De Belgische kerkprovincie

De Belgische kerkprovincie, bestaat uit het aartsbisdom Mechelen-Brussel onder leiding van kardinaal en aartsbisschop Jozef De Kesel en 7 bisdommen (of suffragaanbisdommen) onder leiding van een bisschop. De naam van het aartsbisdom is ook de officiële naam van de kerkprovincie. Van dit kerkrechterlijke verband is de aartsbisschop het hoofd of metropoliet. Al heeft de aartsbisschop geen eigenlijke kerkrechterlijke bevoegdheid over de andere bisdommen, die samen met de andere bisdommen de kerkprovincie vormen. Een bisschop bestuurt zijn bisdom immers autonoom.

De bisschoppenconferentie is het permanente beleids- en overlegorgaan van een kerkprovincie. De aartsbisschop en de bisschoppen overleggen er met een zekere regelmaat en bepalen er collegiaal het gezamenlijke beleid van de kerkprovincie. 

De territoriale structuur van de Kerk in België lijkt voor niet-ingewijden behoorlijk ingewikkeld. Van slechts 4 van de 8 bisdommen in België komen de territoriale grenzen overeen met de provincies. Dat is het geval voor de Vlaamse bisdommen Brugge (West-Vlaanderen), Hasselt (Limburg) en voor de Waalse bisdommen Luik (provincie Luik) en Doornik (Henegouwen).

Het bisdom Gent bevat de provincie Oost-Vlaanderen én de Antwerpse gemeenten Zwijndrecht en Burcht.
Het bisdom Namen omvat de provincies Namen én Luxemburg. 
Het bisdom Antwerpen omvat de Antwerpse provincie, met uitzondering van de kantons Duffel, Mechelen, Puurs en Willebroek, die tot het aartsbisdom Mechelen-Brussel behoren, én de gemeenten Zwijndrecht en Burcht, die zoals gezegd deel uitmaken van het bisdom Gent.

Het aartsbisdom Mechelen-Brussel is zowel territoriaal als administratief een buitenbeentje. Het werd opgericht in 1961 omvat de provincies Vlaams-Brabant en Waals-Brabant, het gewest Brussel en vier kantons van de provincie Antwerpen (cf. supra). 
Omwille van deze specifieke territoriale structuur, waar twee culturele gemeenschappen wonen, werd het bisdom onderverdeeld in 3 vicariaten: 
- het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen voor de provincie Vlaams-Brabant en de kantons Duffel, Mechelen, Puurs en Willebroek van de provincie Antwerpen. 
- het vicariaat Waals-Brabant 
- het vicariaat Brussel voor de 19 gemeenten van de Brusselse agglomeratie die officieel tweetalig zijn

Behalve deze bisdommen en vicariaten die beperkt zijn tot een gedeelte van het nationaal territorium, zijn er ook nog: 
- het bisdom bij de Krijgsmacht, met als bisschop kardinaal Jozef De Kesel en vicaris-generaal Johan Van den Eeckhout, opperaalmoezenier en priester van het bisdom Gent
- de personele prelatuur van het Heilig Kruis en Opus Dei