Ontstaan en samenvatting van de bijdrage
Als onderwerp werd door een kring gesuggereerd iets over de ‘geestelijke oefeningen’ van Ignatius van Loyola en andere vormen van bidden.
Jan Vanden Berghe van de redactieraad had in 1980 een retraite gevolgd bij Pater Georges Neefs, S.J. en wist dus van ‘binnenuit’ hoe die ‘geestelijke oefeningen’ verlopen tijdens een dertigdaagse en wat ze met zich mee brengen.
Na een lang videogesprek met pater Nicolaas Sintobin, S.J. schreef hij zijn bijdrage.
Ik haal er enkele markante zaken uit naar voor.
* De ‘geestelijke oefeningen’ ontstonden 500 jaar geleden bij de hoofse Baskische ridder Inigo die na gewond te zijn tijdens een oorlog een langdurig herstel moest doormaken, tot christelijke bekering kwam en de ‘vreugde van het evangelie’ ontdekte. Als ervaren levensgenieter kwam hij tot het inzicht dat de navolging van Jezus meer een weg naar vreugde is dan een werelds leven, ver van God. Samen met enkele studiegezellen stichtte hij de ‘Sociëteit van Jezus’, de ‘Jezuïeten.
* Om een geestelijke ervaring te kunnen opdoen schreef Ignatius heel praktische aanwijzingen: ‘zijn geestelijke oefeningen’. Deze zijn duidelijk gericht zijn op het onderscheiden van de Geest. Het is een manier van mediterend bidden dat hij zelf heeft beoefend.
* Om tot de onderscheiding te komen (ontdekken wat God met jou wil doen) is er een vorm van onverschilligheid nodig: een inwendige vrijheid die onbevooroordeeld toelaat te ontdekken wat God echt van je wil. Onze huidige paus Franciscus, een Jezuïet komt herhaaldelijk terug op de ‘onderscheiding van de geest’ voor de individuele christen maar ook voor de kerkgemeenschap. Niet normen en wetten krijgen dus het laatste woord, maar de barmhartige liefde die weet te onderscheiden wat kan en niet kan. De ervaring van de vreugde is er een gevolg van.
* De ‘geestelijke oefeningen’ zijn in feite een vorm van bidden, naast veel andere vormen. Meer dan in het smeekgebed waar wij God vragen wat er volgens ons moet gebeuren, zijn de ‘geestelijke oefeningen’ een kader waarin wij mogen geloven dat God ons de weg wil wijzen, op zoek is naar ons en (op zijn eigen vrije wijze) bij ons wil binnenkomen. Stilaan zal ons dan wel een en ander duidelijk worden in heel concrete situaties: spreken of zwijgen; je partner verlaten of erbij blijven; op reis gaan of thuis blijven; … En luisteren naar de ‘heilige onverschilligheid’ zoals Charles de Foucauld die uitdrukt in zijn gebed van overgave: “Wat Gij ook met mij doen wilt, ik denk U, als uw wil maar geschiedt in mij en al uw schepselen”.
* Bij de Jezuïeten zijn er heel wat initiatieven om via retraite of digitaal op het spoor te komen van Gods wil over je leven vanuit de Schrift. (Mocht iemand van de aanwezigen een of andere van die hebben meegemaakt, laat die persoon dan zeker aan het woord!)
Guido Debonnet
Zie ook notities A4 (pdf) en notities A5 (pdf)