WILFRIED MAES WORDT NEGENTIG

Wilfried Maes

Een impressie van iemand hebben en deze ook schriftelijk communiceren met anderen, is altijd een delicate aangelegenheid omdat men nooit beschikt over de volledige informatie (Gods blik) en altijd genoodzaakt is zich te beperken tot wat men persoonlijk van iemand heeft ervaren of tot wat men te weten gekomen is via indrukken van anderen. Een impressie heeft dus een relatieve waarde, een waarde die te maken heeft met de uitwendige orde (forum externum) die de inwendige orde (forum internum) nog eerbiedig laat gedijen in het licht van ‘een indruk vanuit den hoge’.

Mijn impressie van de zogenaamde ‘dorpsfilosoof van De Klinge’, de heer Wilfried Maes, is enerzijds gestoeld op enkele rijke persoonlijke ervaringen (ervaringen van man tot man in de ontmoetingen onder vier ogen) en anderzijds op een gedeelde communicatie met mensen die deze dorpsfilosoof als dusdanig beschouwen en naar waarde schatten.

Eerst dus mijn persoonlijke ervaringen van man tot man. Te gast in zijn bescheiden woning in de Sint-Gillisstraat dicht bij de kerk ontwaar ik onmiddellijk de eruditie van een belezen monachaal en sociaal bewogen intellectueel: boeken en tijdschriften alom en een te verwaarlozen aandacht voor de materiële en logistieke onderbouw. Het gaat voor hem om wezenlijk andere dingen die zich in de profane en sacrale wereld afspelen of zich reeds hebben afgespeeld tijdens zijn met leeftijd begenadigd verleden. Wilfried is evenzeer op de hoogte van de actuele fluctuaties op het toneel van mens en wereld als van de fluctuaties die zich hebben afgespeeld op het toneel van de Tachtigjarige Oorlog, evenzeer op de hoogte van de palliatieve toestand van een dorpsgenoot als van de palliatieve gewaande toestand van de Kerk. Uitgenodigd voor een vriendschappelijke babbel bij een goed glas wijn in een goed restaurant op een ander heuglijk moment ontwaar ik vervolgens de spirituele diepte van zijn veelzijdige menselijke bewogenheid. We hebben hier te doen met een man uit een bijzonder edel hout gesneden.

Ten tweede nog iets vanuit een gedeelde communicatie. Wanneer Wilfried Maes het woord neemt in zaal of kerk, blijkt iedereen opgelucht. Ik kan het persoonlijk bevestigen. Want Wilfried spreekt met respect voor mensen én met de nodige relativering, zeg met humor. Respect voor wat hen groot maakt (en vele mensen zijn groot in denken of handelen) en met humor voor wat hen klein maakt (en vele mensen zijn klein in denken of handelen). Een dorpsfilosoof zoals Wilfried doet alleen daardoor al eer aan zijn naam. Waarheidsliefde weet immers het midden te houden tussen sarcasme en dweperij, tussen ‘wat men zegt’ en ‘wat men zelf (maar) weet’, tussen recht en onrecht, tussen droom en werkelijkheid. Wilfried Maes is een denker, een doener en een bidder, een eenvoudig en eerlijk man die recht doet aan ‘wat des mensen is’ en aan ‘wat dit alles fundamenteel overschrijdt’.

Moraal van het verhaal op basis van deze impressie: De Klinge mag prat gaan op haar filosoof, een man van vlees en bloed naar het hart van velen waaronder en niet in het minst dat van haar pastoor.

E.H. Marc Van Steen
Pastoor

* Bert Claerhout, voormalig hoofdredacteur Kerk & leven, sport- en cultuurjournalist bij De Standaard en oprichter van het weekblad Tertio, was verheugd om mee te werken…

 “Wilfried Maes…een begeesterende en integere idealist”

Vijftig jaar, zeg maar een halve eeuw. Zo lang al ken ik Wilfried. Ik ontmoette hem aan het begin van de jaren 1970. Hij was een van de voormannen in het hoofdbestuur van de Vlaamse Volksbeweging (VVB) en ik een jonge spring-in-‘t-veld die aan de KU Leuven sociologie studeerde en met de ‘grote mensen’ mee aan tafel mocht zitten. Het was een tijd waarin de Vlaamse beweging ook jonge, niet-partijgebonden mensen aansprak die zich engageerden vanuit een progressieve visie op de samenleving – “In welk Vlaanderen willen wij leven?”

Wilfried viel mij meteen op. Zijn gedrevenheid voor de Vlaamse kwestie, zijn sociale bekommernissen, zijn open blik op de wereld, zijn creativiteit, taalvaardigheid en humor maakten dat je niet om hem heen kon. Hij stond voor een sociaal geïnspireerd gedachtegoed en het was van meet af aan duidelijk dat dit niets met eigenbelang of met een politieke carrière te maken had. Voor naïeve wereldverbeteraars, zoals ik, was hij het ideale aanspreekpunt. Hij wist veel meer van het wereldgebeuren dan wij en corrigeerde ons door middel van kritische vragen en een meer volwassen kijk op tal van maatschappelijke problemen.

Toen hij leraar was, trok hij met zijn leerlingen naar het Oostblok. Hij vond dat jonge mensen weet moesten hebben van het leven in andere (lees: niet-democratische) samenlevingen. Ooit vertelde hij hoe hij destijds met zijn wagen alleen door de toenmalige Sovjet-Unie reed en, aangekomen in Leningrad, het immense plein voor de Hermitage voor hem alleen had. Vele jaren later reden we samen door Zeeuws-Vlaanderen en leerde hij mij waar de Spanjaarden tegen de calvinisten hadden gevochten. Een andere keer wandelden we in Doel en vertelde hij over de bewoners en hun overlevingsstrijd. Of we wisselden van gedachten, boven een pot mosselen, over het werk van de Vlaamse dominicaan Edward Schillebeeckx.

Onze wegen kruisten elkaar soms op onverwachte momenten, maar het was precies alsof we elkaar de dag daarvoor nog hadden ontmoet. We praatten ongedwongen over van alles en nog wat. Op onze zoektocht om van het leven iets te maken, blijven we bondgenoten, ook al is dat grotendeels vanop afstand. Wilfried schrijft wel vaker brieven met opmerkingen over wat ik hier of daar heb gepubliceerd, soms om mij aan mijn idealen van destijds te herinneren of om mijn mening te vragen over iets wat hem in de wereld van kerk en geloof bezighoudt. Door mijn slordigheid blijft een antwoord weleens achterwege… Mijn excuses.

Wilfried is hoe dan ook altijd zichzelf gebleven – iets wat maar weinigen gegeven is. Hij stapt door het leven met een rijke bagage aan kennis over het verleden, met een gezonde nieuwgierigheid en verwondering voor het heden en met een hoopvolle blik naar de toekomst. Nihilisme en defaitisme zijn niet aan hem besteed. Zijn familie en de mensen rondom hem bleef hij altijd trouw. Zijn idealen heeft hij bijgesteld, maar de essentie ervan blijft intact. Daardoor is hij op zijn negentigste diezelfde integere en begeesterende persoon gebleven die ik destijds in Brussel leerde kennen. Zijn authenticiteit en onbaatzuchtigheid, en dat tedere vleugje non-conformisme dat hem eigen is, maken dat hij een van de uiterst zeldzame mensen is waar ik blijvend naar opkijk.

Bert Claerhout

Een veelzijdig mens, steeds met volle inzet: in de chiro, op de school, in het dorp en op de parochie, zo kennen vele mensen de Wilfried van de Maeskens van De Klinge. 

Toen de jongenschiro van start ging in De Klinge op 26 oktober 1947, het feest van Christus Koning, was hij 15 jaar. Eerst nog als chirojongen, maar al vlug als leider. Ik heb hem gekend als leider, bivakleider, adjunct-gewestleider en rechterhand van de verbondsleider. Weet ge dat hij het reilen en zeilen van de chiro nog steeds met veel aandacht en interesse blijft volgen. Zo was hij in Merksplas in de Landloperskolonie op bezoek bij de Krinkel, het bivak voor 7.000 aspiranten en leiding dat deze zomer eind augustus plaats vond.

Beroepshalve was Wilfried leraar aan de Broederschool St. Hiëronimus te St.-Niklaas. Het moet boeiend geweest zijn om als leerling les gekregen te hebben van Mijnheer Maes. Zo begon hij vele schooljaren op een heel originele manier met de nieuwkomers van zijn klas met een tocht in het Verdronken Land van Saeftinghe. Ook in het dorp blijft hij betrokken en aktief. Hij was toen De Klinge niet langer als een zelfstandige gemeente kon voortbestaan één van de voortrekkers in de dorpsraad.  Dezelfde inzet vinden we terug in de parochie. In onze streek is het de gewoonte dat op kermismaandag een dienst wordt opgedragen in de kerk voor de overledenen en er worden bij die gelegenheid gedachtenisprentjes uitgereikt aan de aanwezigen. Op datzelfde ogenblik bezoekt Wilfried de rusthuizen in de buurt om er aan de bewoners van De Klinge een gedachtenisprentje te overhandigen.

Ook de politiek trok hem aan. Hij was vele jaren aktief bij het bestuur van de Vlaamse Volksbeweging, maar hij zou nooit toetreden of zich beschikbaar stellen voor een politieke partij, noch plaatselijk, noch nationaal. Hij was en is nog steeds attent voor de kleine problemen van de mensen. Hoeveel mensen heeft hij niet geholpen wanneer ze een vervoerprobleem hadden, door ze met zijn auto naar hun bestemming te brengen. 

Wilfried,  De Klinge is u dankbaar en erkentelijk voor uw inzet en wij wensen u dan ook langs deze weg een gelukkige verjaardag en zingen in koor : Lang zal hij leven, lang zal hij leven in de gloria, in de gloria. Hiep pie piep, hoera. ( x3).

Roger Bauwens, verslaggever voor Kerk en Leven voor De Klinge

“De dennen roepen ons,
De lente lokt ons weer.
De blije mei ruist door ’t jonge bloed.
De zomer nodigt ons,
Veel sterker dan weleer …”

Dit zongen we samen vele jaren geleden. Wilfried genoot van de zangstonden waarin we samen uit volle borst de vele chiroliederen lieten weerklinken.

We leerden elkaar kennen als chiroleiders bij Sint-Antonius in De Klinge waar Wilfried ook groepsleider was. Hij had vele talenten en gaf jongeren een duwtje in de goede richting als ze het moeilijk hadden.

Plannen voor onze chiro-activiteiten werden gesmeed in zijn het “de Strooperbos” (let op: 2 x “o” in de naam “de Strooper”!!!). Na die schone tijd in De Klinge verloren we elmkaar een beetje uit het oog. We genoten wel nog én in De Klinge, éminence Kemzeke van goeie chirojaren.

Een warme vriendschapsband verbindt onze harten ook nu nog na la die jaren en de bezoekjes af en toe doen nog altijd deugd!

Gefeliciteerd Wilfried en nog veel gezonde jaren!

Van harte, Wies en Maria

* Eric en Chris De Keyzer-Maes:  familiebanden …

Wilfried beschrijven in een kort tekstje is een onbegonnen opdracht. Hij is de pater familias voor de Mariman’s. Hij kent elk lid van onze familie en kan ze allen direct voor de geest halen. Anekdotes en eigenschappen inbegrepen. Een lopende encyclopedie, leraar aardrijkskunde waarin iedereen geschiedenis herkent.

Een man die dweept met Chiro en met godsdienst, maar er ook tegelijk afstand van neemt.

Die zelden tot schrijven overgaat, hoezeer zijn achtergrond dieper gaat dan bij wie ook. Die geniet van natuur, van mensen, van volkskunde maar tegelijk afstandelijk toekijkt en observeert. Bij wie nog niemand het achterste van zijn tong heeft gezien, hoezeer hij wel een duidelijke mening heeft en die altijd in vraagvorm ten toon spreidt. De Vlaamse zaak ligt hem na aan het hart.

Iemand die gepassioneerd is door het leven, maar er ook direct afscheid van zou nemen.

Wilfried stelt zich vragen rond geloven, gezondheid en eerlijk leven. Bescheiden, bezadigd, genietend en tegelijk op zoek naar de zin van het leven.

Kortom: Wilfried is een vat KLINGS, deels rebels, deels begripsvol. Deels genietend, deels sober. Een vat vol tegenstrijdigheden, een vat vol gaven maar dat siert hem: alles meer dan een hol vat van 90 jaar oud.

Eric en Chris

* Willy Van Mele:  “de fusie van onze gemeenten was het beginpunt”

Ik heb Wilfried leren kennen na de fusie van de gemeenten en dit via Albert Van Hiel, gemeentebediende te De Klinge. Wilfried kwam langs in het gemeentehuis van Sint-Gillis en was toen uitgever (of actieve medewerker) van een nieuwsblaadje met allerhande nieuwsjes met de titel “de Klingenaar”. Het werd in het gemeentehuis gestencileerd. Dat was uiteraard voor de Klingenaars “scherp” nieuws. De Klingenaars waren niet zo enthousiast met die fusie. Aan de deur van het gemeentehuis van De Klinge hing die periode een rouwkrans. Of hij daar iets van wist weet ik niet, maar als hij dat vertelde was hij vol verwondering van dat feit!?

Het contact was gelegd.

Zeer positief en kon uiteraard in zijn vertellingen u scherp bekijken om uw reacties te zien. Als je antwoordde kon hij zo “slinks” zeggen: “je hebt het goed begrepen en wat je zojuist zei, durfde ik niet in die zin uitdrukken, maar je verwoordde het goed.”

Herinner me zijn reis naar Rusland. De reporter van het Vrije Waasland intervieuwde hem daarover en vroeg o.a. of hij wel de taal begreep. Antwoord van Wilfried: “dat valt af te wachten, maar buiten die taal is betalen het voornaamste.”

Wilfried betekende en betekent veel

* Griet van der Herten: “een welgekomen vriend bij ons thuis”…

Als jong kind leerde ik Wilfried Maes kennen als vriend van  mijn ouders. Samen met Ferdinand de Bondt en mijn vader Georg van der Herten maakte hij deel uit van de Vlaamse Volksbeweging. Ze waren daar vol vuur en erg actief mee bezig.

Telkens er een kindje of kleinkind geboren werd, kwam Wilfried langs met een peperkoek. Vorig jaar kwam hij bij mij op bezoek met een zak appelsienen. Wilfried komt nooit met lege handen !

Na het overlijden van mijn vader kwam hij nog regelmatig mijn moeder bezoeken, nam haar mee op uitstap naar Frans Vlaanderen enz. Zelf gingen wij wandelen en hij toonde me toen kanonballen uit de tachtigjarige oorlog. Hij kwam ook altijd vertellen hoeveel monniken hij nog geteld had in de abdijen die hij regelmatig bezocht.

Toen mijn zus trouwde, klom hij onaangekondigd op een stoel om een speech te houden. Iedereen verrast en genoot van zijn ludiek optreden. Dit was Wilfried ten voeten uit!

Ook het hart op de juiste plaats. Zo vertelden mijn ouders mij dat Wilfried zijn “job” heeft afgestaan aan een jongere collega. Dit gebaar van hem zal ik steeds blijven herinneren.

Taalexpert! Wilfried is sterk en vakkundig voor wat taal betreft. Het moet juist zijn. Zo wil hij correcte schrijfwijze van de familienamen! Namen als F. de Bondt en G. van der Herten schrijft men bewust met kleine letter. Zo is het eigenlijk correct in het Nederlandse taalgebied. De grote (hoofd-)letter is ons opgedrongen door de Franse overheerser.

Wilfried, een fantastische kerel.

Griet van der Herten

Urbain.

(“mijnheer Maes was ook mijn titularis in het eerste jaar bij de Broeders. Nooit zal ik vergeten dat mijn eerste spreekbeurt mij een score opbracht van 9,5 op 10. Een score die later nog zelden op mijn rapport heeft geschitterd… al ben ik beginnen beseffen dat mijn (vrij) gekozen onderwerp, “Albrecht Rodenbach”, zeker dit resultaat in grote mate zal bepaald heb ben. Toch bedankt!)