‘Ze sprongen overeind, joegen Hem de stad uit en dreven Hem voort tot aan de steile rand van de berg waarop hun stad gebouwd was, om Hem daar in de afgrond te storten. Maar Hij ging midden tussen hen door en vertrok.’
Wat een finale heeft het evangelie van vandaag! Wat wordt hier in een paar woorden veel verteld! Misschien wel het hele verhaal, het hele evangelie! Ze moeten Hem niet meer. Ze kunnen Hem niet uitstaan. Hij wordt letterlijk en figuurlijk uit de ‘dorpskerk’ van Nazareth gegooid. De plaats waar Hij is opgegroeid, wil Hem dumpen, de afgrond in storten…
Maar wat gebeurt daar op de rand van de afgrond? Jezus keert zich om, loopt midden tussen zijn kwelgeesten door en vervolgt zijn eigen weg…
Het beeld dat Lucas schetst zien we ook vandaag nog gebeuren. Het roept verhalen op van mensen met moed, van klokkenluiders en mensen die ageren tegen een dictatuur, mensen die men de mond wil snoeren, maar die niet zwijgen, ook niet in de gevangenis…
De evangelist Lucas toont het ons: iemand met een ongelofelijke moed, met kracht, iemand die, ondanks alle tegenstand, niet kapot te krijgen is, maar opstaat… Ja, het beeld doet denken aan de uiteindelijke finale, aan Jezus’ laatste dagen, aan zijn verwerping, aan zijn kruis tussen de kruisen van misdadigers. Het doet vooral denken aan zijn opstaan, zijn opstanding!
Ik ga terug naar het begin van dit evangelie. Hoe is het zover kunnen komen? Waar komt die weerzin, de haat van de mensen van Nazareth tegen Jezus vandaan? Jezus heeft als rabbi in de synagoge van zijn vaderstad een oude profetie van Jesaja voorgelezen, we konden het vorige week horen: ‘De Geest des Heren is over Mij gekomen, omdat Hij Mij gezalfd heeft. Hij heeft Mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden dat zij zullen zien: om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer.’
En toen kwam Jezus’ preek: ‘Deze woorden van de profeet Jesaja, die jullie net gehoord hebben, gaan vandaag in vervulling.’ Oude profetieën, eeuwenoude beloftes, Jezus wil ze waarmaken, zegt Hij. Niet de woorden opnieuw verkondigen en uitleggen. Neen, Hij wil ze vlees en bloed laten worden. In Gods naam: hier ben Ik, de bevrijder, de langverwachte.
Jezus’ woorden brengt de mensen in de synagoge van Nazareth in verwarring. Dat iemand uit hun eigen midden die woorden gaat vervullen. Dat Hijzelf de blijde boodschap is en zegt: ‘Ik ben het. In Gods naam, Ik ben er voor jullie.’ Aanvankelijk vonden de mensen in de synagoge het nog wel mooi: ‘Woorden vol van genade vloeiden uit zijn mond.’ Wat kan die man het mooi zeggen… echt balsem voor de ziel… Ja, applaus op alle banken. Eindelijk een profeet die hun stad Nazareth op de kaart zal zetten. Dat is Hij zijn vaderstad toch verplicht! Hij is toch de zoon van Jozef?’
Maar Jezus doorziet waarom ze zo enthousiast zijn. Hij verzet er zich resoluut tegen dat ze beslag op Hem leggen. Hij laat zich niet voor hun kar spannen. Want in zijn ogen is een profeet er niet om het belang van zijn stad of land te dienen, maar wordt hij geroepen om profeet te zijn voor alle volken; Zo deden toch ook zijn grote voorbeelden, Elia en Elisa. Naar een weduwe te Sarepta en naar Naäman uit Syrië werden ze gezonden. Wanneer Jezus dat openlijk uitspreekt en zegt dat het Hem net zo zal vergaan als de profeten van weleer – ‘geen profeet wordt aanvaard in zijn eigen stad’ – worden ze woedend en drijven Hem de stad uit, richting de afgrond.
Een adembenemend verhaal, dat evangelie van vandaag, als je er mee wil instappen. En een ijzersterk slotakkoord. Maar wat raakt ons in dit evangelie, waar komt het dicht bij ons eigen leven? Dat zal voor iedereen verschillend zijn.
Misschien raakt je vooral het einde van dit verhaal: de moed en de kracht om tegen wind in en tegen de dreiging van je omgeving je eigen gang te durven gaan? Opkomen voor het onrecht dat je ziet in je eigen omgeving? Misschien ken je iemand die gepest wordt, misschien word je zelf gepest? En zou je willen dat je iets van Jezus’ vertrouwen had? Ik wil alleszins voor mezelf de moed wensen om op te komen voor mijn gelovige overtuiging, daarvoor desnoods tegen de haren in strijken. En ik wens voor ieder van jullie hetzelfde.
(Inspiratie: o.a. Het Woord delen. Preeksuggesties, aansluitend bij de Zondag vieren, Lezingencyclus jaar C 2021/2022, Berne Media).
Jan Verheyen, pastoor-deken van onze Pastorale Eenheid Mozes
