Enkele weken na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne op 24 februari 2022 zijn Larysa Dudka (toen 46 jaar) en haar moeder Nadya Dudka (toen 76 jaar) hun appartement in Charkiv ontvlucht omdat de Russen hun stad (die 1,4 miljoen inwoners telt en slechts 40 km. van de grens van Rusland ligt) zwaar onder vuur namen.
Larysa was en is nog steeds professor Frans aan de universiteit in Charkiv en haar moeder is gepensioneerd maar werkte voordien in een hospitaal.
Op een bepaalde avond zaten beiden met hun hond en twee katten, samen met vele anderen in een schuilkelder in Charkiv en kregen zij het aanbod om te vluchten naar België maar zij moesten dan wel onmiddellijk vertrekken. Ze hadden dus geen gelegenheid om bagage mee te nemen, vermits een terugkeer naar hun appartement om in te pakken veel te gevaarlijk was. Een gastgezin zoeken was niet eenvoudig en zeker niet voor twee dames met een grote hond en twee katten.
Een studente van Larysa is de dochter van een Belgische ondernemer (Tom) in Oekraïne. Tom is een bekende van mijn schoonzoon en via die weg werden contacten gelegd voor de opvang van deze beide mensen. Zij zijn opgevangen in Kemzeke en hebben daar gewoond van maart 2022 tot juni 2023. Op dat moment was de focus van de Russen op een andere regio gericht en wilden zij (vooral Larysa) terug naar Charkiv waar hun familie en vrienden woonden. Larysa is ook erg begaan met het lot van de Oekraïense soldaten en wilde op alle mogelijke manieren gaan helpen in de oorlog tegen de Russische agressor.
Wij hebben nog regelmatig met hen contact via telefoon en whatsapp.
Ik heb Larysa gevraagd om een kort verslag te maken van hun leven in Charkiv op dit moment.
Larysa (foto) heeft de periode dat zij in Vlaanderen was, geprobeerd om Nederlands te leren en doet ook haar uiterste best om deze kennis te behouden. Geholpen door een vertaalprogramma heeft zij dan ook volgend verslag geschreven.
“Goedenavond, lbeste Herwig, beste Hermine. Het gaat goed met ons. Mama is in het dorp en ik in de stad.
Eergisteren was een zware dag, de Russen waren als gekken. Luchtaanvallen duren vaak vele uren, 36, 50. Soms begint het weer na 10 minuten stilte. Nu is de situatie met de elektriciteit beter. De lichten gaan volgens schema 3 uur uit. Als de Russen bommen gooien op de elektriciteitsleiding, is er geen elektriciteit of water. We raken eraan gewend om zo te leven. Ik ben nu in de stad. We doen hier geen reparaties, dat heeft geen zin, de bommen vallen vaak en niet ver weg. Tot nu toe hebben we geluk gehad. Ons huis staat nog overeind.
Er is een groente- en fruitwinkel en een postkantoor in de buurt. Het nieuwe postkantoor werkt erg goed. Het postkantoor is naast ons huis, we hoeven niet ver te gaan. Supermarkten werken goed. Ik werk veel, dus ik heb geld voor eten, voor ons en onze dieren.
Nu is het vakantie en heb ik tijd om trainingen bij te wonen over eerste hulp en psychologische eerste hulp. Elke twee maanden doneren een van mijn vrienden en ik bloed. We zetten een bloedinzamelingspunt op in een winkelcentrum met een ondergrondse parkeergarage en een metrostation in de buurt, die dienst doen als schuilkelders. Tijdens massale aanvallen kun je ‘s nachts in de metro slapen. Als ik in de stad ben, is de gang mijn slaapkamer, kantoor en eetkamer. Ik voel me veiliger achter twee muren. Ook al weet ik dat de kans klein is dat ik een geleide bom of een Iskander overleef.
Mensen passen zich aan de oorlog aan. Het is eng, maar als er een explosie is, gaan mensen gewoon door met hun werk en eten ze zoals gewoonlijk, als ze in een café zijn. Je ziet vaak cafés op de begane grond van een gebouw zonder ramen. In de stad worden concerten gehouden in kelders, waar mensen geld doneren aan het leger, iets nuttigs doen, camouflagenetten weven. De mensen zijn erg moe, maar ze blijven vrijwilligerswerk doen.
De stad heeft veel geleden. Het is verboden om foto’s te maken van de recent gebombardeerde gebieden (foto). Hier is mijn wandeling van dinsdag. Dit is het historische centrum van de stad.
Mijn moeder is nu in het dorp. Het is er rustiger, maar je hoort de oorlog nog steeds. Soms vliegen er drones over. Er loopt een weg voor onze tuin. Maaidorsers en vrachtwagens met zwaar militair materieel kunnen er in één dag overheen rijden. In de loop van het jaar raakten we een beetje gewend aan dit leven.
Dit jaar hebben we twee honden geadopteerd (foto) en een kat in huis genomen wiens huis was gebombardeerd door de Russen en wiens eigenaar was vertrokken.
Er is iets meer dan een jaar verstreken sinds we terugkeerden naar Oekraïne. De reis was niet gemakkelijk, want de bus werd erg lang vastgehouden bij de douane en we misten bijna onze trein van Lviv naar Kharkiv. In Kharkiv probeerden we orde op zaken te stellen in een appartement waar al anderhalf jaar niemand had gewoond, alleen af en toe bleef er iemand slapen… Een huis waar niemand woont verliest zijn sfeer en wordt ongemakkelijk, en dat is niet gemakkelijk te repareren. Toen we nog in België waren, zijn we begonnen met de renovatie van een dorpshuis, en nu gaan we daar een beetje mee door.
Vorig jaar waren we optimistischer omdat we in de pers lazen over een tegenoffensief dat de loop van de oorlog zou moeten veranderen, maar het gebeurde niet zoals verwacht.
Het besef dat ons huis elk moment kan veranderen in een hoop puin weerhoudt ons ervan om veel geld uit te geven aan reparaties. We leven voor de dag, we maken geen verreikende.
We mogen niet klagen over ons leven, want aan het begin van de grootschalige invasie, op het ergste moment toen Russische vliegtuigen de stad begonnen te bombarderen en het erop leek dat we zouden sterven onder het puin van onze eigen huizen, kregen we fantastische hulp van mensen die ons niet alleen onderdak boden, maar ook onze echte familie werden. We werden nooit alleen gelaten met onze problemen. Nog voor we wisten waar we waren, kwamen onze nieuwe Vlaamse familieleden ons omhelzen, brachten ons een warme maaltijd en vroegen ons wat we nodig hadden. Al snel kwamen er buren en vrouwen van de kerk. We waren erg ontroerd door het feit dat ze elke woensdag baden voor vrede in Oekraïne. Daarna gingen we naar het kantoor van de burgemeester, de sociale dienst, een winkel waar ze voedsel uitdelen aan de behoeftigen, en een dokter die zeer attent en bekwaam was. De mensen zijn altijd erg ontvankelijk en aardig voor ons geweest.
Ik was onder de indruk van de mensen die voor de Oekraïners in Stekene en Kemzeke zorgden. Ze zijn ongelooflijk en ik ben heel dankbaar en trots dat ik ze heb ontmoet.
We vonden het erg leuk om naar de kerk te gaan. Mijn moeder en ik zijn nog nooit zo vaak naar de kerk geweest. Ik was gefascineerd door alles: de oude architectuur en grootsheid van het gebouw, de sfeer, de organisatie van de dienst, de verscheidenheid aan muziek en de handdrukken van de mensen die naast me stonden.
Het was verdrietig om afscheid van jullie te nemen, maar we houden heel veel van ons Oekraïne en willen graag thuis blijven wonen.
We zijn dankbaar voor jullie aandacht, voor jullie zegeningen op onze reis, voor de cadeaus die we houden, voor jullie gebeden voor ons.
Hier thuis bidden we ook voor jullie en denken we altijd met liefde aan jullie terug.”
Met dank aan Herwig Verstraeten
