Het sacrament van de zieken
Als je dit wil lezen, doe je er goed aan, alles wat in je opkomt aan ervaringen of opvattingen rond ‘het sacrament van de stervenden’, of een ‘bediening’, of een ‘berechting te proberen vergeten want daar gaat het hier niet over. Onze Kerk heeft in de zestiger jaren van vorige eeuw met het Tweede Vaticaans Concilie de moedige poging gedaan dit sacrament weer te doen aansluiten bij haar oorspronkelijke bedoeling én bij onze tijdsbeleving - iets waar mensen altijd naar vragen. Aansluitend daarbij heeft de Kerk tot op vandaag sterk gestimuleerd opdat het weer een ‘sacrament van de zieken’ kon worden. Vreemd genoeg blijven vele mensen hier nu toch aan het oude vastkleven. Wat is het specifieke van het sacrament van de zieken dan wel?
Geënt op specifieke ervaringen
Ik ben ziek. Ik word bang. Ik wil beter worden, weer rust vinden. Ik voel me alleen, niet altijd begrepen, ik zoek naar verbondenheid, wie gaat met mij mee, wie draagt mij? Wat betekent mijn leven (of: wat heeft het betekend)? Is dit alles om niet geweest?
Gelovigen proberen deze ervaringen en betrachtingen biddend en samen met anderen voor God uit te spreken. Ze vragen hulp, omdat ze zich ingebed weten in een grotere gemeenschap. Ze grijpen naar rituelen om te zeggen wat niet te zeggen valt.
Wat gebeurt er?
In het sacrament van de zieken buigt God zich door Christus naar de zieke en omarmt hem met zijn liefde. Hij zalft zijn wonden. Hij heelt zijn gebrokenheid. De zieke weet zich niet langer van God afgezonderd. Hij weet zijn hele leven ‘verzoend’. Het is alsof hij hoort zeggen: “Ik laat je nooit los, Ik zal er zijn. Ik heb mijn Zoon niet in lijden en dood aan zijn lot overgelaten, ik zal dit ook met jou niet doen”. Dat is de beweging van God naar de zieke.
Er is ook de omgekeerde beweging. De zieke richt zijn handen en zijn hart ten hemel en bidt: “Ik vertrouw erop dat, wat er ook gebeurt, Gij mij niet los zult laten, dat mijn lijden, dat zelfs de dood niet het laatste woord heeft. Ik wil moedig standhouden.” Er wordt gebeden om beterschap en om te vechten voor het leven zolang het zin heeft, maar ook om moed om los te laten wat we niet langer zelf kunnen vasthouden.
Deze verlangens brengen wij symboliserend onder tekens. Het zijn sobere, schamele tekens maar als ze gelovig doorleefd zijn, zeggen ze veel. Er is het plaatsen van een kruisje, het lezen uit de Schrift, de stilte, de handoplegging (bidden om de Geest), de zalving van hoofd en handen (Gods zalvende, helende kracht), het samen bidden (ook voor anderen), het zegenen van de zieke met het teken van het kruis.
Een relationeel gebeuren tussen Christus en de zieke
Als de zieke zich door de priester laat zalven, komt Jezus aan zijn ziekbed staan en zegt: “Ik weet hoe bang je bent, Ik heb je angst doorleefd. Ik weet hoe machteloos jij je voelt, Ik heb in machteloosheid geschreeuwd. Ik ben in eenzaamheid gestorven. Maar mijn hemelse Vader heeft me niet losgelaten. Lijden, kruis en dood hebben niet het laatste woord. Ik neem je bij de hand en zeg je: sta op, wat er ook komt, Ik wil dat je leeft!”
Voor een gelovige neemt door dit ritueel het vertrouwen in de Heer weer de bovenhand. Hij wordt, midden al zijn ellende, toch rustiger. Hij vindt troost en sterkte. Hij wordt er innerlijk (en meermaals ook fysisch) beter van. Hij staat op als een nieuwe mens. Ook in dit angstige uur heeft hij zijn geloof beleden. Hij voelt zich geheeld, zelfs als hij ziek blijft. Hij mag weer leven, zelfs als hij sterft!
Een pakkende ervaring
Al die vele honderden schijnbaar gewone ziekenzalvingen die ik meemaakte waren allemaal en altijd ‘pakkende’ ervaringen! Intiem en aangrijpend, ook voor de familie en de mensen die erbij waren. Jezus komt hier zelf in hun midden. Als je maar je ogen, je oren en je hart open houdt voor wat er werkelijk gebeurt doorheen het zogezegd gewone.
Ziekenzalving op 11 en 12 oktober
In de weekendvieringen van zaterdag 11 en zondag 12 oktober zal er in onze parochie bijzondere aandacht en gebed zijn voor langdurig zieken. In die viering zal het sacrament van de zieken worden toegediend bij wie dat wenst. Tijdens de viering komt de priester dan bij u voor de ziekenzalving.
