De communieritus in een katholieke viering bestaat uit verschillende stappen en rituelen. Hier is een overzicht van begin tot einde, inclusief de taken van de diaken:
Onze Vader: De communieritus begint met het gezamenlijk bidden van het Onze Vader.
Vredeswens: Na het Onze Vader volgt de vredeswens, waarbij de priester en de aanwezigen elkaar de vrede wensen
Breking van het Brood (Agnus Dei): De priester breekt het brood terwijl het Agnus Dei (Lam Gods) wordt gezongen.
Uitnodiging tot Communie: De priester nodigt de gelovigen uit om de communie te ontvangen.
Communie: De gelovigen ontvangen het Lichaam en Bloed van Christus. De diaken helpt vaak bij het uitreiken van de communie.
Purificatie: Na de communie reinigt de diaken de liturgische vaten (kelk, pateen, etc.) door ze te spoelen met water en dit water te consumeren.
Postcommunio: De priester bidt een dankgebed na de communie.
Tijdens deze rituelen speelt de diaken een ondersteunende rol, vooral bij het uitreiken van de communie en de purificatie van de vaten.
Na de communie in een katholieke viering heeft de diaken de taak om de liturgische vaten te purificeren. Dit proces, bekend als de purificatie, houdt in dat de diaken de kelk, de pateen (het schoteltje waarop de grote hostie ligt) en andere liturgische vaten reinigt die gebruikt zijn tijdens de eucharistie.
De diaken spoelt deze vaten met water, en het water wordt vervolgens geconsumeerd door de diaken of de priester om ervoor te zorgen dat geen enkele partikel van de geconsacreerde hostie of druppel van de geconsacreerde wijn verloren gaat. Dit ritueel benadrukt de eerbied en het respect voor de werkelijke aanwezigheid van Christus in de eucharistie.
De katholieke communieritus heeft specifieke kenmerken die het onderscheiden van andere rituelen in verschillende religieuze tradities. Hier zijn enkele verschillen:
Orthodoxe Kerk:
Communie: In de Orthodoxe Kerk wordt de communie vaak met een lepel uitgereikt, waarbij zowel het brood als de wijn samen worden gegeven1.
Purificatie: De purificatie van de vaten gebeurt meestal achter de iconostase (het scherm dat het altaar scheidt van de rest van de kerk), buiten het zicht van de gelovigen.
Angelicaanse Kerk:
Communie: De Anglicaanse communieritus lijkt sterk op de katholieke, maar er zijn variaties afhankelijk van de specifieke traditie binnen het anglicanisme. Sommige gemeenschappen gebruiken intinctie, waarbij de hostie in de wijn wordt gedoopt.
Purificatie: De purificatie van de vaten kan door de priester of een assistent worden uitgevoerd, en gebeurt vaak op een minder formele manier dan in de katholieke kerk.
Protestantse Kerk:
Communie: Veel protestantse kerken hebben een eenvoudiger communieritus. Het brood en de wijn (of druivensap) worden vaak in de banken uitgedeeld of de gelovigen komen naar voren om het te ontvangen.
Purificatie: De nadruk ligt minder op de rituele purificatie van de vaten, en meer op de symbolische betekenis van de communie
Lutherse Kerk:
Communie: In de Lutherse traditie wordt de communie vaak aan de communiebank uitgereikt, waarbij de gelovigen knielen om het Lichaam en Bloed van Christus te ontvangen.
Purificatie: De purificatie van de vaten is vergelijkbaar met de katholieke praktijk, maar kan variëren afhankelijk van de specifieke gemeente.
