een sobere maaltijd natuurlijk… 
Dit is de perfecte gelegenheid om te praten over wat ‘vasten’ voor jullie betekent.

• Organiseren jullie gewoonlijk een koffiestop voor Broederlijk Delen? Indien deze nog vóór de ramadan valt, nodig dan eens expliciet de lokale moslimgemeenschap uit. Een mooie manier om contact te leggen! 

Meer info: Inspiratiemap "Wij vasten" | Kerknet

Verken de website van ORBIT

ORBIT vzw wil de effectieve en systematische ‘ontmoeting in verscheidenheid’ bevorderen tussen personen en groepen van verschillende etnisch- culturele achtergrond, religie en levensbeschouwing.

Kalender "Iedereen feest 2024"

‘Iedereen Feest!’ is unieke jaarkalender met de feestdagen van de religieuze en levensbeschouwelijke gemeenschappen in België. Met deze geïllustreerde kalender kan je buren, vrienden, klasgenoten of collega’s beter leren kennen, bijleren over veel culturen, en met hen meevieren natuurlijk.

Bestel deze kalender hier

Stuur (als school) een wenskaart bij het einde van de ramadan

Hier tref je de kaart.

Bekijk zeker ook eens het verdere aanbod van wenskaarten van ORBIT.

ORBIT West-Vlaanderen – regionaal aanspreekpunt

Dominique Ballegeer
0494/170195

db.1107@hotmail.com

westvlaanderen@orbitvzw.be

Boodschap ter gelegenheid van de ramadan en het feest aan het einde van de ramadanmaand 2024 (11 maart – 9 april)

‘Id al-Fitr/Ramazan Bayramı, 10^de /11^de april 2024

1 Kor 12, 12.24-26

12 Het menselijke lichaam vormt met zijn vele ledematen een geheel; alle ledematen, hoe vele ook, maken tezamen een lichaam uit, 24 God heeft het lichaam zo samengesteld, dat Hij aan het mindere meer eer gaf, 25 opdat er in het lichaam geen verdeeldheid zou zijn en de ledematen eendrachtig voor elkaar zouden zorgen. 26 Wanneer een lid lijdt, delen alle ledematen in het lijden; wordt een lid geëerd, alle delen in de vreugde.

Sahih al-Bukhari 6011
De profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd:

Je ziet hoe de gelovigen in hun wederzijdse barmhartigheid, wederzijdse tonen van liefde en vriendelijkheid, gelijken op een lichaam, zo dat, als een deel van het lichaam onwel is, dan het gehele lichaam de slapeloosheid en koorts deelt.

Beste zusters en broeders

De verschillende oorlogen verspreid over de wereld zijn een bron van polarisatie, maar roepen ook een tegenkracht van mededogen op. Tegelijk brengen overstromingen, droogtes en zware aardbevingen een grote golf van solidariteit teweeg. Ook in ons land leven vele mensen mee met de getroffen families en slaan de handen in elkaar om goederen en fondsen in te zamelen voor noodhulp. Solidariteitsacties, groot en klein, halen het mooiste in mensen naar boven: goedheid en vrijgevigheid, samenwerking en verbondenheid.

Ter gelegenheid van de Ramadan en het feest van Id al-Fitr willen we die ervaringen van menselijke broederlijkheid ondersteunen. Ze laten ons zien dat er een grote bron van Liefde is die ons allen overstijgt en verbindt: God in wie wij geloven. De Ramadan en de christelijke veertigdagentijd, die dit jaar deels samenvallen, zijn voor moslims en christenen de ideale gelegenheid om elkaar te ontmoeten en te bemoedigen in het goede.

Deze tijd herinnert ons evenzeer aan de noodzaak om solidair te zijn, elk volgens zijn capaciteiten en middelen. Laten wij als de verschillende leden van één lichaam samenwerken om in deze wereld een teken te zijn van Gods grote liefde en vrijgevigheid.  

Zalig feest!   

Guy Harpigny                               Lode  Van Hecke                         Steven Fuite

Bisschop Referendaris                  Bisschop Referendaris                Synodevoorzitter van de

voor de interreligieuze dialoog    voor de interreligieuze dialoog   Verenigde Protestantse Kerk in België