Het afgelopen jaar stierven de beide opa’s van onze kinderen. Het ouderlijk huis van Bert en mijzelf is niet meer hetzelfde. Er hangt een stilte, die er voorheen niet was. We horen de opa’s niet meer timmeren of de haag scheren. Hun stem klinkt niet meer. De oma’s zijn er nog, maar anders dan vroeger. Rouwend. Fragiel.
"Het ergste is wakker worden in een leeg huis”, zeggen ze. “Alleen eten.” “De persoon missen waar je zonder woorden iets tegen kon zeggen.” “Je diepste zorgen niet meer kunnen delen.” “Niemand meer hebben die je vastpakt.”
Jade knutselt een hart. Imre wrijft op de rug van oma. Rune vertelt een anekdote over opa. Bert klust verder aan een taak die zijn vader begonnen was maar nooit afmaakte. Ik denk aan de sjaal die ik breide tijdens mijn talloze bezoeken aan opa. Ik zat vaak aan zijn bed, zonder woorden. Opa vond het goed zo. “Kom je morgen weer breien?”, vroeg hij dan.
We proberen allemaal een heel klein beetje opa te zijn. Maar we kunnen hem niet vervangen. De eenzaamheid hangt in onze ouderlijke huizen. We proberen op onze eigen, stuntelige manier wat warmte te brengen. Het liefst van al zou ik beide omaatjes in die sjaal wikkelen. Of zoals Oosterhuis het schrijft in een lied: 'Zoals een mantel om mij heen geslagen, zo is mijn God.'
Fysieke nabijheid van (groot)ouders naar kinderen toe en omgekeerd kan met ludieke spelletjes ingevuld worden. Doe alsof je een pizza maakt op elkaars rug: rol het deeg uit, prik er enkele gaatjes in, leg er tomaten op, allerlei groenten, strooi er kaas op, kruiden, olie en stop de pizza nadien in de oven door een warm en zacht kersenpitkussen op de rug te leggen. Een variant is de ‘carwash’: de rug is nu de auto die de hele weg van de carwash aflegt.
Samen de handen uit de mouwen steken, geeft de buurt of parochie een sociaal karakter. Als God mensen nabij is, dan is het daar waar we sneeuw ruimen op de stoep van mensen die dat niet meer kunnen, waar we een grote zitbank maken zodat mensen weer de gelegenheid krijgen om elkaar te beluisteren, waar we nog durven ‘buurten’, even bij elkaar binnen springen om zomaar bij elkaar te zijn.
