Toen zij gegeten hadden, vroeg Jezus aan Simon Petrus: “Simon, zoon van Johannes, heb je mij meer lief dan de anderen?” Hij antwoordde: “Ja, Heer, u weet dat ik van u houd!” (Johannes 21,15)
Macht of dienstbaarheid
Opgroeien, ouder worden houdt in dat een mens steeds meer op eigen benen komt te staan. Dat is iets wat we allemaal verlangen: zelf kunnen beslissen in plaats van te luisteren naar onze ouders en opvoeders. Als kind werd ons gezegd waar te gaan en te staan, volwassen geworden kiezen we dat liever zelf. Maar mét die zelfstandigheid groeit ook de verleiding van de macht. We willen de situatie zodanig naar onze hand zetten, dat anderen zich naar ons moeten schikken. “Ik ben de baas, ik ben degene die het weet.” Het is de derde bekoring die Jezus onderging in de woestijn: de verzoeking om alles in handen te krijgen als hij maar in aanbidding zou neervallen voor de duivel. En net als Jezus worden ook wij beproefd door die verleiding van de macht. We willen ook de eerste en de beste zijn, het voor het zeggen hebben. Het is zo onweerstaanbaar. Het is zoveel gemakkelijker anderen te doen luisteren naar mij dan ze lief te hebben. Het is zoveel gemakkelijker anderen te onderwerpen aan je wil, dan ze dienstbaar te zijn.
De weg van de liefde
Toch is dat de weg die Jezus gegaan is. Op die weg heeft hij zich verzet tegen de drang naar de macht, ook toen zijn leerlingen bij hem aandrongen om zijn succes bij het volk uit te buiten en koning te worden. Tot op het kruis heeft Jezus geweigerd die weg te gaan. In plaats daarvan is hij de weg van de liefde gegaan, van het uiterste gegeven zijn aan mens en aan God. “Mogen wij aan uw rechter- en linkerhand zitten als ge in uw koninkrijk zijt?” vroegen zijn leerlingen. Maar hij verwierp die vraag en toonde hun in het gebaar van de voetwassing wat het ware leerling-zijn betekent.
Herder als God
En zo vraagt Jezus op het einde van het Johannesevangelie tot driemaal toe aan Petrus: “Hou je van mij?” Herder zijn kun je alleen door van de mensen te houden, door dienstbaar te zijn, een gegeven mens voor anderen. Dat is niet vanzelfsprekend, daarom vraagt Jezus het tot driemaal toe. Zoiets leert een mens niet op een twee drie, het is een weg die we te gaan hebben, het is een proces van zich leren geven en laten leiden door wat goed is, niet voor jezelf alleen, maar in de eerste plaats voor anderen. Daarom zegt Jezus ook heel nadrukkelijk dat Petrus, eenmaal oud geworden, zijn handen zal uitstrekken om zich door een ander te laten omgorden en een weg te gaan die hij zelf niet wil. Daarin ligt de kern van ons christen zijn: het is de nederige weg gaan die Jezus ging. Of zoals we het soms zingen in een lied: ‘mens voor de mensen zijn, herder als God, trooster voor groot en klein, zo lief als God’.
