Sint-Amelberga-ommegang | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken

Dekenaat Oudenaarde

  • Startpagina
  • Contacten
  • Zoeken
  • Meer
    • Zoeken
    • Christen Forum Huwelijksvoorbereiding Kerselare Parochie in Horebeke Ename Mater Nederename Volkegem Welden Zwalm Parochie Kluisbergen-Maarkedal Parochie Kruishoutem, Wortegem-Petegem, Zingem Parochie Oudenaarde Parochie Ronse Uitvaarten Weekendvieringen Reageer

Sint-Amelberga-ommegang

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op maandag 31 mei 2021 - 10:26
Afdrukken

Verloop van de ommegang

De viering van Sint-Amelberga is verdeeld over drie tot vier dagen, waarvan de ommegang op 10 juli het hoogtepunt vormt.

Mater-fijfelaar.jpg

Fijfelaar in Mater

De drie dagen die het feest van 10 juli voorafgaan wordt een rondgang door het dorp gedaan door een folkloristisch gekostumeerde groep. Deze bestaat uit een fijfelaar, een trommelaar en een dansende nar. Ze gaan van huis tot huis de mensen uitnodigen tot het feest, op de tonen van een deuntje van fijfelaar en trommelaar, gepaard met een dansje van de nar. De kassier die het trio begeleidt nodigt uit met de woorden: "We komen u uitnodigen voor 't feest van Sint-Amelberga, gelijk alle jaren. Ge zijt verwacht en goeie feesten!"

De muzikanten doen een keuze uit een 8-tal deuntjes, waarvan de oorsprong zou teruggaan tot in de Spaanse tijd (XVIe - XVIIe eeuw). Deuntjes en dansje zouden een herinnering opwekken aan het spel en de dans van de harlekijn aan het koninklijk of prinselijk hof van Amelberga en van Karel Martel. Door de kassier wordt aan de genodigden een Sint-Amelberga-vaantje aangeboden in ruil voor een gift in de "sacoche".

Dit vaantje is een papieren blazoentje, dat wellicht een schakel vormt tussen een pelgrimsteken en een bedevaartvaantje. Op het vaantje staat Sint-Amelberga afgebeeld, met een kromstaf in de linkerhand en met een stramijn in de rechterhand.

Mater-Sint-Amelberga.jpg

Sint-Amelberga

De groep legt het volgend wegtraject af:

  • de eerste dag vanaf 14 uur: Varent, Noenendal, Hauwaart, Klokkeveld en Vogelzang.
  • de tweede dag vanaf 8 uur: Keirestraat, Driesleutelstraat, Sint-Amelbergastraat, Ruitersstraat, Ganzendries, Natendries, Blote, Spendelos, Oosse, Heistraat, Boskant, Casterstraat, Bronstraat en Kleistraat.
  • de derde dag vanaf 8 uur: Kerkgate, Gaverstraat, Meerhem, Duisbeke, Bruul, Dumpel, Tissenhove, Jagerij, Hoek, Hauwaart, Karel Martelstraat, Matersplein

Op 10 juli is de apotheose van het feest. Wie van Mater is zal op die dag niet nalaten op het feest aanwezig te zijn. Nooit is men afgeweken van deze 10 julidag en er wordt op die dag niet of zeer weinig gewerkt.

Mater-ommegang1.jpg

Ommegang Mater

Reeds op de avond vóór 10 juli te 19 uur wordt het feest ingeluid door klokkengelui en weerklinkt een salvo van 9 kanonschoten. Om 20 uur worden het schieten en luiden hernomen. Vanaf 20.30 u. geeft de Materse muziekmaatschappij vanop de kiosk, die op Matersplein opgesteld staat, enkele melodieën ten gehore.

Omstreeks 21.00 u. terwijl fluitje, trom, nar en penningmeester de dorpskom naderen, waarbij zij hun driedaagse rondgang beëindigen, weergalmen opnieuw klokken en kanonnen.

Op 10 juli worden te 5.00 u. 's morgens stipt de bewoners van Mater wakker geschud door kanonnengebulder en klokkengelui. Te 6.30 u. hernemen geschut en gelui. Omstreeks 8.00 u. gaan de ruiters van Mater de kapitein van de Koninklijke Ruitermaatschappij Sint-Amelberga ten huize afhalen. Het folkloristisch gezelschap biedt aan de ruiters een vaantje aan en gaat de optocht van de Materse ruiters vooraf op weg naar het dorp.

Terwijl opnieuw kanonschoten dreunen, sluiten ruiters en rijtuigen uit tal van omliggende gemeenten zich bij de stoet aan. Te 8.00 u. wordt een heilige mis ter ere van de H. Amelberga opgedragen, waarna de gelovigen met de reliek van de H. Amelberga worden gezegend. Omstreeks 8.30 u. wordt terzijde van de Sint-Amelbergakapel de zegen gegeven door de pastoor met de reliek van de H. Amelberga, vooreerst aan het folkloristisch gezelschap, vervolgens aan het voorbijtrekkend muziek- en trommelkorps van Mater.

Onmiddellijk daarna komen de kapitein en zijn twee luitenants gevolgd door de ruiters van Mater, ten zegen.

Mater-ommegang2.jpg

Ommegang Mater


Vervolgens laten zich de ruiters zegenen van de omliggende gemeenten. Bij de verdere optocht der ruiters door de Karel Martelstraat weerklinken opnieuw 9 kanonschoten. De ruiters trekken afwisselend stapvoets en in draf verder door de Holle Weg, de Ruitersstraat en de Sint-Amelbergastraat, waar ze aan de voormalige afspanning 'Den Appel' worden opgewacht door fluitje, trommel, nar en kassier en de Materse muziekmaatschappij. Ter hoogte van het Sint-Amelbergakapelletje maakt de stoet halt en komen de kapitein en zijn adjuncten aan de pastoor aan het hek der pastorij de toelating vragen om hun intrede in het dorp te mogen doen.

Dit ritueel is een herinnering aan de komst van Karel Martel met zijn ruiterlijk gevolg naar Mater, waar priester Waldulf Karel Martel op de verkeerde weg zond, vooraleer hij Amelberga in haar kapel ontdekte. Na de toelating bekomen te hebben doen kapitein en luitenants een rondrit om de kerk en keren ze tot bij hun manschappen terug. De Materse muziekmaatschappij speelt vervolgens het Nationale Volkslied en onder 9 kanonsalvo's en triomfantelijk klokkengelui zet gans de indrukwekkende stoet van ruiters en gespan zich nu stapvoets in beweging rond de kerk naar Kerkgate in neerwaartse richting, door de Tempelstraat, de Sint-Amelbergakouter en terug naar Kerkgate in opwaartse richting.

Mater-ommegang3.jpg

Ommegang Mater

Dan volgt een drievoudige ommegang rond de kerk, de eerste maal stapvoets, de tweede maal in draf en de derde maal in galop, onder de tonen en het geroffel van muziek- en trommelkorps. Hierna ontbindt zich de ruiterstoet en vangt omstreeks 10.30 u. de plechtige hoogmis aan in een voor deze gelegenheid bomvolle kerk. Na de hoogmis heeft er in de Kantschool een receptie plaats met uitreiking van prijzen aan de verschillende deelnemende ruitermaatschappijen. De gelovigen gaan tussendoor, vóór en na de hoogmis, de reliek van Sint-Amelberga vereren in de kapel en ontsteken er ter harer ere een kaars.

De dag na het feest begint het octaaf. Dan wordt elke dag de H. Mis opgedragen in de kapel.

Het octaaf wordt besloten met een processie door de Sint-Amelbergakouter, terwijl men een lofdicht zingt ter ere van Sint-Amelberga, van 53 strofen.

De processie eindigt in de kapel met de verering van de reliek.

Deze bedetocht is voorheen in verval geraakt, maar in 1924 door E.H. Ivo Botteldooren van Mater terug ingevoerd. Sedert enkele jaren wordt de voettocht voorafgegaan door de ruiters van Mater.

Processielied voor Sint-Amelberga te Mater

Tekst: E.H. P. Soms; Muziek: Oct. Vandevelde, mei 1947

Sinte Amelberga, al sedert vele eeuwen
Zijt Ge met 't volk van ons Mater vergroeid;
Hier kwaamt Ge strijd van de wereld ontvluchten,
Hier is Uw geestelijk leven ontbloeid.
Hier zocht Ge Leniging voor oude wonden,
Vreedzaam is 't volk hier en vredig het land,
Hier hebt Ge troost van den hemel gevonden
En U voor eeuwig aan Christus verpand. 
Sinte Amelberga, al sedert vele eeuwen
Kwam ons bevolking, te voet en te paard,
Jaarlijks Uw beeltenis plechtig vereren,
Heeft zich rond U in processie geschaard!
Zingend en klingend, in statige rangen
Door onze velden bewoog zich de stoet,
En heel het volk in gebeden en zangen
Heeft U gehuldigd en heeft U gegroet. 
 

Refrein

Sinte Amelberga,
in vreugde en in rouw,
Komt hier genegen
't Volk om Uw zegen,
Gij blijft aan ons en
Wij blijven U trouw!

 Sinte Amelberga, we komen in stoet
Zoals onze ouders rond U hier te gaar,
Dragen Uw beeld weer lansheen onze huizen,
Vragen Uw zegen opnieuw voor het jaar,
Hoor nu goedgunstig naar onze gebeden,
Zegen de mensen hier, zegen hun werk,
Zegen Uw pelgrims ook van het verleden
Dier hier nog rusten in schaduw der kerk.

Lofdicht ter ere van Sint-Amelberga

1.
Komt hier den lof vermeeren.
Gij Matersche borgers al:
Ons Patrones vereeren
Zij voor ons bidden zal.

 

Refrein
Help ons God door Uw Heilige Maagd.
Help ons God door haar die U behaagd.  
   

        

2.
Verheugd u dan gij lieden:
Zingt nu met vroolijkheid
Want God die komt ons bieden
Bijstand die ons bevrijdt.
Help ons, enz.

 

3.
Ziet Amelberga, Maagd glorieus
Bruid Christi zeer bemind
In werken is zij mirakeleus
Zoo m'in haar leven vindt.
Help ons, enz.

 

4.
't Ardene is zij geboren
Uit koninklijken stam
Van den Heer uitverkoren
In gratie voortgang nam.
Help ons, enz.

 

5.
Een kapelleken nog teêre,
Timmert zij in 's vaders hof,
Daarin bad zij den Heere,
Daar gaf z'Hem eer en lof.
Help ons, enz.

 

6.
De schoone vruchten en bloemen
Offert zij aan God aldaar,
Die zij eerst kost bekomen,
Met iever op den altaar.
Help ons, enz.

 

7.
Een kind steelt van dees offerand,
Door duivels haat en nijd.
Terstond verstijfd zijn arm en hand
Door pijn het jammerlijk krijt.
Help ons, enz.

 

8.
De ouders komen kermen,
En vallen de maagd te voet:
Dat zij hun wil ontfermen,
Voor hen bidden met ter spoed.
Help ons, enz.

 

9.
De maget die wordt zeer beweegd
Over 't kinds droevig kas.
Zoo zij haar tot gebed begeeft
Het kind terstond genas
Help ons, enz.

 

10.
Sinte Landrada heeft haar geleerd
In deugden zeer vermaard;
Heeft in haar gratie vermeerd;
En deugden al vergaard.
Help ons, enz.

 

11.
In schoonheid was zij verheven,
Eeniegelijk aangenaam,
Door penetentieus leven.
Wordt zij voor God bekwaam.
Help ons, enz.

 

12.
Van Frankrijk komt getreden
De koning aan 't klooster aan,
De schoonheid en de zeden,
Van die maagd hem wel aanstaan
Help ons, enz.

 

13.
Hij dacht: voor zijnen zone
Is dit een edel Maagd
Om zijn vrouw te zijn idone:
Hij heeft het haar gevraagd,
Help ons, enz.

 

14.
"Heer koning, hoog verheven".
Sprak zij met goed gelaat.
"Mijn trouw is God gegeven,"
"Hij bovenal in 't herte staat".
Help ons, enz.

 

15.
Des koningzoon heeft dit verstaan
Karolus kloek en stout;
Naar 't klooster is hij ras gegaan
Zoekt te wezen getrouwd.
Help ons, enz.

 

16.
Hij vindt haar steenen dragen,
Daar 't klooster getimmerd werd
Om God zoo te behagen,
Zij geeft hem lof in 't hert,
Help ons, enz.

 

17.
De knecht die neemt de steenen af
Zoo zijne heere wou;
Zijn begeerte hij te kennen gaf:
Om zijn bruid te zijn getrouw.
Help ons, enz.

18.
Met bidden nog met dreigen
En veranderd haar gemoed;
"Mijn trouw is aan God eigen,"
Sprak zij en spaar uw moed.
Help ons, enz.

 

19.
Als hij dit heeft vernomen,
Door gramschap heel ontstelt,
Dreigt haar met echte vrome,
Te nemen met geweld.
Help ons, enz.

 

20.
Tot de H. Maagd, O.L. Vrouw
Neemt zij terstond de vlucht,
En bid haar met een vast betrouw
't Helpen uit dit geducht.
Help ons, enz.

 

21.
Een beer die bieën stoorde:
Riep daar een huismans vrouw
Karolus dit aanhoorde
Hij frisch hem dooden wou.
Help ons, enz.

 

22.
De Maagd met haren broeder
Wijselijk de vlucht aannam;
Door den engel haren behoeder
Zoo zijn geweld ontkwam
Help ons, enz.

 

23.
Te Vilvoorden in Brabant,
Aldaar was grooten nood:
Van spijze komt daar aan den kant
Een visch uit water vlot.
Help ons, enz.

 

24.
De Maart die roept "Mevrouwe
"De visch die is zoo wreed".
Zij sprak "Heb maar betrouwen
Hij zal u doen geen leed"
Help ons, enz.

 

25.
Door Sinte Amelbergs gebod
De visch die wordt gedood,
Den arme valt het beste lot
De zieke hulp genoot.
Help ons, enz.

 

26.
Te Materen woont zij metterdaad
Als Karolus dit vernam!
Van haar te zoeken niet en laat,
Ter plaatse zelve kwam.
Help ons, enz.

 

27.
Voor Gods altaar ter aard geveld,
Verhaast in haar gebed;
" O Heer die dat groot geweld
Tegen mijn zuiverheid belet!"
Help ons, enz.

 

28.
Zij snijd af haar schoone haar,
Voor Christi liefde groot;
Den zwarten weil die nam zij daar
En zette hem op haar hoofd.
Help ons, enz.

 

29.
Met eenen weil haar ziende,
Werd hij vergramd zoo zeer;
Riep: "Wie heeft mijn beminde
Doen wijden aan den Heer?"
Help ons, enz.

 

30.
Hierom was hem 't hoofd zoo warm
Door gramschap heel ontsteld.
Hij nam haar vast al met den arm
En trok haar met geweld.
Help ons, enz.

 

31.
De schouder gaat om stukken,
De weil valt van haar hoofd,
Met haar alzoo te rukken,
Ziet haar van haar haar ontbloot
Help ons, enz.

 

32.
De Maagd die was vol pijne,
Van tranen overgroot...
Christus geneest de zijnen,
Bijstaat haar in den nood.
Help ons, enz.

 

33.
Daarna zoo is haar een vermaan
Geschied door een visioen
Dat zij naar Temsche zoude gaan
Haar pelgrimage voldoen.
Help ons, enz.

 

34.
Zij sticht een kerke tot Gods eer,
Van Onze Lieve Vrouw,
Te Temsche voor den eersten keer
't En was maar bosch en woud.
Help ons, enz.

 

35.
In alle goede werken,
Zij haar bekommert daar,
Zij dient God in zijn kerke,
Den armen voor en naar.
Help ons, enz.

36.
De regen en de dieren,
Volbrengen haar gebod,
Trapganzen die haar vieren
Gaan in en uit het kot.
Help ons, enz.

 

37.
Door haar gebed komt eene steur
Gezwommen aan den kant:
Zoo zij gebied al aan de heur
Men vangt hem met de hand.
Help ons, enz.

 

38.
Nu vol gratie en deugden,
Zeer naar de dood verlangt;
Haar kerkenrecht vol vreugden,
Zeer heiliglijk ontvangt.
Help ons, enz.

 

39.
Vervuld met vele gratiën,
Zoo hare deugd vereischt,
Vol hemelsche consolatië
Geeft aan God haren geest.
Help ons, enz.

 

40.
Te Temsche is zij begraven,
In de kerk van haar gesticht.
Door liberale gaven
Zeer treffelijk begift.
Help ons, enz.

 

41.
Haar reliquieën viert men daar
Tot troost van alle man...
Zijt gij droef, of zijt gij zwaar?..
Zij al ons helpen kan.
Help ons, enz.

 

42.
Nu zit zij in den bruidegomstroon
Een hemelsche prinses ;
Na arbeid geniet zij den loon
Kiest haar voor Patrones.
Help ons, enz.

 

43.
Dat zij ons wil bevrijden
In ziel en in de erf,
Gelijk zij op andere tijden
Gedaan heeft menigwerf!
Help ons, enz.

 

44.
O Heer, die hier beneden
Sint Amelberg hebt vereerd
Jon ons door haar gebeden,
Het kwaad van ons afkeer.
Help ons, enz.

 

45.
O Heilige Maagd Sint Amelberg
Wij aanroepen U met ootmoed!
Bewaar ons rijk van alle erg
In christelijke voorspoed!
Help ons, enz.

 

46.
Laat ons al met vlijtigheid
Nu dezen weg omgaan
Opdat ons vruchten zijn bevrijd
Die nog in zorge staan.
Help ons, enz.

 

47.
De akkerman die heeft zijn zaad
Ter aarde nu gedaan Bid nu,
o Maged dit weldaad
Zijn vruchten mag blij ontvaan.
Help ons, enz.

 

48.
Volbreng dees heilige beevaart
Tot Sint Amelberg's eer
Dat zij in voorspoed ons bewaar,
En groeien in gratie meer.
Help ons, enz.

 

49.
Ons tarwe, vlas en koren Heer,
't zijn uw gaven al,
Dat zij niet gaan verloren,
Uw bruid verwerven zal.
Help ons, enz.

 

50.
O Heer, wil ons ontfermen,
Door uwe maagd Idoon,
Den rijke met den arme;
Dat zij krijgen 's hemels troon.
Help ons, enz.

 

51.
Glorie, eer en dankbaarheid
Zij God uit allen mond,
Voor zijne liberaligheid
Door zijne bruid ons gejond!
Help ons, enz.

 

52.
Maget van verdiensten rijk,
Onze dienst is zoo slecht,
Uwe glorie onweerdeerelijk,
Vereischt veel meer met recht.
Help ons, enz.

 

53.
Wij willen ook bedanken hier
Die Sint Amelberg heb vereerd;
Dat z'u behoed van al dangier
Namaals uw glorie vermeer!
Help ons, enz.

Gepubliceerd door

Dekenaat Oudenaarde

Meer

Artikel

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Lees meer

Hoe ondersteun je dementerenden? © Freepik
Lees meer

Ethiek van euthanasie bij vergevorderde dementie

icon-icon-evenement
Belgische jongeren - WJD Portugal 2023 © Don Bosco
readmore

Jaarrapport van de katholieke Kerk in België 2024

icon-icon-persbericht
Een gedeelde missie voor alle gedoopten
readmore

Gebedsintentie paus oktober 2024: voor een gedeelde missie

icon-icon-inspiratie

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook