Dubbelinterview met kandidaat-priesters Mathias en Orlando

(Ter gelegenheid van Roepingenzondag op 8 mei 2022, deze voorpublicatie uit Kerkplein. Tijdschrift van het bisdom Gent, juni 2022 - meer info over het tijdschrift vind je hier of via kerkplein@bisdomgent.be)

Mathias Dick (29) en Orlando Garcia Duarte (30) worden deze zomer tot priester gewijd. We zoeken hen op in de dekenij van Lokeren waar Orlando woont en zijn laatste stage loopt. Terwijl de fotograaf zijn werk doet in de prachtige tuin, komt gastheer en deken Geert Cattrysse aandraven met een glaasje cava voor iedereen. Want uitgerekend op de dag van ons interview wordt Orlando 30 jaar.

Kennismaken

Orlando Garcia Duarte komt uit Monterrey, een industriestad in het noordoosten van Mexico met meer dan 1 miljoen inwoners en hoofdstad van de deelstaat Nuevo Léon. In augustus 2010 begon hij aan zijn opleiding in het seminarie van Monterrey, één van de 19 aartsbisdommen in Mexico. Er waren toen ongeveer 250 seminaristen. In zijn jaar startten ze met 41.

In september 2018 kwam Orlando naar België. Hij leerde Nederlands aan het Instituut voor Levende Talen in Leuven en vervolledigde zijn seminarieopleiding aan het Johannes XXIII-seminarie. “Nooit,” en hij onderstreept het door het te herhalen: “Nooit is het in mij opgekomen om missionaris te worden in een vreemd land. Ik wilde een diocesaan priester worden. Het enthousiasme van sommige van mijn medeseminaristen had ik niet, vond ik.” Maar bisschop Luc Van Looy had eerder een aantal bisdommen in Mexico bezocht met de vraag of er bisschoppen bereid waren om seminaristen of priesters te sturen naar zijn bisdom. Orlando was in 2017-2018 secretaris en chauffeur van zijn bisschop. En die zei hem op een dag, onderweg in de auto, dat hij eigenlijk nog geen antwoord had gegeven op de vraag van de Gentse bisschop. “Ik zei spontaan,” aldus Orlando, “‘Als u in mij vertrouwt, wil ik er wel naartoe gaan.’ Eigenlijk was dat niet de vraag van de bisschop, maar het was wel mijn spontaan antwoord! 'Goed,’ zei mijn bisschop, ‘ik zal het overleggen met de vormingsploeg.’” 

En zo geschiedde: Orlando kwam naar ons bisdom. In oktober 2021 werd hij tot diaken gewijd in de Sint-Baafskathedraal. Op 23 juli wordt hij in Monterrey tot priester gewijd. Bisschop Lode, vicaris en vormingsverantwoordelijke Joris Polfliet en pastoor-deken Geert Cattrysse zullen de priesterwijding bijwonen. Orlando wordt dan fidei donum priester. ‘Fidei donum’ ('de gave van het geloof') zijn de beginwoorden van een encycliek van Pius XII uit 1957 waarin hij vroeg aan de bisschoppen om diocesane priesters ter beschikking te stellen voor missiegebieden. Deze priesters blijven afhangen van het bisdom waar ze toe behoren, in het geval van Orlando: het aartsbisdom Monterrey. 

Mathias Dick is 29 jaar. Hij komt uit Heusden, “het Oost-Vlaamse en niet het Limburgse!” beklemtoont hij. Hij is enig kind. In 2011 verhuisde het gezin naar Merelbeke en begon Mathias zijn opleiding geschiedenis aan de UGent. De dag voor de verhuis stierf zijn papa. Die gebeurtenissen hebben bij hem veel in gang gezet.

Er leefde in hem een vraag die hij niet goed kon plaatsen. Hij ging ermee bij toenmalig vicaris Lode Aerts die hem suggereerde contact op te nemen met de parochiepriester. Die was net aan zijn pensioen toe en werd vervangen door Jo Mattheys, die vandaag pastoor-deken is in Dendermonde. “Die heeft mij goed begeleid,” zegt Mathias. “In 2016 behaalde ik mijn master geschiedenis. Mijn mama trakteerde me op een reis naar Rome. Het was het jaar van de barmhartigheid. Mijn vraag om eventueel priester te worden was tijdens mijn studies ondergesneeuwd geraakt. Maar we slaagden erin om op een goede plaats te staan tijdens een audiëntie bij de paus. En die keek me van dichtbij zo recht in de ogen. Een buitenstaander kan nooit begrijpen wat dat betekent. Maar eenmaal terug thuis wist ik het. En toen ik aan mijn moeder zei: ‘Ik moet je iets zeggen,’ antwoordde ze onmiddellijk, zoals alleen moeders dat kunnen: ‘Ik denk dat ik weet wat je gaat zeggen.’  

Ik heb de sprong gewaagd, met altijd de woorden van Jo Mattheys in mijn achterhoofd: ‘Mathias, ik steun je, maar bedenk altijd dat je nog geen priester bent. Behoud de openheid dat nog altijd kan blijken dat het niets voor jou is.’

Dat heeft me geholpen en daar ben ik ook altijd eerlijk in gebleven. Maar ik voelde steeds meer dat dit mijn weg was en mijn geluk.

Roeping

Hoe hebben jullie je roeping ontdekt?

Orlando: Mijn familie was traditioneel katholiek. Het is pas toen ik vijftien jaar was dat mijn jongste zus bewust naar de kerk begon te gaan en sprak over het geloof. Eigenlijk is het hele gezin gevolgd. Via het sacrament van de verzoening leerde ik een priester kennen bij wie ik nadien in geestelijke begeleiding ging. Die gesprekken gingen over het christelijk geloof. Ik dacht ook niet aan priester worden, tot ik hem op een dag vroeg: “Hoe ben jij priester geworden?” Toen veranderden de gesprekken en zijn we meer en meer over roeping gaan spreken. Ik heb een jaar gestudeerd voor accountant toen ik 17 was omdat ik goed was in wiskunde en toen nog niet zeker was van mijn priesterroeping.

Maar sedert mijn vijftiende ervaarde ik dat naar de kerk gaan en met geloof bezig zijn mij superblij maakte. In mij groeide het verlangen om dat te mogen blijven doen: God en de mensen dienen.

Mathias: Ik heb ook lang getwijfeld. Ik voelde me niet sterk genoeg. Op mijn achttiende klikte ik al eens de link aan over de opleiding in het Johannes XXIII-seminarie. Maar toen ik die vakken zag, voelde dat ik er nog niet aan toe was. Ik engageerde me intussen in de parochie, bijvoorbeeld ook in de parochieploeg, maar vroeg bijna aan God: 'En laat me nu maar gerust!' Eigenlijk vluchtte ik gewoon weg. Een online vastenretraite van de jezuïeten in 2016 die ik consequent volgde, heeft me echt wel geholpen. En het is Jo Mattheys die me toen het noodzakelijke duwtje gegeven heeft:

“Spring nu maar! Het is nu het moment. Je hebt mijn steun.” 

Jullie komen wel uit een heel andere context.

Mathias: Op het moment dat ik me engageerde in de parochie, kwam het denken over de ‘nieuwe parochie’ in ons bisdom naar voor. Samenwerken over grenzen heen, mensen verzamelen en niet naast elkaar blijven werken. Dat sprak me aan. Ik vond dat een visie voor de toekomst. Daarbinnen wilde ik wel priester zijn. Het zou me de kans geven om over Christus te spreken en naar buiten te gaan. Het gaat namelijk niet over ‘ons kerkje’. Het gaat over Christus en over een blije en open gemeenschap. 

Daarnaast was er voor mij ook de studiecontext. Ik heb het studentenleven gekend zoals een student dat moet leren kennen! Ik ben ook blij en dankbaar dat ik aan de U Gent heb gestudeerd en een  bijzonder brede opleiding heb gekregen. De slogan van die universiteit is: ‘Durf denken’. Wel, dat heeft mij geholpen. Ik geloof dat we dat meer moeten doen, zowel in de seminarieopleiding alsook in de stagecontexten waarin ik gewerkt heb.

‘Durf denken’, betekent dat ik in het concrete contact met mensen ook wel eens buiten de lijntjes durf te kleuren.

Orlando: In Mexico blijft er een sterk traditioneel volksgeloof. Maar ook bij ons is er de secularisatie. Kijk maar naar de daling van het aantal seminaristen in Monterrey: toen ik startte waren we met zo’n 250, vandaag zijn er nog 150. In vergelijking met Vlaanderen blijft dat natuurlijk veel! Er zijn ook bewegingen met een modern en eigentijds geloofsaanvoelen. Het thema van de nieuwe evangelisatie is bijvoorbeeld sterk aanwezig in mijn bisdom. Ik heb zelf ook ervaren hoe belangrijk het is om het clichébeeld van de priester te doorprikken.

Wij mogen jongeren blijven aanspreken, met respect voor hun vrijheid natuurlijk. Priester worden of een religieuze roeping zijn echte mogelijkheden, waar je een gelukkig leven in kan vinden. Dat mogen we hen laten zien.

Mooie en moeilijke momenten

Wat waren in jullie opleidingstijd mooie en moeilijke momenten?

Orlando: Ik heb verschillende crisissen doorgemaakt in het seminarie. Die begonnen altijd wanneer ik afstand nam van Christus. Dan kwamen de vragen: ‘Ik was altijd blij, wat gebeurt er nu met mij?’, ‘Ik hoor de stem van God niet meer?’ of ‘Is dit echt mijn roeping?’ Altijd weer besefte ik dat ik vervreemd raakte omdat ik geen tijd nam voor God.

Eerlijk blijven voor jezelf en voor God, dat is het belangrijkste. Vanuit dat besef groeide altijd een weg van bekering.

Ik durfde ook te zeggen: ‘Als Gij bestaat, help mij dan!’ En natuurlijk volgden op de crisissen de mooiste momenten: het besef dat Hij er is, dat Hij blijft en dat Hij ons altijd opnieuw aanspreekt.

Mathias: Het wordt moeilijk wanneer ik denk: ‘Ik kan het alleen.’ Je vergeet het gebed of wanneer je bidt voel je niets meer. ‘Waarom hebt Gij mij in de steek gelaten?’ Als er op zo’n moment meningen leven in het seminarie die botsen met je ervaringen, dan sta je echt alleen: ‘Hoor ik hier wel thuis?’ Maar ik heb een geestelijk begeleider die één telefoontje van mij verwijderd is en snel in zijn auto springt. Of een medeseminarist die dat feilloos aanvoelde: ‘Broeder, vanavond drinken we samen een glas wijn en gaan we eens babbelen!’

Dat zijn dan meteen ook de mooiste momenten: te beseffen dat je niet alleen bent, maar gedragen en verbonden.

Of gisteren nog bezocht ik op mijn stage in het UZ Gent een man die zeer ziek is. Bij het afscheid zei hij: ‘Ik weet dat jij voor mij bidt. Wel ik ga dat ook doen, want ik zie in jou een goede priester.’ Dat zijn kostbare ervaringen.

Over schildpadden en treinen

Hoe hebben jullie de parochies ervaren tijdens jullie stages?

Orlando: Toen ik hier aankwam had ik een bepaald beeld van de Vlamingen. Ik dacht dat ze koud waren. Maar ik heb geleidelijk aan mogen ontdekken dat Vlamingen ook warm en gastvrij zijn, al vraagt dat soms wat tijd. In de parochie mogen we de Heilige Geest laten spreken en de consequenties leren zien van Gods Woord. We zijn daar nog niet altijd echt aan toe. We leven in een overgangstijd waarin we nog veel moeten loslaten en veel ontdekken. Dat is niet eenvoudig en roept spanningen op. Veranderingen en vernieuwingen vragen tijd. Dat is in mijn eigen leven ook zo.

We gaan soms als schildpadden, zo traag. Maar we zijn aan het stappen, dat is het belangrijkste.

Mathias: Ik doe mijn stage in Eeklo en help sedert december ook mee in Maldegem. Naast de schildpad zet ik het beeld van de trein. De trein van de nieuwe parochie is vertrokken, maar we hebben niet iedereen mee. In sommige stations worden zelfs blokkades opgeworpen. Sommigen willen de trein doen stoppen of nog liever: laten ontsporen. Maar ook in de trein zelf komt er hier en daar wat verstarring en dreigt de dynamiek weg te vallen.

Ik geloof nochtans dat we een mooie bestemming kunnen bereiken als we Christus machinist laten zijn en de Heilige Geest de motor van onze trein.

Het is een grote pastorale uitdaging: wat doen we met de stations die blokkeren? De bisschop zei me vorig jaar nog: “We kunnen niet wachten tot iedereen mee is. We moeten de toekomst actief tegemoet gaan.” 

Heeft de Kerk toekomst? Welke?     

Mathias: Ze heeft toekomst, daar twijfel ik niet aan. De historicus in mij zegt dan: kijk niet alleen naar het verleden, maar leer uit het verleden. Ga vooruit. Durf wat we als ballast meenemen en wat ons nu vertraagt, overboord gooien. Neem nu het doopproject.

Als we echt naar de kern kunnen gaan en laten voelen aan iedereen: “Jij bent ten diepste bemind,” dan zullen mensen zich aangesproken weten.

Het is de kern van wat we te zeggen hebben en zelf ook mogen beleven. Zo zijn we broeders en zusters en zo bouwen we de Kerk op. Niet met regels of met structuren alleen. Hoe zal het dan concreet worden? Dat weet ik niet. Laat dat maar over aan de machinist.

Orlando: Ik denk dat de Vlaamse Kerk aan het sterven is in Christus. Dat laatste moet ik beklemtonen: “in Christus!” Er zijn dingen die voorbijgaan en geen toekomst hebben. Maar de Geest is aan het werk en zorgt voor beweging en vernieuwing. We zijn in een overgangsproces. Waar is de Geest aan het werk?

Resultaat zal er komen in de mate dat we onszelf overgeven aan God. Dat is de voorwaarde. 
 

Karen Germeys en Peter Malfliet

Mathias Dick (29) komt uit Heusden en studeerde geschiedenis aan de universiteit van Gent. Na enkele jaren van twijfel werd hij toch aangemoedigd om de sprong naar het seminarie te wagen. In oktober 2021 werd hij diaken gewijd en vervolgde zijn stage in Eeklo. Hij zal priester gewijd worden op zondag 3 juli, 15u in de Sint-Baafskathedraal.

Orlando Garcia Duarte (30) is afkomstig uit Monterrey, Mexico. Zijn oudere broer en twee jongere zussen zijn gehuwd. Orlando ging in 2010 naar het seminarie. In september 2018 kwam hij naar België en in oktober 2021 werd hij diaken gewijd in de Sint-Baafskathedraal. Op zaterdag 23 juli wordt hij in de basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Guadaloupe in Monterrey priester gewijd door aartsbisschop Rogelio Cabrera López, in aanwezigheid van bisschop Lode Van Hecke.