De verspreiding van het coronavirus verplicht alle overheden en instellingen van ons land tot uiterste voorzichtigheid. Ook de katholieke Kerk wil een verdere verspreiding van het coronavirus voorkomen. Daarom hebben de bisschoppen van België beslist om de schorsing van alle publieke kerkelijke vieringen te verlengen tot en met 19 april. Pas wanneer zowel de burgerlijke als de kerkelijke overheden daartoe de toelating geven, zullen opnieuw publieke kerkelijke vieringen kunnen plaatsvinden. Ze nemen deze maatregelen in overeenstemming met de voorstellen en het voorbeeld van paus Franciscus over mogelijke aanpassingen in de viering van de komende paastijd.
Alle liturgische diensten van de Goede Week (van Palmzondag 5 tot Pasen 12 april 2020) worden geschorst. Om de gelovigen toe te laten deze diensten te volgen via radio, tv of livestream kan de bisschop voor enkele plaatsen een uitzondering maken. Slechts de medewerkers die noodzakelijk zijn voor deze viering met opname, kunnen in de kerk aanwezig zijn. Daarbij zullen zij de regels van social distancing of bewaren van een veilige afstand zorgvuldig in acht nemen.
Deze schorsing geldt voor alle kerken en kapellen waar een publieke eredienst plaatsvindt, inbegrepen alle kapellen of gebedsruimten van kloosters, katholieke instellingen of bedevaartsoorden. Ze geldt eveneens voor niet-katholieke gemeenschappen die gebruik maken van katholieke kerken of kapellen. Contemplatieve of monastieke religieuze gemeenschappen kunnen het getijdengebed en de diensten van de Goede Week enkel vieren in besloten kring, zonder gasten of bezoekers.
Informatie over welke liturgische diensten tijdens de Goede Week kunnen gevolgd worden op radio, tv of livestream kan men vinden op Kerknet en Cathobel (zowel op de algemene als op de microsites van de bisdommen).
Surf naar www.bisdomhasselt.be/pastoraaldigitaal en www.bisdomhasselt.be voor meer informatie voor Bisdom Hasselt.
1. Palmzondag
Hoewel er geen publieke vieringen doorgaan, zullen uitsluitend vieringen plaatsvinden met ten hoogste enkele personen met het oog op de uitzendingen op radio, tv of streaming. Zij verlopen in besloten kring en met inachtneming van de voorgeschreven ‘veilige afstand’. Er worden geen gezegende palmtakken verspreid binnen of buiten het kerkgebouw. Om een tweevoudige reden. Een liturgische reden: omdat deze palmtakken eerst en vooral thuishoren in de liturgie van palmzondag. Een preventieve reden: om samenscholingen van personen te vermijden.
2. Chrismaviering
De zegening van de heilige oliën en de wijding van het heilig chrisma (voor het doopsel, het vormsel, de priesterwijding en de ziekenzalving) kan alleen maar plaatsvinden in besloten kring, met de bisschop als voorganger, samen met enkele priesters. De bisschop kan de chrismaviering ook uitstellen tot wanneer opnieuw publieke liturgische vieringen mogelijk zijn. De verdeling van de heilige oliën zal gebeuren na de pandemie, volgens richtlijnen die elk bisdom daarover zal geven.
3. Witte Donderdag, Goede Vrijdag, paaswake en Pasen
Er zijn enkel vieringen met ten hoogste enkele personen met het oog op de uitzendingen op radio, tv of streaming. Zij verlopen in besloten kring met inachtneming van de voorgeschreven ‘veilige afstand’.
Onder de huidige maatregelen kan het persoonlijke biechtsacrament niet toegediend worden. De bisschoppen van België verlenen toestemming aan de gelovigen hun paasbiecht uit te stellen tot een latere datum. Of, zoals paus Franciscus het onlangs zegde voor de uitzonderlijke omstandigheden dit jaar: Ja, het is mogelijk vergiffenis van God te ontvangen zonder priester; het volstaat met Hem te spreken, Hem de waarheid te zeggen: ‘Heer, ik heb dit en dat gedaan’, Hem dan om vergeving te vragen, een oprechte ‘akte van berouw’ te spreken en Hem te beloven: ‘Nadien zal ik biechten, maar wil mij nu vergiffenis schenken’. En onmiddellijk zal men in Gods genade terugkeren.
Hoe kan men dit jaar, zonder biecht en communie, toch Pasen vieren of zijn ‘paasplicht’ vervullen? Door te doen wat wel kan: bidden thuis, alleen of met het gezin; de Schriftlezingen en gebeden van de Goede Week persoonlijk lezen en overwegen; zich verbinden met een liturgische viering via radio, tv of streaming.
4. Volwassendopen
Dit jaar kunnen de volwassendopen niet doorgaan in de paasnacht of op Pasen. De bisschoppen weten zich verbonden met wie zich al lange tijd voorbereiden op hun doopsel met Pasen. Zij begrijpen hun ontgoocheling en vragen hen geduld. Zodra mogelijk zullen zij een andere dag of periode voor hun doopsel voorstellen.
5. Doopsels en kerkelijke huwelijken
Alle doopsels en kerkelijke huwelijken worden uitgesteld tot wanneer deze vieringen opnieuw mogelijk zijn. De bisschoppen nemen deze beslissing met alle begrip voor de ontgoocheling bij wie hun huwelijk of het doopsel van hun kind zorgvuldig hebben voorbereid en intens ernaar verlangen.
6. Vormsels en eerste communies
Vormselvieringen en eerste communies die tot en met 19 april gepland zijn, worden geschorst. Dat is voor de betrokken kinderen en jongeren, voor hun familie en voor de parochie een ingrijpende beslissing waarvan de bisschoppen de impact terdege beseffen. Wat de vormselvieringen en eerste communies na 19 april betreft, is het voor het ogenblik te vroeg om al definitieve beslissingen te nemen. Het gaat dan immers over een periode tot einde mei. De bisschoppen zullen zo snel mogelijk en van zodra de maatregelen van de regering dit toelaten daarover de nodige informatie verstrekken.
7. Kerkgebouwen blijven open
Waar mogelijk blijven de kerkgebouwen open (tenzij de gemeente anders beslist) voor individueel gebed en bezinning. In het gebouw, dat een publieke ruimte is, gelden uiteraard de veiligheidsvoorschriften van de overheid, in het bijzonder de ‘veilige afstand’.
8. Vastencampagnes Broederlijk Delen en Entraide et Fraternité
De jaarlijkse vastencampagnes van beide kerkelijke organisaties zijn niet stilgelegd, alleen kunnen de collectes in contant geld nu niet doorgaan. De bisschoppen roepen de gelovigen op onverminderd solidair te zijn met volken of landen in nood, en hun jaarlijkse gift te storten via overschrijving. Voor Broederlijk Delen via BE12 0000 0000 9292. Voor Entraide et Fraternité via BE68 0000 0000 3434.
9. Klokken van dank en hoop
De bisschoppen sluiten zich aan bij alle blijken van dank en waardering die de bevolking richt tot al wie zich inzet voor de strijd tegen het coronavirus: artsen en verpleegkundigen, orde- en hulpdiensten, beleidsvoerders en hun administraties. Parochies die het wensen, kunnen zich aansluiten bij wie ’s avonds applaudisseren voor wie zich inzetten in de strijd tegen het coronavirus, bijvoorbeeld door een kaars voor het raam te zetten of door de klokken te luiden (beter de angelusklok dan de feestklokken).
10. Media
De bisdommen maken het mogelijk om via videoboodschappen of livestream verbonden te blijven met de nationale en diocesane kerkgemeenschap. U vindt de nodige links en overzichten op de algemene en de diocesane pagina’s van Kerknet of Cathobel.
VRT en RTBF proberen op zondag hun vaste uitzendingen van de eucharistievieringen op radio en tv voort te zetten. Ook RCF, KTO, France 2, Radio Maria en NPO Nederland zenden religieuze vieringen uit.
De Bisschoppen van België
IPID – Brussel, maandag 23 maart 2020
Specifieke punten voor Bisdom Hasselt
Graag voegen we daar enkele aandachtspunten aan toe voor ons bisdom:
Goede Week en Heilig Triduum
Een aantal kerken zijn open voor individueel bezoek, met zorg voor de afstandsregels. Met enkele zeer eenvoudige symbolen en wat muziek kan wellicht de sfeer van Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag en Pasen bevorderd worden:
WD: Brood + Waterkruik en schaal voor de voetwassing + witte handdoek
GV: Kruis + 2 kaarsen (lichtjes) + paarse doek
PASEN: Verrijzeniskruis + witte doek.
We vermijden (onder andere door geen palmtakjes uit te delen, zoals gevraagd) verplaatsingen en contacten, maar ondersteunen hiermee wel die mensen die toch een kerkbezoekje brengen op deze bijzondere dagen.
Paaskaars
Behalve waar dit, zoals in de mededeling beschreven, mogelijk is, zullen de paaskaarsen ook niet gewijd en ontstoken worden in de paaswake.
We stellen voor op latere datum, wanneer de publieke liturgische vieringen weer mogelijk zijn, in de zondagse eucharistieviering de Paaskaars te wijden en plechtig binnen te brengen alsook bij de geloofsbelijdenis het doopwater te zegenen. Dit zijn we gewoon in de vieringen op Pasen in de kerken waar geen paaswake heeft plaatsgevonden.
We stellen bijgevolg voor inmiddels in de uitvaartliturgie in zeer beperkte kring de huidige paaskaars verder te gebruiken.
Ziekenzalving
Een ziekenzalving aan huis kan toegediend worden wanneer daar uitdrukkelijk om gevraagd wordt, mits de afstandsregels (slechts enkele mensen in de kamer) en de nodige hygiënische maatregelen (handen wassen voor en na zalving).
Velen zullen ook troost en bemoediging vinden door een luisterend oor te bieden en samen een gebed te zeggen langs telefonische weg.
Indien de oproep tot ziekenzalving de opgelegde quarantaine zou doorbreken (coronapatiënt of familielid in quarantaine), vragen we vooraf de huisarts te raadplegen omtrent wat mogelijk is. In de context van een rusthuis of instelling worden de regels die daar gelden, gevolgd.
Catechese, Vormsel en Eerste communie
We volgen de mededeling van de Bisschoppenconferentie. Met de dienst catechese wordt een plan opgesteld omtrent de organisatie op latere datum van vormselvieringen of eerste communievieringen gepland in het weekend van 18 en 19 april.
