Mijn beeld van de hoop
door Eric Seghers gebracht tijdens de dekenale conferentie in Geel op 28 maart 2023
De beeldspraak, de metafoor die mij troost en hoop schenkt is de ark, de Ark van Noach. Hoe zo? Wel ...
Wanneer wij in het team van de Pastorale Eenheid of het Dekenale Team of andere kerkelijke fora nadenken over de toekomst – wat binnen 5 of 10 jaar? – ; wat nú doen om de toekomst te organiseren. Dan weten wij het niet echt … Vaak merken wij dat het ons aan werkkrachten en aan een ‘bouwplan’ ontbreekt om het kerkschip voor bv. het jaar 2033 in mekaar te timmeren.
Bovendien hebben wij het al zo druk om de vragen die vandaag op ons af komen zo goed mogelijk op te vangen en om alles bol te werken. Het is trouwens belangrijk om dit met veel herderlijke zorg, degelijk en mensvriendelijk te doen … Toch merken wij dat al onze inspanningen bij doopsels, communies, vormsels, huwelijken, uitvaarten, diaconie en gemeenschapsopbouw niet tot toekomstgerichte kerkelijke gemeenschapsvorming en vernieuwing leiden. Numeriek resulteert het elk jaar op rij tot nog minder “succes”, tot nog minder volk. Vaak blijkt het palliatieve zorg … in het licht van het evangelie trouwens bijzonder ‘edel’ pastoraal werk … Want weet u wel: “als de graankorrel niet in de aarde valt ….’
Toch zou je er moedeloos en hopeloos van kunnen worden … Althans wanneer wij de fout maken om te denken dat wij alleen het zijn die de plannen moeten uittekenen voor het kerkschip dat in 2033 te water wordt gelaten. Terwijl wij als geloofsgemeenschap nieuw leven, toekomst, … niet zozeer zelf maken en in mekaar timmeren; maar wel ontvangen uit Gods hand. Daarom hou ik wel van het beeld van de Ark van Noah als metafoor om rustig, ontspannen, hoopvol en met vertrouwen de toekomst te bekijken.
Zoals bij Noach wordt er in onze tijd heel wat weggespoeld in het kerkelijk landschap: afscheid nemen, stoppen, sluiten, verdwijnen, herbestemmen zijn werkwoorden die ons al te vertrouwd in de oren klinken. Het water komt ook ons wel eens aan de lippen te staan ... Het aanzwellende water staat Bijbels symbool voor levensgevaar, crisis, zonde, allerhande moeilijkheden, onheil. Maar Bijbelverhalen vertellen ook dat God de mensen redt door het water heen (denk aan de doortocht door de Rietzee, de Rode Zee, de Jordaan): welk onheil het volk ook bedreigt, hun leven is uiteindelijk in Gods hand. De Ark van Noach staat beeld voor een God die de mens niet loslaat. Wanneer je denkt: de wereld, onze kerk vergaat, is God bezig een nieuwe wereld te maken.
Zoals Noach doen wij er misschien bovenal goed aan om ons een hele tijd terug te trekken in een veilige ark, om daar actief te waken, te wachten, gelovig en biddend uit te kijken. Meermaals moet er in de ark veertig dagen worden gewacht. Veertig roept een tijd van verlangen en verwachten op: een tijd van voorbereiden op iets belangrijks dat gaat gebeuren. In de Bijbel heeft veertig te maken met een overgang van lijden, zoeken, zwerven, … naar leven, overvloed, toekomst.
Die ark is echter geen kleine cocon, geen gezellige comfortzone, noch een wellness jachtschip voor zelf uitgekozen ‘préférés’. Het is best een ruim en robuust vaartuig, waarin wij veel levende wezens – mensen en andere, van heel uiteenlopende soorten – moéten meenemen. Belangrijk: het is God die de arkbewoners aanduidt. Het is een hele collectie, een ganse en diverse groep waar God toekomst-potentieel in ziet. En wij weten dat God vaak verrassende figuren roept, dat Hij anders kijkt en selecteert dan wij. Het lijkt mij dan ook een vrij avontuurlijke opdracht om met die selectie een hele tijd in de beperkte beslotenheid van een ark samen te leven. Maar toch bovenal een mooi, een zalig avontuur, … want door God gedragen en gezegend.
Eens de arkbewoners vertrokken zijn dienen zij met mekaar in een goede verstandhouding, in liefde te leven, het op een goede wijze met mekaar uit te houden. Én samen slechts één belangrijke opdracht behartigen: uitkijken en vertrouwen, bidden en waken, in verbondenheid met elkaar en met God verlangen en verwachten. Elke dag opnieuw hopen op de nieuwe toekomst die God zal aanreiken.
Wanneer het water al flink is weggetrokken en de bergtoppen terug zichtbaar, opnieuw veertig dagen geduld beoefenen. En dan de duif loslaten, maar neen: ze vind geen plek om haar pootjes te laten rusten en keert noodgedwongen terug. Nog maar eens zeven dagen geduld, alvorens de duif mag uitvliegen. En nu keert ze terug met een olijftakje in haar mond. Maar ja, opnieuw wordt er zeven dagen gewacht: een duif vliegt uit en keert niet meer terug. Nu wordt het dak van de Ark door Noach opzijgeschoven en is het God (!) die zegt dat Noach en de arkbewoners hun noodverblijf kunnen verlaten. God geeft toekomst aan zijn volk en een boog verbindt de hemel en de aarde als teken dat God zijn volk blijvend zal zegenen en behoeden.
De beeldspraak van deze Ark helpt mij om naast mijn vele werkopdrachten met hun onvermijdelijke zorgen en spanningen:
- ook zin en betekenis te vinden in het moeten loslaten en afscheid nemen
- moeilijkheden en onheil te kunnen relativeren
- de toekomst van onze geloofsgemeenschap in Gods handen te leggen, erop vertrouwend dat zijn Rijk hoe dan ook zal doorbreken; en te beseffen dat Hij ons in deze tijd wellicht vraagt om in de Ark gemeenschap te vormen en in liefde samen te waken, te bidden, actief te verwachten, te vertrouwen, te verlangen, … kortom: hoopvol door het raampje uit kijken tot een duif terugkeert met een olijftakje in de mond.
Zing en/of beluister als bezinning op het einde het lied "Hoop" (klik hier).
