Naar aanleiding van de wereldvluchtelingendag spraken we met Caroline Derde, vaste medewerker bij het VLOS. Zij studeerde sociaal-economische wetenschappen. Ze woont in Sint-Gilis-Waas, houdt van zingen, paarden en creatief bezig zijn. We praatten met haar over haar werk en meer bepaald over vakantie voor jongeren met een vluchtverhaal.
Caroline, hoe ben je bij VLOS terechtgekomen?
Na mijn studies wist ik niet wat ik wilde doen. En dan ben ik eigenlijk bijna per ongeluk bij VLOS (Vluchtelingen Ondersteuning Sint-Niklaas vzw) binnengewandeld. Eerst voor een week vrijwilligerswerk, maar dat is een jaar geworden.
Nadien ben ik in Brussel gaan werken voor de overheid, bij de FOD Maatschappelijke Integratie, als HR-medewerker.
Na drie jaar werken in die ivoren toren haalde ik daar nog weinig voldoening uit, zeker omdat het de coronaperiode was met veel thuiswerk. Via VLOS herinnerde ik me Tumult en vroeg ik of ik mee mocht gaan naar het zomerkamp.
En dan na die zomer heb ik in het najaar ontslag gegeven bij de overheid, want dan besefte ik dat ik het eigenlijk toch te veel miste, dat sociaal werk, dat werken met vluchtelingen. En dan ben ik teruggekomen naar Sint-Niklaas, eerst bij Refu Interim vzw, en daarna als vaste medewerker bij VLOS.
Waaruit bestaat jouw werk bij VLOS?
VLOS is nu erkend als vereniging waar armen het woord nemen, en dat is de kern van mijn werk. In onze hulp aan hulpvragers, de vluchtelingen, proberen we het niet voor de mensen te doen, maar ‘met’ de mensen. We laten hen mee verantwoordelijkheid nemen, we laten hun stem horen.
Dat gebeurt echt al heel actief. Overigens zijn ongeveer de helft van de vrijwilligers mensen van onze doelgroep. We proberen hen mee te betrekken in vergaderingen, zowel binnen als buiten de vereniging. Op die manier leggen ze zelf oplossingen op tafel, en kunnen ze pijnpunten aangeven. Ik ben dus heel veel bezig, om de problemen die wij op de vloer tegenkomen met hen, op gemeentelijk, Vlaams of federaal niveau aan te kaarten.
De vakantie komt eraan, hoe beleven jongeren met een vluchtverhaal hun vakantie?
In tegenstelling tot wij Vlamingen, die onze vakantie reeds vastleggen bij het begin van het jaar, zijn er nu mama's, die naar mij komen met de vraag: “Oei, ik moet werken of ik heb geen opvang. Ik heb geen vakantie voor mijn kinderen. Kun je daarmee helpen?”. Het probleem is dat er vaak al niet meer zo heel veel opties zijn. En dat is vaak geen vergetelheid, of er te laat aan denken, maar hun levenssituatie die niet stabiel is. Ik heb op kamp meegemaakt dat ik een meisje vroeg of ze het volgende jaar terug meekwam, en die antwoordde: “heel graag, als we dan nog in België mogen zijn.”
We gaan deze zomer ook samenwerken met de Chiro Jomokri & Komverdrom, die hun wekelijkse werking in Huize de Meerleer hebben, zodat de kinderen van VLOS met hen mee kunnen op kamp.
En ik probeer tegen de vakantie om nieuwe vrijwilligers, die tijdens het jaar geen tijd hebben, aan te spreken om activiteiten voor de kinderen in VLOS zelf te organiseren.
Je sprak over Tumult, wat is Tumult?
Tumult is een vereniging waar iedereen mee kan op kamp. Ook jongeren met een vluchtverhaal of uit instellingen krijgen de mogelijkheid om op kamp te gaan. En niet alleen de jongeren, maar ook de animatoren, de hele begeleidingsploeg bestaat uit een heel mooie mix van nieuwkomers en Belgen. Meestal ongeveer 50-50.
Ook heeft Tumult een startanimatorcursus voor jongeren die nog heel nieuw zijn in België. Ze zijn hier soms zelfs nog maar een paar maanden, en kunnen nog weinig of bijna geen Nederlands. Ze hebben echter wel vaak vele andere talenten, ze kunnen verantwoordelijkheid dragen over een groep, ze kunnen voetbal spelen, ze kunnen een spel op een voor iedereen verstaanbare manier uitleggen. Nederlands is niet altijd nodig om een groep kinderen te kunnen begeleiden.
En wat ook wel bijzonder is aan Tumult, is dat er altijd een heel grote leidingsploeg meegaat, één animator per 2,5 kind. Dat is echt heel veel als begeleiding, maar dat zorgt er dus ook voor dat die jongeren een kans krijgen, en dat ze op een rustige manier die verantwoordelijkheid leren dragen.
Ik vind het belangrijkste bij Tumult, en eigenlijk ook als wij bij VLOS iets organiseren, dat de kinderen weer kind kunnen zijn. In het gewone leven moeten ze vaak al heel veel verantwoordelijkheden op zich nemen. Soms over broers of zussen, soms zelfs voor hun ouders om bijvoorbeeld te vertalen. Niet-begeleide minderjarige vluchtelingen voelen zich vaak verantwoordelijk. Ze zijn vaak de kostwinner voor het gezin thuis. Op kamp kunnen die kinderen gewoon weer kind zijn, kunnen ze spelen, kunnen ze zich vuil maken, roepen. En dat geldt dan zowel voor de tienjarigen als de twintigjarigen die meegaan.
De verkiezingen zijn net achter de rug: welke boodschap zou je willen meegeven aan de nieuwe regering?
Ik hoop op empathie, op menselijkheid. Ik hoop ook dat we de waarden waar we zeggen voor te staan in Europa en Vlaanderen, zoals mensenrechten, gelijkheid tussen mannen en vrouwen, gelijkheid tussen alle mensen, vrede, opkomen voor de zwakkere, gastvrijheid… dat we die dingen nu ook echt gaan doen. Want we beroemen ons daar wel allemaal op, maar in dezelfde adem treden we die met de voeten! Er zijn immers een heleboel mensen die we bekijken en behandelen als minderwaardig. Mannen die asiel vragen, krijgen pas na een jaar opvang, en maken sowieso minder kans op geldige papieren. Als we over armoede spreken, zijn het alleen maar kinderen die we mogen helpen, want volwassenen hebben het zogezegd zelf gezocht.
Er leeft dus bij mij heel wat frustratie. En terzelfdertijd denk ik, als iets mijn boodschap mag zijn, het juist de positieve verhalen moeten zijn, er gewoon in geloven, dat we daardoor misschien wel in een positiever wereldbeeld terechtkomen. Geloven in mensen, en dan kan er heel veel gebeuren!
Caroline betitelde zichzelf bij het begin als een vrolijk persoon. Dat mocht ik tijdens het hele interview ook zo ervaren. Wij hopen dat ze die vrolijkheid, ondanks de frustraties die haar werk soms meebrengt, die vrolijke zelf mag blijven!
Met dank aan Yvan De Brouwer uit de parochie Sint-Niklaas die dit interview heeft gedaan.
