Het feest van Maria Lichtmis is één van de oudste christelijke feesten:
Het is een feest van licht en hoop op het einde van de donkere wintermaanden.
Jezus' opdracht in de tempel
Lichtmis verwijst voor christenen naar het verhaal waarbij Maria en Jozef met hun pasgeboren kindje naar de tempel gingen om het toe te vertrouwen aan Gods zorg en bescherming: Maria Lichtmis of Jezus’ opdracht in de tempel.
Opdragen wil zeggen: van harte weggeven, toewijden.
Op deze wijze tonen Jezus’ ouders, dat Jezus helemaal aan God zelf toebehoort.
Jezus is ook het licht, dat voor alle mensen straalt.
de gans toegewijde
De duifjes zijn de offergaven van de armen: Maria is de arme bij uitstek. Zij heeft al haar vertrouwen in God gesteld en ze zal heel haar bestaan binden aan de mens-geworden Zoon van God. Maria is de gans toegewijde, naar het beeld van Jezus, haar eigen zoon.
Het feest van deze dag hoort in feite nog bij de kersttijd. Het wordt exact op de veertigste dag na Kerstmis gevierd, overeenkomstig de chronologie in het kindsheidsevangelie van Lucas; het reinigingsritueel van een vrouw die een jongetje ter wereld had gebracht, moest volgens de Tora immers op de veertigste dag na de geboorte geschieden (Lev. 12).
Maria Lichtmis herdenkt dus het zuiveringsritueel van Maria na haar bevalling.
In het oude Israël werden vrouwen als onrein beschouwd tot veertig dagen na de bevalling van een jongen en tachtig dagen na de bevalling van een meisje. Dit onder andere omdat zij tijdens de bevalling met bloed in aanraking gekomen zijn.
Veertig dagen na zijn geboorte komt Jezus in de tempel.
Hij is een geschenk uit Gods hand en wordt voorgesteld aan mensen die Hem verwachten,
Hij is immers de Messias voor allen die uitzien naar bevrijding van Godswege.
Op die weg zal Hij verder gaan;….het is de weg van Kerstmis naar Pasen.
Het kan ook onze weg zijn.
Door zijn lichtsymboliek hoort het feest van ‘Maria Lichtmis’ in de rij lichtfeesten van de kersttijd thuis: met Kerstmis werd ‘het licht geboren’. Op het feest van de Openbaring scheen ‘het licht voor de wereld’; vandaag getuigt Simeon dat het kind, dat hij in zijn handen draagt, ‘licht voor de heidenen en glorie voor Israël’ is (Lc. 2, 32).
ontmoeting
In de Oosterse liturgie luidt de oude benaming voor dit feest: hypapante of ‘Ontmoeting’. Deze naam drukt zeer goed de betekenis van het feest uit. Het gaat om een dubbele Ontmoeting: Jezus ontmoet de God van zijn vaderen in de tempel; en Hij ontmoet er ook het gelovige volk, verpersoonlijkt in Simeon en Hanna. Deze ‘ontmoeting’ wordt theologisch uitgewerkt door de auteur van de Hebreeënbrief in de tweede lezing:
Christus, ‘medelijdende en getrouwe hogepriester’ in de tempel, middelaar tussen God en de mensen; Jezus, toegewijd aan God én aan de mensen, helemaal thuis bij zijn Vader maar tevens volkomen solidair met zijn broeders en zusters.
Zijn licht wordt ons vandaag in handen gegeven.
De benaming ‘LICHTMIS’ verwijst naar de lichtprocessie die vanaf de vijfde eeuw met deze feestdag verbonden was.
Tegen het einde van de tiende eeuw ontstond in Gallië een kaarsenwijding, die aan deze processie voorafging.
In heel wat kerken wordt deze traditie tot vandaag nog in ere gehouden
C.F.
