Mgr. Leon Lemmens, hulpbisschop voor het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen, is vrijdag 2 juni op 63-jarige leeftijd overleden na een zware ziekte. Zijn uitvaart vindt plaats op zaterdag 10 juni om 11 uur in de Sint-Romboutskathedraal van Mechelen.
Vóór zijn bisschopswijding deed Leon Lemmens reeds fantastische dingen in Limburg en nadien in Rome. Hij was een authentiek priester, eenvoudig tussen de mensen, de ouderen, de zwakken en de armen. Na zijn studies doctoreerde hij en werd professor. Hij was zeer vroeg lid van de Sint-Egidiusgemeenschap. Na zijn vele opdrachten in het bisdom Limburg en in Rome werd hij in februari 2011 benoemd tot titelvoerend bisschop van Municipia en hulpbisschop in ons aartsbisdom Mechelen-Brussel; op 3 april 2011 werd hij tot bisschop gewijd.
Zijn bisschopsleuze luidde Populum humelium et pauperum (Sefanja 3,12, uit het negende boek van de ‘kleine profeten’): “Dan laat ik in uw midden een nederig en arm volk, dat zijn vertrouwen stelt in de Heer”.
Zijn werk en opdracht
Binnen de groep van de Belgische bisschoppen was hij verantwoordelijk voor de pastoraal in de gevangenissen, het overleg met de andere christelijke kerken en de relaties met de moslimgemeenschap. Bekend is ook zijn inzet voor de vluchtelingen en hun opvang. Zo trok hij ook naar Noord-Irak met twee collega’s op solidariteitsmissie. Als pastoraal verantwoordelijke hulpbisschop voor het vicariaat Mechelen en Vlaams-Brabant probeerde hij nieuwe paden te bewandelen.
Nieuwe wegen
Hij was een man vol ideeën die volgens sommigen niet het geduld had om alles tot de puntjes uit te werken. Hij gaf steeds impulsen. Een van de bekende uitspraken van onze overleden bisschop is: “Vandaag staan wij als christelijke gemeenschap voor de opdracht weiden te zoeken en te vinden in de nieuwe cultuur en samenleving.” Hij roept ieder van ons op te ontwaken uit een lange slaap en de kracht van de heilige Geest door te geven. Mgr. Lemmens zette zijn ideeën op papier, een visietekst met ijkpunten voor de pastorale zones, de nieuwe naam voor de indeling van de parochiegemeenschappen.
Pastorale zones
In de lijvige brochure ‘De Kracht van het Evangelie’ zette Mgr. Lemmens gemotiveerd zijn voorstellen uiteen. De eerste zin als opener is er een van Paus Franciscus: ”De Kerk wordt gezonden om overal hoop te wekken”. In de pastorale zones zoeken de weinige priesters samen met leken (veldverantwoordelijken) naar nieuwe wegen voor een levende kerk van gelovige kernen. Ook in onze regio werken wij aan het tot stand komen van een pastorale zone; het is een proces van samen zoeken en proberen.
Dialoog en bijeenkomsten van Lachende Mensen
Tijdens de voorbereiding van de teksten en het organisatieschema van de pastorale eenheden was er veel contact en dialoog, ook met de burgerlijke overheden. Zo nam bisschop Lemmens tot twee maal toe in onze streek tijdens groepsvergaderingen contact met alle burgemeesters. Daar leerde ik Mgr. Lemmens echt kennen. In het vicariaat Mechelen en Vlaams-Brabant verzamelde hij samen met zijn medewerkers jaarlijks alle vrijwilligers. Deze bijeenkomsten kregen de naam van ‘bijeenkomst van de lachende gezichten’. Mgr. Lemmens’ vermogen om met iedereen contact te leggen, zijn grote eruditie en grote hartelijkheid bereikte een enthousiaste basis van vrijwilligers die geloven in de kracht van kleine gemeenschappen.
Trastevere en Sant’ Egidio
Ook toen hij de oproep lanceerde om met velen uit het vicariaat mee naar Rome te gaan voor het jaar van de Barmhartigheid was het enthousiasme enorm. Een opdoffer was dat hij, alhoewel nog aanwezig op de voorbereidende vergadering, enkele dagen voor ons vertrek plots ziek in het UZ Gasthuisberg moest achterblijven. De medici en zijn vele verzorgers hebben met hem gevochten tegen de leukemie, maar de kwade cellen hebben het spijtig gehaald. In Rome in de wijk Trastevere waar San’Egidio haar basis heeft, zijn de mensen vol lof over onze bisschop. Hij ging er vaak de liturgie voor in de arme buitenwijken tijdens zijn studies in Rome en bezocht er vele vereenzaamden. Wij werden getuigen hoe de evangelische liefde voor de armen concreet beleefd werd door de San’ Egidiogemeenschappen.
Dankbaar terugdenken
Deze caritas en vorm van diaconie bracht hij mee naar ons bisdom. Onze bisschop sprak er niet alleen over, hij deed het ook zelf. Als vrijwillige medewerker in het bisdom en als dekenassistent heb ik dit mogen ervaren. Bij het heengaan in de nacht van 1 op 2 juni van onze geliefde en inspirerende bisschop Léon Lemmens naar het Eeuwige Licht zijn we triestig maar wel echt dankbaar voor wat hij blijvend zal betekenen. In het laatste hoofdstuk van zijn visietekst schrijft Mgr. Lemmens: “Hoe zal dit alles geschieden?” en geeft vervolgens voorbeelden uit de Bijbel met antwoorden die de Vader en Jezus gaven en ook vandaag voor ons nog gelden: ”Wees niet bang. Ik zal je terzijde staan.”
Hugo Casaer
