Sint Antonius Bollebeek Onze-Lieve-Vrouw-ter-Noodt Merchtem Sint Stefanus Mollem
Sint-Antonius Bollebeek
Kennismaking en geschiedenis
Georiënteerd, classicistisch zaalkerkje van 1759-1760 met ommuurd (ten dele baksteen, ten dele breuksteen), omringend kerkhof. De kerk werd beschermd als monument bij Besluit van 10 januari 1980, het orgel bij Besluit van 21 augustus 1979. De kerk maakt bovendien deel uit van het bij Koninklijk Besluit van 10 januari 1980 beschermde dorpsgezicht in Bollebeek-centrum.
Vóór de twaalfde eeuw maakte Bollebeek deel uit van een oud domein van de abdij van Nijvel; volgens J. Verbesselt stichtte de abdij hier in de tiende eeuw een parochie toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw; in 1117 verwierf de abdij van Vorst, dochterklooster van Affligem, het patronaatsrecht en dit tot het einde van het ancien régime. Volgens een afbeelding uit het kaartboek van Vorst van 1632 had het toenmalige kerkje vermoedelijk een romaans uitzicht met een klein rechthoekig koor en een romaanse toren. De huidige kerk werd gebouwd in 1759-1760, vermoedelijk met hergebruik van de zandsteen van de oude kerk voor de toren en westgevel. Volgens J. Ockeley, die zich baseert op kerkrekeningen, ging het om een volledig nieuwe bouw, vermoedelijk naar ontwerp van de Brusselse bouwmeester Carolus Everaert. Op 23 juni 1776 werd de kerk plechtig geconsacreerd.
terug naar boven
Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodt Merchtem
Kennismaking en geschiedenis
De lokale geloofsgemeenschap van Merchtem heeft als patroonheilige Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodt. Sinds mensenheugenis is er een grote Mariaverering in de geloofsgemeenschap. In de kerk staat het 13de-eeuwse beeld van Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodt. Bij speciale gelegenheden wordt in de kerk het Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodtlied gezongen.
Elke zondagmorgen in de maand mei is er een bedetocht 'De Weg-Om' door de straten van Merchtem. De laatste week van mei staat volledig in het teken van Onze-Lieve-Vrouw (feestweek). Daarnaast zijn er ook voet- en fietsbedevaarten naar Scherpenheuvel gekend.
Tal van bepalende verenigingen, bewegingen en werkgroepen ondersteunen mee de bepalende geloofsgemeenschap. Gemeenschap vormen is niet het werk van één mens, maar van een groep mensen die elkaar in lief en leed dragen. Samen met al deze mensen organiseert de parochie een parochiedag in de maand mei, een eetfestijn in september en een pannenkoekendag met Lichtmis.
Volgens A. Wauters in 'Histoire des environs de Bruxelles' zou reeds in de 7de eeuw op dezelfde plaats een kerk gestaan hebben, toebehorend aan H. Emerbertus, broer van St.-Goedele. Hij werd later bisschop van Kamerrijk. Een bisschoppelijk Charter van 1120 gaf de kerk aan de abdij van Affligem. Maar de heren van Merchtem, 'De familie Hobosch', eisten ze voor zich op, totdat Siger Hobosch ze in 1245 definitief afstond aan voormelde abdij. Dit bleef zo tot het einde van dit ancien régime. Vóór 1300 was de patroonheilige St.-Pieter (Petrus), tevens beschermheilige van de abdij. Omstreeks 1355 werd de kerk toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodt omwille van het miraculeus beeld van Onze-Lieve-Vrouw, tot op heden in de geloofsgemeenschap en ver daarbuiten zeer vereerd.
Kerkgebouw
Voor 1200 vermoedelijk een vestiging in hout. Tussen 1200 en 1300 vindt men de sporen terug van een romaanse kerk. Rond 1400 bevindt zich in de linkerkruisbeuk een romaanse kapel. Door de grote veranderingen die er in de loop der eeuwen werden uitgevoerd, heeft onze kerk geen enkele gelijkvormige stijl. Het oudste gedeelte is zeker de zware vierkante toren en een gedeelte van de linkerbeuk.
In 1571 wordt de kerk door een zware brand vernield en bleven nog enkel de muren over. Door inzamelingen slagen de bewoners van Merchtem erin hun kerk te herstellen. Van 1796 tot 1802 wordt de kerk gesloten door de Franse bezetters.
In 1955 geeft 600 jaar Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodt aanleiding om te kerk op te smukken. Bij die gelegenheid heeft men de eerste sporen van aftakeling van het gebouw ontdekt die achteraf de aanleiding gaven tot de eerste restauratiefase.
Tijdens de werkzaamheden in 1969 begaf één van de zuilen met als noodlottig gevolg dat de kerk gedurende 20 jaar buiten gebruik bleef. Na veel dossier- en geldproblemen kan de kerk in 1989 met een feestelijke viering opnieuw voor erediensten worden opgesteld.
Zeer waardevol is het grote meubilair met o.a. biechtstoelen en beschotten, de preekstoel en het orgel. De kleurijke glasramen, aangebrachte kunstvoorwerpen en -schatten, versierselen en schilderijen behoren tot het patrimonium van de aan Onze-Lieve-Vrouw-ter Noodt toegewijde kerk.
terug naar boven
Sint-Stefanus Mollem
Kennismaking en geschiedenis
De geloofsgemeenschap Mollem telt 2500 zielen en is toegewijd aan de heilige Stefanus, diaken.
De Sint-Stefanuskerk is niet de eerste kerk van Mollem. Reeds in de XIde eeuw was er sprake van een parochie. Dat weten we uit een oorkonde van 1126 waarbij de bisschop van Kamerijk 'Altare de Molinhem' overdroeg aan de abdij van Affligem.
De vorige kerk was waarschijnlijk een romaans gebouw met vieringtoren op de kruisbeuk, naar het model van Asse.
In 1753 werd besloten een nieuwe kerk te bouwen, omdat het gewelf op vele plaatsen gescheurd was. Deze nieuwe kerk werd op aandringen van de gelovigen tussen 1754 en 1758 gebouwd door de abdij van Affligem. Zij werd opgetrokken in barokstijl, met een deuromlijsting in rococostijl. Op 28 juni 1760 werd de kerk ingezegend door aartspriester De Bruyne van de dekenij Aalst en plechtig ingewijd op 16 juni 1776 door kardinaal aartsbisschop Johannes Henricus Graaf van Frankenberg die het hoogaltaar wijdde.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog, op 4 september 1914, werd de toren door de Duitsers gedynamiteerd en dit terwijl de toenmalige pastoor De Munter in de kerk werd opgesloten door de bezetters. Ze wilden hem als getuige dat ze alleen de toren wilden vernietigen.
Na de oorlog werd de toren met giften van de parochianen hersteld. Daarna werd de kerk nog meerdere malen gerestaureerd.
terug naar boven
