19 mei 2022: Kapellekeswandeling terug van weg geweest | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken
Zone Alsemberg

Zone Alsemberg

  • Startpagina
  • Contacten
  • Zoeken
  • Meer
    • Zoeken
    • Kalender vieringen Bezinning bij de schriftlezingen DOOPSEL EERSTE COMMUNIE VORMSEL Huwelijk Uitvaarten Onze parochiepriesters Openingsuren kerken Huur zalen Interessante links
      OtheoEen tocht van verzoening en hoopCCV Vlaams-BrabantSynodale KerkPastorale Regio HallePastorale zone HalleParochie Sint-Lambertus Beersel (Youtube)Vicariaat Vlaams-Brabant en MechelenKerknet-academieAverbode podcast -online conferentiesGregoriaans in de ZennevalleiChristian ArtDigitale 40-dagenretraiteCOVID-19

19 mei 2022: Kapellekeswandeling terug van weg geweest

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op woensdag 27 april 2022 - 17:47
Afdrukken
Na twee jaar onderbreking door de corona-pandemie, komt er dit jaar in mei terug een Kapellekeswandeling in Dworp.

1. 2022: 26ste editie

Op een dag ergens in het voorjaar van 2020 besliste corona, het virus en spelbreker van zovele dingen in het leven van de mens, dat een eenvoudige wandeling langsheen soms wel eeuwenoude kapellekes plots niet meer kon. Intussen heeft dat virus zelfs wereldwijd meer dan zijn sporen nagelaten en is het die nog aan het nalaten. Maar twee jaar later zijn de Landelijke Gilde en de parochieploeg eindelijk aan de 26ste editie van hun kapellekeswandeling toe.

Ode aan Maurice Debremaeker

Kapellekeswandeling2022-Maurice-Debremaeker.jpg

Maurice Debremaeker met de schuurborstel nog in de handen bij de renovatie van zijn laatste kapel, met name die van Maurice Winderickx. Rechts op de ladder Zéphirin (Zef) Swaelens, intussen zijn waardige opvolger. Foto eind maart 2019. © jh

Al is de grote vreugde van het terug zijn wel wat gedempt. Net met Kerstmis, op 25 december 2019, is de grote bezieler van de Dworpse kapellekes, Maurice Debremaeker, overleden. Vele Dworpse kapellekes hebben hun voortbestaan aan hem te danken. Eigenlijk had hij het voor alle kapellekes. Hij was ook meer dan overtuigd dat elk kapelleke zijn reden van bestaan heeft. Zijn diep christelijk geloof was ook zijn drijfveer.

Donderdag 19 mei 2022 

Deze kapellekeswandeling is dan ook een heel bijzondere. Met deze wandeling willen de kapellekes een ode brengen aan hem die hen zovele jaren heeft verzorgd en bijgestaan. Op donderdag 19 mei 2022 verzamelen en vertrekken wij dan ook stipt om 19.00 uur aan de Onze-Lieve-Vrouwkapel in de tuin van de pastorie van Dworp. Een verdwaalde bal van onze plaatselijke jeugdbeweging heeft hier wel enige beroering gebracht, maar daar wordt aan gewerkt.

Wij wandelen dan rustig, kalm en vroom samen met pastoor Jos Houthuys die ons voorgaat op onze gebedstocht via de Vroenenbosstraat naar de Hoogkouter (kapel Onze-Lieve-Vrouw van altijddurende bijstand). Terug naar de H. Hartkapel aan de Vroenenbosstraat van de familie Debusscher en de Fazantenlaan naar de Haakstraat en de LG-boomkapel. Wat verder nemen wij links het wandelpad naar Alverdries.Daarna de Vroenenbosstraat af waar wij het merkwaardig Onze-Lieve-Vrouwbeeld van Hugo Spriet nog bezoeken om te eindigen in café ‘De Zwaan’. Daar wacht ondertussen voor alle deelnemers het traditionele natje en droogje. Het droogje wordt door de Landelijke Gilde aan alle deelnemers gratis aangeboden. Al moeten wij toch nog even meegegeven dat het natje ten laste is van de verbruiker. 

 

2. De Vroenenbosstraat op

De hyacinteneuforie in het Hallerbos heeft menigeen uit de verre omgeving de Vroenenbosstraat in Dworp doen ontdekken. Weinig herinnert er nog aan de historische bedrijfsgebouwen die er ooit hebben gestaan. Velen van onze plaatselijke inwoners hebben er jarenlang hard gewerkt om hun kroost te kunnen voorzien van hun spreekwoordelijke boterham.

 

Geschiedenis van de plaatselijke meubelindustrie

Met de kapellekeswandeling verlaten wij de pastorietuin van Dworp en wandelen de Vroenenbosstraat op. Op zich niet zo een bijzondere straat. Maar waar de kasseistenen in asfalt veranderen komen wij voorbij een eerste plek met recente geschiedenis. In de vorige eeuw was hier de meubelfabriek van Desmedt gevestigd en daarna de NV Kinderen Desmedt. Berg op, aan de rechterkant, waren de werkhuizen of, met een hedendaagse naam, de fabriek. De toonzaal aan de linkerkant kwam er pas nadat de fabriek op volle productie draaide.

 

Op dat moment was de meubelindustrie samen met de papierindustrie een van de meest bedreven nijverheden in onze contreien. Je zou zelfs kunnen stellen dat op de steenweg van Halle tot Sint-Genesius-Rode bijna het ene meubelbedrijf naast het andere was gevestigd. Zeker sinds de grote wegeniswerken aan de Alsembergsesteenweg half de jaren 1950. Het gebeurde toen regelmatig dat een bedrijfsleider van een meubelfabriek plots een grote bestelling binnenhaalde. Maar bij gebrek aan personeel kon hij die bestelling nooit binnen de gestelde termijn realiseren. De werklieden gingen toen nog te voet of per fiets naar hun werk. De bedrijfsleiders vonden er dan maar niets beters op dan ’s morgens vroeg buiten aan hun poort plaats te nemen en de voorbijtrekkende werklieden, die voor een ander meubelbedrijf werkten, enkele centiemen Belgische franken meer aan te bieden als uurloon om bij hen te komen werken. Eigenlijk was het een kwestie van overleven, zowel voor de bedrijfsleiders als voor vele werklieden. In de tweede helft van vorige eeuw kwam daar nog de concurrentie bij uit onze buurlanden. In versneld tempo kwamen dan de zogenaamde lageloonlanden in het vizier. Onze plaatselijke en vooral familiale meubelbedrijven kregen het al maar moeilijker. Wie wat geluk had werd overgenomen door een groot internationaal bedrijf. Wie pech had moest de deuren sluiten. Zelfs grote internationale bedrijven hielden het hier vrij vlug voor bekeken. De grootste verliezers waren altijd onze plaatselijke werklieden.

 

Onderdak voor de Chirojongens

Langs de Vroenenbosstraat in Dworp was het niet anders. Op een bepaald moment werd ook daar alle meubelfabricatie stopgezet omwille van de rendabiliteit. De productieloodsen bleven leeg achter en werden verhuurd als opslagruimte aan andere kleine en/of middel grote ondernemingen van gelijk welke aard. De toonzaal aan de overkant van de straat is nog het langst in functie gebleven. In 2005 verwoestte een grote brand zo goed als alle voormalige productiegebouwen van de meubelfabriek. Enkel de toonzaal, de zogenaamde Mobikit-gebouwen aan de overzijde van de straat, bleven gespaard en werden nog verder verhuurd. Ook de Chirojongens van Dworp hebben nog een tijdje gebruik kunnen maken van een deel van de oude Mobikit-gebouwen in afwachting dat ze een jeugdheem zouden krijgen in de nieuwe gemeenschapslokalen in de Kerkstraat.

 

Nieuwe woningen

In mei 2019 begon de ontmanteling van de oude Mobikit-site. Blijkbaar waren in deze gebouwen nogal veel asbesthoudende materialen verwerkt, wat bij de afbraakwerken tot de nodige voorzorgsmaatregelen leidde. Pas daarna heeft Woonpunt Zennevallei in samenwerking met een aantal officiële instanties er vijftien koopwoningen kunnen bouwen. Het onderste gebouw telt drie met de straat verbonden wooneenheden en vervolgens zijn er zes gebouwen van telkens twee met de straat verbonden wooneenheden. De gebouwen zijn momenteel zo goed als instap klaar. De gronden waar vroeger de meubelfabriek was gevestigd zouden nu eigendom zijn van een privé-ontwikkelaar. Momenteel liggen die er verlaten bij.

 

Hoeve Felis

Kapellekeswandeling2022-Felis.jpg

De kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand. Foto uit 2003 met de jongste generatie op de boerderij Felis: An Felis en Johan Bergmans met hun kinderen, links Bart toen 9 jaar en rechts Peter toen 13 jaar. © jh

Verder komen wij boven op de Vroenenbos(straat) aan de eerste zijsprong naar de Hoogkouter op zijn minst een tweede merkwaardigheid tegen. Het uithangbord vermeldt ‘B & B Hof ter Kouter / BVBA Tuinen Demetser’. Destijds was op deze hoek de boerderij van de familie Felis. Het woonhuis stond toen weliswaar langs de Hoogkouter. Waar nu de B & B is, was vroeger de grote schuur. Het begon hier allemaal in 1903 toen Henri Felis met zijn ouders, André Felis en Joanna Debremaeker de toenmalige boerderij op de Hoogkouter kwamen bewonen. Henri huwde er met Elisabeth De Winkeleer. In 1936 lieten Anke Felis en Léza va Kloinken Bouter de woning van het erf volledig heropbouwen. Tien jaar later, in 1946, werd onder leiding van architect H. Van Roy de grote schuur gebouwd. Het echtpaar kreeg acht kinderen, eerst vier zonen en daarna vier dochters. Zoals het destijds hoorde zou de oudste zoon zijn vader opvolgen. Zo geschiede dat Hendrik (Dré) Felis en Irène Magnus er bij hun huwelijk in 1965 introuwden. Zij bouwden de zaak verder uit tot een gewaardeerd familiaal landbouwbedrijf. Ook zij kregen kinderen, een dochter An en een zoon Erik. In 1986 trouwde An in met Johan Bergmans, een zoon van een landbouwersfamilie uit Alsemberg. Van bij hun huwelijk leidden zij het bedrijf. Toch hebben zij nog zeven jaar samengewerkt tot hun ouders, Dré en Irène, in 1992 in hun woning naast de grote schuur op de Vroenenbosstraat zijn gaan wonen. Ver waren ze niet weg en geregeld kwamen ze nog een helpende hand toesteken. Tot eind 2007 de laatste generatie de grote stap gezet heeft richting Beaumont in Wallonië. Op een ganse reeks landbouwgronden in en rond Beaumont en hier in Dworp en Alsemberg telen zij nog allerlei granen, suikerbieten en energiegewassen waaronder maïs. In 2003 waren wij met de kapellekeswandeling nog te gast op de boerderij van Felis en zijn laatste generatie. Dat leverde bijgaande foto op.

 

 

3. Hoogkouter

Zo komen wij eindelijk met onze kapellekeswandeling op de Hoogkouter aan de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van altijddurende bijstand. Vandaar gaan wij even terug naar de Vroenenbosstraat, aan de Heilig Hartkapel van de familie Debusscher.

Heilig-Hart-kapel-Debusscher-Dworp.jpg

De Heilig-Hartkapel van de familie Debusscher. Merk vooral het verschil tussen de stenen in het stukje bijbouw met de nieuwe kapel en de oude muur links.

Oorspronkelijk stond hier een kapelgebouwtje uit primitieve materialen vermoedelijk gebouwd ergens in de jaren 1800 of misschien nog iets vroeger. Eind de jaren 1800 had het gezin Georgius Josephus Dekoninck (Dworp 24.12.1848 – † Dworp 31.08.1931) en Catharina Herremans (Dworp 26.09.1851 – † Dworp 10.03.1920) hier een bierstekerij. In de kopgevel van de overblijfselen van de bierstekerij staat het jaartal 1793. Dworp had toen nog lang geen straatnamen en de openbare weg liep als het ware dwars door hun eigendom. Komende vanuit het dorp stond het kapelgebouwtje langs de rechterkant van de weg aan het begin van hun eigendom

Geuzestekerijen

De bierstekerij was iets verder tegen de huidige Haakstraat. Hun woonhuis stond aan de andere kant van de weg. Het lambiekbier was in onze streken reeds lang gekend. Het is nogal plat, wat troebel en schuimt niet. In de tweede helft van de 19de eeuw is men dan op zoek gegaan om daar een helder bier met een mooie schuimkraag van te maken. Men begon jonge en oude lambiek te mengen. Daarna trok men het mengsel op flessen. In de flessen ontstond een nieuwe gisting die vrij snel was uitgewerkt zodat het bier helderder werd. Bij het uitschenken in een glas kwam de mooie bierkraag. Het nieuw bier kreeg de naam geuze. In de fles kon de geuze nog geruime tijd worden bewaard. Dat systeem noemt men ‘steken’. Dworp had in die periode verschillende, in dit geval dus geuzestekerijen. Elke steker had zijn eigen recept en mengde verschillende soorten lambiek naar zijn voorkeur en smaak. Die ging van zeer zacht tot hard en zeer hard, waar men moet op bijten zoals de oude Dworpenaren dat zeggen.

Het was ook de tijd dat bijna elk huis in Dworp een schuur(tje), een varkenskot en veel koterij had voor het houden van kippen, konijnen en vooral om veel rommel op te bergen. De familie Dekoninck-Herremans bewerkte ook nog het land. Op 26 april 1920 huwde Adèle va Kuinenk, één van hun dochters, met Jules Frans Debusscher die er in trouwde. De ouders van Jules waren Jerome Debusscher en Virginie Goossens en woonden in de Kersenstraat, aan de andere kant van Dworp. In Dworp was het ook de gewoonte dat men elke naam verdworpste. Zo werd Jerome ‘Jokke’. Zijn zoon werd dan Jules va Jokkes. Maar Jules moet ook veel op blote voeten hebben gelopen en kreeg op de Vroenenbos al vlug een tweede bijnaam, ‘pachter Barvoesch’. Jules hield echter meer van de natuur, de dieren en het drinken van geuze dan van het steken van geuze! Zo begon hij een beetje als een keutelboerke maar spoedig werd hij een volwaardige boer. Hij was een harde werker en bouwde de geuzestekerij om tot boerderij met schuur en stallen voor de dieren. In 1926 kwam er een nieuw woonhuis. Met de tijd bezat hij zelfs veel eigen gronden waarop hij zijn gewassen teelde. Van de koterij tussen het nieuwe woonhuis en het kapelgebouwtje maakte hij een garage waar een 2-PKtje net in kon. Hij moest er wel worden ingeduwd omdat de garage te smal was en de deuren van het 2-PKtje niet meer open geraakten. In de eerste jaren van 1950 werd de garage wat groter gemaakt en werd er een tweede naast gebouwd. Hiervoor moest het oude volledig versleten kapelgebouwtje worden afgebroken. Het stukje bijbouw aan de garage steekt wat uit. Daar werd de nieuwe kapel tegen en wat ingebouwd. Zo staat de kapel eigenlijk op haar zelfde plaats, maar in een totaal andere vorm.

Ook het beeld in het oud kapelgebouwtje was oud en volledig versleten. Adèle is dan met de toenmalige onderpastoor van Dworp, Maurice De Rijck, het huidige beeld van het Heilig Hart van Jezus gaan kopen in een gespecialiseerde winkel in Brussel. Op 1 juli 1953, vier dagen voor Adèle 63 jaar zou zijn geworden is zij overleden. Onderpastoor De Rijck nam vanaf 17 december 1956 zijn nieuwe functie als kapelaan van de Sint-Elisabethkapel van Ten Broek op. Ondanks zijn slepende ziekte bleef hij daar actief tot aan zijn dood op 22 november 1981. Na het overlijden van Jules Debusscher op 20 april 1973, hij was toen 81 jaar, werd de boerderij op de Vroenenbos eigendom van zijn dochter Maria Hendrika (roepnaam Henriette) en haar echtgenoot Joris Jozef Maria (roepnaam Georges) Van Cutsem. Hun kleinzoon heeft intussen de oude schuur verbouwd tot een mooi pand en hun kleindochter het woonhuis. De kapel wordt momenteel onderhouden door Ines Copeleu en Lutgarde Devillé.

Boomkapel Landelijke Gilde

boomkapel-landelijke-gilde-dworp.jpg

Het boomkapelleke van de Landelijke Gilde in de Haakstraat.

Vervolgens wandelen wij verder rechts de Fazantenlaan af. Aan de Haakstraat terug rechts richting het boomkapelleke van onze Landelijke Gilde. Dat kapelleke heeft een merkwaardige geschiedenis. Ik heb het in mijn prille jeugd nog gekend als het BJB-kapelleke op een redelijke hoogte aan de eerste dikke boom van de ‘Fiefelaar’ of beter gekend als ‘de weikes’ of het Hendrik Consciencepad richting Dworp. Het was een primitieve houten constructie met weliswaar een mooi Mariabeeld. De tand des tijds heeft het kapelleke van onze BoerenJeugdBond, de latere Katholieke Landelijke Jeugd (KLJ), echter zwaar aangetast en om één of andere onbekende reden is het helemaal verdwenen. In de aanloop naar de kapellekeswandeling 2011 realiseerde Dolf Deneyer het huidige boomkapelleke en bevestigde het vermoedelijk op dezelfde boom als het BJB-kapelleke op een hoogte van ongeveer drie meter. Ook het nieuwe boomkapelle is een houten constructie met een mooi Mariabeeld en een voorzet glas. Op die plaats was het helaas een gemakkelijk doelwit voor vandalen. Het beeld werd onthoofd teruggevonden, het glas kapot, de steen lag zelfs nog in het kapelleke. Met de regelmaat van een klok werd het kapelleke door allerlei projectielen beschadigd en moest het worden hersteld. Ook de boom zelf moest om veiligheidsredenen gehalveerd worden. Het kapelleke bleef hangen en werd na elke vandalenstreek telkens liefdevol hersteld. Een nieuwe locatie drong zich op. Op zaterdag 22 november 2014 verhuisde het naar een dikke boom langs de Haakstraat rechtover de Fazantenlaan. Twee dagen later, op maandag 24 november 2014, hing het kapelleke er scheef en besmeurd met rode verf. Het boomkapelleke was slechts twee dagen terug van weggeweest. Maar voor de kapellekeswandeling editie 2015 echter terug. Het hangt nu nog een paar honderd meter hoger op Haakstraat hing het er alweer terug, tegenover het huis waar onze, intussen overleden voorzitter, samen met zijn vrouw Ines woonde.

 

4.  Merkwaardig Mariabeeld

OLV-Beeld-Hugo-Spriet.jpg

Het merkwaardig Onze-Lieve-Vrouwbeeld van Hugo Spriet aan het poortgebouw van de pastorie van Dworp.

Van het boomkapelleke van de Landelijke Gilde gaan wij verder de Haakstraat op. We nemen vervolgens links het wandelpad naar Alverdries en gaan verder tot op de Vroenenbosstraat. Naast de ingangspoort van de pastorie van Dworp treffen we het merkwaardig Onze-Lieve-Vrouwbeeld in aluminium aan, daterend van 1932 en geschonken door voormalige overbuur Hugo Spriet. Hugo vond het huis van Garrebeek met atelier en achterliggende grond, waar hij woonde, al een tijdje te groot. Hij was dan ook aan het uitkijken naar iets anders. Het moest een stuk kleiner zijn maar toch zou er voldoende ruimte moeten zijn om zijn beelden en alle andere Indonesische kunst te kunnen etaleren. Vorig jaar in 2021 kwam de woning op de hoek van de Gravenhoflaan met de Lotsesteenweg te koop en het was gebeurd. In volle coronaperiode is hij met beelden en al verhuisd van de Vroenenbosstraat naar het begin van de toegangslaan van de verkaveling Gravenhof. In de tuin rond zijn woning snuift men nu tussen zijn Indonesische kunst de geur van de snelstromende maar rustgevende Molenbeek. Hugo bewondert zijn merkwaardig Onze-Lieve-Vrouwbeeld dus niet meer vanuit zijn living. Maar niet getreurd. Gelukkig had Hugo destijds de ingeving om het merkwaardig Onze-Lieve-Vrouwbeeld aan de parochie te schenken en het te laten plaatsen waar het nu nog hangt.

 

Natje en droogje

Wij doen er nog een gebed en zingen een laatste lied voor Onze-Lieve-Vrouw en dan wandelen wij richting Gemeentehuisstraat naar café ‘De Zwaan’. Daar wacht voor alle deelnemers het gekende natje en droogje. Denk eraan: het droogje wordt door de Landelijke Gilde aan alle deelnemers gratis aangeboden, het natje daarentegen is ten laste van de verbruiker. Met dank aan Werner en Vanessa en hun ploeg voor de goede en gezellige ontvangst. Ook in het centrum van Dworp heeft een mooie meiavond ons allerlei toffe dingen te bieden.

Dus tot donderdag 19 mei. En breng gerust al uw vrienden en kennissen mee. Iedereen is welkom.

Alex Wauters

Gepubliceerd door

Zone Alsemberg

Meer

Artikel
meimaand
Mariamaand
Dworp
Kapelletjeswandeling

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Lees meer

De ‘Pestkapel’, op de hoek van de Fabriekstraat en de Steenweg naar Halle, anno maart 2019 © AW
readmore

Bij de Kapellekeswandeling van 16 mei 2019

icon-icon-artikel
De kapel van de drie Onze-Lieve-Vrouwen van Lourdes op de Grootheide.
readmore

17 mei 2018 : Kapellekeswandeling Dworp

icon-icon-artikel
Gevelkapel voormalige bouwerij Dekoninck. Jeanne Detroch kocht er in Halle rond 1970 nog een nieuw Onze-Lieve-Vrouwke voor.
readmore

Kapellekeswandeling, Dworp 18 mei 2017

icon-icon-evenement

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook