De beslissing om de eredienst in de kerken van Hamont-Lo en Achel-Statie stop te zetten is een beslissing die niet licht genomen werd en bij velen emoties losmaakte. Toch bleek ze onvermijdelijk, omwille van een samenspel van pastorale, demografische en organisatorische redenen. Met de laatste vieringen komt een tijdperk van intens parochieleven en sterke gemeenschapsvorming definitief ten einde.
Terugblik op Achel-Statie: een parochie met een ziel
De kerk van Achel-Statie, toegewijd aan de Heilige Kruisvinding, werd ingewijd in 1963. Ze groeide uit tot het kloppend hart van een levendig gehucht, met naast de kerk ook een pastorie, een parochiezaal en een katholieke lagere school. Lange tijd werd de parochie bediend door de pater Kruisheren, die er een blijvende stempel drukten op het religieuze en sociale leven.
Toch gaat de geschiedenis van de parochie verder terug. Al in 1950 werd er een noodkerk ingericht, in afwachting van een volwaardige kerk. Die noodkerk was bijzonder van oorsprong: een verbouwing van één van de quarantainestallen van het voormalige station van Achel. Van bij het begin was Achel-Statie dus een gemeenschap die met beperkte middelen, maar met veel engagement, haar eigen weg ging.
Architectuur en inrichting: sober maar doordacht
Voor de bouw van de nieuwe kerk werd aanvankelijk een gerenommeerde architect aangesproken die ook betrokken was bij de nieuwe gebouwen van de Achelse Kluis. Zijn ontwerp werd echter als te luxueus en te duur bevonden. Uiteindelijk viel de keuze op architect Daniëls uit Maaseik, die een modernistische, sobere zaalkerk ontwierp.
Het interieur werd in grote mate vormgegeven door pastoor Cor Huygens. Bijzonder opvallend waren de stalen liturgische voorwerpen aan en rond het altaar, ontworpen door edelsmid Harry van den Thillart uit Rosmalen. Ze gaven de kerk een eigen, herkenbare uitstraling.
De schutsheilige van de kerk was de Heilige Odilia, patrones van de orde van de Kruisheren. Haar naam leeft voort in de aanpalende Sint-Odiliastraat, een blijvende herinnering aan de spirituele wortels van de parochie.
Een opmerkelijke altaarwijding
Bij de wijding van het altaar deed zich een memorabel moment voor. Zoals gebruikelijk plaatste de bisschop de eerste reliek met de rug naar het volk. Pastoor Huygens nodigde hem vervolgens uit om de tweede reliek aan de andere zijde te wijden — en zich dus naar de gemeenschap toe te keren. De boodschap was duidelijk en gedurfd. De bisschop aarzelde, maar ging erop in. Daarmee werd in Achel-Statie, nog vóór de hervormingen van het Tweede Vaticaans Concilie, symbolisch de stap gezet naar een liturgie met het gelaat naar het volk.
Afscheid in dankbaarheid
Met het sluiten van deze kerken verdwijnt meer dan alleen een plaats van eredienst. Het zijn gebouwen waarin generaties hun geloof, hun vreugde en hun verdriet deelden. Die herinneringen blijven — in verhalen, in foto’s en vooral in de mensen die er gemeenschap vormden.
Foto's onder:
- Het tabernakel kreeg een prijs op een bijzonder tentoonstelling in Salsburg in 1963. Dit is het werk van de kunstsmid en beeldhouwer van de Thillart uit Rosmalen
- Het bijzonder beeldje van de H. Odilia, patrones van de orde van de Kruisheren
(Luk Van De Sijpe)
