Bronvermelding: onderaan deze pagina
- Hoe zien katholieken het huwelijk?
- Wat als je trouwt met iemand die niet gelooft of andersgelovig is?
- Wat als je als katholiek wil huwen met iemand van een andere christelijke overtuiging?
- Wat als je wil huwen met een gescheiden partner?
- Hoe oud moet je zijn om voor de Kerk te huwen?
- Wat als je katholiek gehuwd bent en je huwelijk fout loopt?
- Is huwelijksvoorbereiding verplicht?
- Mag je van de Kerk samenwonen?
- Wie mag getuige zijn bij een huwelijk?
- Is je huwelijk geldig als je onvruchtbaar bent?
- Als je bewust geen kinderen wilt, is je huwelijk dan geldig?
- Kent de katholieke Kerk de 'verloving'?
- Kan je je kinderen laten dopen op je trouwdag?
- Waarom heeft de Kerk een bepaalde seksuele moraal?
- Wat vindt de Kerk over het homohuwelijk?
- Hoe ziet de Kerk het huwelijk in andere godsdiensten?
- Wij willen graag trouwen. Ik ben katholiek maar mijn vriend(in) niet. Kunnen wij trouwen? Of wat moeten wij doen?
- Ikzelf ben katholiek, maar mijn vriend(in) is protestants. Kunnen wij trouwen voor de Kerk?
- Op welke gronden kan ik de nietigverklaring van ons huwelijk aanvragen? En wat moet ik daarvoor doen?
- Moeten we gevormd zijn om kerkelijk te kunnen trouwen?
- Mogen wij in een andere kerk trouwen dan onze parochiekerk? Mogen wij huwen in de kerk van onze keuze?
- Mogen wij ons huwelijk laten inzegenen door een priester van onze keuze?
- Mogen wij trouwen in onze tuin of in een gebouw dat geen kerk of publieke kapel is?
- Waar vind ik informatie over het christelijk geloof?
- Moet je gevormd zijn om te kunnen huwen voor de Kerk? En wat als je wil trouwen met een protestant, een moslim of een niet-gedoopte partner? Hoe kijkt de Kerk daarnaar?
- Wat zijn de canonieke voorwaarden voor de geldigheid van een huwelijk tussen een katholiek en een niet-katholiek?
- Wat zijn mogelijke gronden volgens het canoniek recht voor de nietigheid van het kerkelijk huwelijk?
- Kan je op om het even welke dag trouwen voor de Kerk?
- We wonen in België en willen kerkelijk huwen in het buitenland. Kan dat?
- Ik ga trouwen met iemand uit het buitenland. Zijn hiervoor speciale formaliteiten te vervullen?
- Kan je voor de Kerk trouwen, zonder dat je wettelijk gehuwd bent?
- Wat is de betekenis van het kerkelijk huwelijk vanuit de normen van het Wetboek van Canoniek Recht?
- Wat als je wilt huwen met een partner die voor de wet gescheiden is?
Aanzetten van antwoord op deze veel gestelde vragen
1. Hoe zien katholieken het huwelijk?
Het welzijn van de persoon en van de menselijke en christelijke gemeenschap hangt nauw samen met een gezond huwelijks- en gezinsleven. Het tweede Vaticaanse Concilie zegt daarom in zijn pastorale constitutie Gaudium en Spes (nr. 48 e.v.) dat het huwelijk een intieme levens- en liefdesgemeenschap is. In dit innig verbond schenken man en vrouw zich wederzijds aan elkaar, ze dienen elkaars geluk, bevorderen elkaars persoonlijke groei en zorgen samen voor het welzijn van hun gezin en van de bredere gemeenschap.
Voor christenen is het huwelijk gegrond in God die Liefde is. God heeft de mensen uit liefde geschapen en hen geroepen tot liefde. De liefde is daarom de fundamentele en natuurlijke roeping van ieder menselijk wezen. De liefde tussen man en vrouw is niets minder dan een afbeelding van de goddelijke Liefde. Meer nog: in het innig huwelijksverbond hebben man en vrouw deel aan Gods Liefde zelf. Daarom kunnen ze die liefde ook doorgeven aan elkaar en aan hun kinderen.
Het huwelijk is voor katholieken tegelijk een sacrament. Het verbindt de gehuwden met Christus en zijn Kerk. Jezus’ liefde en trouw worden een geschenk dat ze ontvangen in het sacrament. Daardoor wordt hun liefde verrijkt met de kracht van Jezus zelf. De kern van het huwelijk is de eenheid tussen de gehuwden op basis van gelijkwaardigheid en vrije keuze, en onverbreekbare trouw. Vruchtbaarheid als dienst aan het leven in de ruime zin is zowel een gave als een doel van het huwelijksverbond.
2. Wat als je trouwt met iemand die niet gelooft of andersgelovig is?
Wie als katholiek wil trouwen met iemand die niet gedoopt is (een niet-gelovige of andersgelovige) heeft daarvoor dispensatie (= vrijstelling) nodig. In een dergelijke huwelijkssituatie is het namelijk niet zo vanzelfsprekend om als katholiek je geloof te kunnen beleven. Tot die beleving behoort niet alleen het persoonlijk doorleefde geloof, maar ook het laten dopen van eventuele kinderen en hun opvoeding in het katholieke geloof. Ook is het belangrijk dat wie niet gedoopt is, respectvol omgaat met de geloofsovertuiging van de katholieke partner.
Daarom vraagt de katholieke Kerk dat deze belangen worden veilig gesteld. De dispensatie die voor de geldigheid van dit huwelijk noodzakelijk is, wordt door de Kerk verleend wanneer de katholieke partner heeft verklaard dat hij/zij naar zijn geloofsovertuiging zal leven en dat hij/zij zich naar best vermogen zal inspannen om eventuele kinderen in dit huwelijk te laten dopen en katholiek op te voeden. De ongedoopte partner dient te verklaren dat hij/zij weet heeft van deze belofte en van de inspanningsverplichting van de katholieke partij. De ongedoopte hoeft niet toe te treden tot de katholieke Kerk om voor de katholieke Kerk te kunnen trouwen met een katholiek. Het huwelijksritueel wordt aangepast aan deze specifieke situatie.
3. Wat als je als katholiek wil huwen met iemand van een andere christelijke overtuiging?
Voor een kerkelijk huwelijk tussen een katholiek en een niet-katholiek gedoopte (bijvoorbeeld een protestantse, anglicaanse of orthodoxe christen) wordt in de regel een toelating gevraagd, maar ook zonder is zo’n ‘gemengd huwelijk’ voor de katholieke Kerk geldig. De Kerk veronderstelt dat er door dezelfde christelijke levensovertuiging veel meer overeenstemming in denken en beleven van het huwelijk en het gezin zal zijn dan wanneer je huwt met een niet-gelovige. Bij de keuze van de traditie waarin de kinderen christelijk opgevoed zullen worden, zal vooral het belang van het kind doorslaggevend zijn. Uiteraard zal ook de mate waarin de ouders praktiseren meebepalend zijn.
Voor de geldigheid van een gemengd huwelijk is het trouwen ten overstaan van een bevoegde kerkelijk assistent en twee getuigen vereist. Van deze canonieke (= kerkrechterlijke) vorm kan de kerkelijke overheid vrijstellen wanneer er een ernstige reden is. Dat is bijvoorbeeld het geval als de naaste familie van de niet-katholieke partij weigert om bij een dergelijke kerkelijke viering aanwezig te zijn. Dan wordt in de regel de burgerlijke vorm, het trouwen ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand, ook voor de katholieke Kerk als rechtsgeldige vorm toegestaan.
Deze dispensatie in de canonieke vorm kan nooit worden verleend aan een huwelijk tussen twee katholieken.
Als je huwt in de canonieke vorm dan mag geen tweede religieuze huwelijkssluitingceremonie plaatsvinden. Wel kunnen elementen uit de cultuur van de niet-katholieke partner in de kerkelijke viering opgenomen worden. Het directorium (de officiële leidraad) voor de kerkelijke huwelijkssluiting biedt hierrond verschillende modellen aan.
4. Wat als je wil huwen met een gescheiden partner?
Een kerkelijk huwelijk met een voor de Kerk getrouwde, maar slechts burgerlijk gescheiden partner is nooit mogelijk, tenzij een kerkrechtelijk onderzoek heeft vastgesteld dat het eerder huwelijk van die partner niet geldig gesloten was. Bij uitzondering kan de kerkelijke overheid een rechtsgeldig gesloten huwelijk van die partner kerkelijk ontbinden omwille van het geloof (zie vraag 5: paulijns en petrinisch privilege) of als vastgesteld kan worden dat er nooit geslachtsgemeenschap heeft plaatsgevonden.
5. Hoe oud moet je zijn om voor de Kerk te huwen?
Een man moet minimaal zestien jaar zijn om een kerkelijk erkend huwelijk te kunnen sluiten, de vrouw veertien. De bisschoppenconferentie mag een hogere leeftijd als minimum vastleggen. Trouwt men vóór die vastgestelde leeftijd, dan is het huwelijk toch rechtsgeldig mits de genoemde algemene minimumleeftijd wordt gerespecteerd.
6. Wat als je katholiek gehuwd bent en je huwelijk loopt fout?
Zoals je elders in dit magazine kan lezen, beschouwen katholieken het huwelijk als onverbreekbaar. Als het toch misloopt, worden gelovigen aangemoedigd alles te doen om hun huwelijk te redden. Als dit niet haalbaar blijkt, zijn er drie mogelijkheden.
Als eerste mogelijkheid kent de katholieke Kerk de zogenaamde ‘scheiding bij voortbestaan van de huwelijksband’. Feitelijk komt dit neer op het toestaan van een scheiding van tafel en bed, zolang het ten volle verwerkelijken van de huwelijkse samenleving wordt verhinderd. Dat kan bijvoorbeeld als één van de partners wil scheiden maar de ander het huwelijk wil behouden. Deze laatste kan dan de scheiding van tafel en bed vragen bij een kerkelijke rechtbank en blijft toch gehuwd.
De tweede mogelijkheid is het nietig verklaren van het huwelijk. Nietigverklaring is het canoniek (= kerkrechtelijk) onderzoek waarin aan de hand van feiten wordt vastgesteld dat het huwelijk ten tijde van de huwelijkssluiting niet aan de wezenlijke vereisten (zie vraag 1) voldeed en daarom niet bindend is. Nietigheid heeft geen betrekking op de waarden die mensen in hun samenleven feitelijk hebben verwerkelijkt. Een nietigverklaring heeft geen gevolgen voor de wettelijke status van kinderen. Ook waar geen sprake is van een huwelijk blijft de ouderkind-relatie met alle rechten en verplichtingen overeind.
De derde mogelijkheid is het ontbinden van een geldig gesloten huwelijk. Dat is geen vaststelling door de Kerk op grond van feiten, maar een onder precies omschreven voorwaarden verleende gunst. Onder twee omstandigheden is deze gunstverlening mogelijk. De ene situatie betreft een huwelijk tussen twee ongedoopten waarbij één van beiden zich wil laten dopen (het paulijns privilege) of tussen een katholiek en een ongedoopte of een gedoopte niet-katholiek wanneer de geloofsbeleving van de gedoopte katholiek onmogelijk gemaakt wordt door de andere partij (petrinisch privilege). Onder bepaalde voorwaarden kan de kerk na scheiding dit geldige, maar niet-sacramentele huwelijk ontbinden. Meestal gebeurt dit op het moment waarop het nieuwe huwelijk kerkelijk wordt gesloten. De andere mogelijkheid tot ontbinding betreft een geldig gesloten huwelijk dat nooit seksueel is ‘geconsumeerd’.
7. Is huwelijksvoorbereiding verplicht?
De Kerk vraagt dat de zielzorgers ervoor zorgen dat huwenden van hun eigen kerkelijke gemeenschap de nodige begeleiding krijgen bij de voorbereiding van hun huwelijk. De bisschop of degene die hem vervangt, kan daarvoor diocesane regelingen treffen.
Bij de huwelijksvoorbereiding wordt aandacht gegeven aan het sacramenteel karakter van het huwelijk en aan de verplichtingen die de trouwers aangaan. Dit gebeurt meestal tijdens een vormingsmoment met andere toekomstige trouwers. Ook komt de huwelijksviering zelf aan bod. In sommige kerkelijke documenten wordt dit de ‘directe huwelijksvoorbereiding’ genoemd, om het verschil duidelijk te maken met catechese voor jongeren rond relatievorming en huwelijk. Ook die voorbereiding valt onder de verantwoordelijkheid van de kerkelijke gemeenschap.
Tot de ‘directe voorbereiding’ hoort ook het onderzoek naar de mate waarin je innerlijk vrij bent om een huwelijk aan te gaan (de zogenaamde ‘staat van vrijheid’). Soms komen immers beletselen aan het licht die het sluiten van het huwelijk in de weg staan. Meestal komt dit thema aan bod in het pastoraal gesprek, de laatste etappe van de ‘directe huwelijkvoorbereiding’.
8. Mag je van de Kerk samenwonen?
De Kerk gelooft dat het huwelijk de enige samenlevingsverbintenis tussen man en vrouw is die ten volle recht doet aan Gods bedoelingen. In de rest van dit boekje kun je lezen waarom ze dat vinden. Samenwonen komt in de rechtsregelingen van de Kerk daarom niet voor.
9. Wie mag getuige zijn bij een huwelijk?
Over de vereisten waaraan een getuige bij een kerkelijke huwelijkssluiting moet voldoen, bestaan geen specifieke rechtsregels. We mogen er dus van uitgaan dat voor hen de algemene vereisten voor getuigen gelden. De functie van getuigen is dat ze als het ware instaan voor de kansen die dit huwelijk heeft. Ze getuigen dat deze mensen in liefde willen samen leven en dat er geen hindernissen zijn die hen tegenhouden om te kiezen voor elkaar. Getuigen moeten ouder zijn dan veertien jaar.
(Het bruidspaar kiest twee getuigen.)
10. Is je huwelijk geldig als je onvruchtbaar bent?
Volgens de huwelijksopvatting van de katholieke Kerk is onvruchtbaarheid ten tijde van de huwelijkssluiting, namelijk geen kinderen ter wereld kunnen brengen of verwekken, geen beletsel voor een rechtsgeldig huwelijk. Blijvende impotentie (blijvend niet in staat zijn om de geslachtsdaad te stellen) voorafgaand aan en tijdens het huwelijk, is wel een grond tot ongeldigheid. Dit slaat zowel op de man als de vrouw en kan ook afhankelijk zijn van de relatie tot deze specifieke man of vrouw.
11. Als je bewust geen kinderen wilt, is je huwelijk dan geldig?
Het bewust uitsluiten van kinderen uit de huwelijksbelofte, ook al gebeurt dat niet met evenzoveel woorden, maakt het huwelijk ongeldig. Wel moet dan bewezen worden dat één van beide partners al vóór de huwelijkssluiting principieel en radicaal kinderen uitsloot.
12. Kent de katholieke Kerk de ‘verloving’?
Onder verloving verstaat de katholieke Kerk de wederzijdse belofte om met elkaar te trouwen. Deze wordt geregeld volgens wat gebruikelijk is, wettelijk is geregeld of door de bisschoppenconferentie is vastgelegd in een bepaald land of een bepaalde streek. Een verloving geeft geen recht op het opeisen van de huwelijkssluiting. Wel kan eventuele schade die het gevolg is van het niet doorgaan van de huwelijkssluiting op grond van deze belofte tot trouwen worden verhaald.
13. Kan je je kinderen laten dopen op je trouwdag?
Er zijn geen kerkjuridische bepalingen die verbieden dat kinderen worden gedoopt op de trouwdag van hun ouders. Wel wordt het in het algemeen wenselijk genoemd dat de doop plaatsvindt op een zondag.
14. Waarom heeft de Kerk een bepaalde seksuele moraal?
De Kerk beschouwt seksualiteit als een bijzonder aandachtspunt in haar pastorale zorg. Zij is er namelijk van overtuigd dat het geluk van mensen ook afhangt van de manier waarop ze vorm geven aan hun seksueel leven. In de visie van de katholieke Kerk verwerkelijkt de mens zich als persoon in de eenheid van lichaam en geest. Een geordende seksuele beleving is daarom een uiting van respect voor God, Schepper en Verlosser, en een teken van zich wegschenkende liefde aan je levenspartner, en aan de kinderen die uit de seksuele gemeenschap voortkomen. De samenhang van seksuele moraal en christelijk geloof ligt vervat in de geschriften van de joods-christelijke openbaring en hoort als zodanig tot de verkondigingstaak van de Kerk.
15. Wat vindt de Kerk over het homohuwelijk?
In de visie van de katholieke Kerk hoort het tot de wezenlijke kenmerken van een huwelijk dat het een levensverbintenis is tussen man en vrouw. Dat betekent niet dat de Kerk oprechte liefde tussen mensen van hetzelfde geslacht veroordeelt. Ze is wel van mening dat er geen huwelijk kan plaatsvinden, omdat dit sacrament verbonden is met de vruchtbaarheid die uit het seksuele verschil voortvloeit.
In 2022 richtten de Vlaamse bisschoppen het aanspreekpunt Homoseksualiteit en geloof op, waarvan de werking beschreven is in het document Homoseksuele personen pastoraal nabij zijn – Voor een gastvrije kerk, die niemand uitsluit. In dat document is ook een voorstel tot viering van een lgbtq-relatie uitgewerkt. Elk bisdom heeft een contactpersoon voor de pastorale begeleiding van lgbtq-koppels.
16. Hoe ziet de Kerk het huwelijk in andere godsdiensten?
De katholieke Kerk beschouwt elk huwelijk dat rechtsgeldig gesloten is als een gegeven vanuit de menselijke natuur. De vrij aangegane, op basis van gelijkwaardigheid, levenslange exclusieve band tussen man en vrouw gericht op het welzijn van beiden als echtgenoten en op het voortbrengen en opvoeden van kinderen zijn volgens de Kerk criteria voor een volwaardig huwelijk. Ze heeft daar zelf ook een ontwikkeling in doorgemaakt en kijkt van daaruit kritisch naar andere opvattingen over het huwelijk in andere godsdiensten.
17. Wij willen graag trouwen. Ik ben katholiek, maar mijn vriend(in) niet. Kunnen wij trouwen? Of wat moeten wij doen?
Hierover zegt het kerkelijk recht het volgende:
1) Indien je vriend(in) niet gedoopt is:
Het huwelijk tussen twee personen van wie de ene gedoopt is in de katholieke Kerk of in haar is opgenomen en haar niet bij formele akt heeft verlaten, en van wie de andere niet gedoopt is, is ongeldig.
Van dit huwelijksbeletsel, het zgn. verschil van eredienst, kan worden gedispenseerd (d.w.z. dat de bisschop, vicaris-generaal of bevoegde bisschoppelijke vicaris, dit beletsel buiten werking kunnen stellen) wanneer er een goede en verantwoorde reden voorhanden is, op voorwaarde dat de katholieke partij de verklaring aflegt dat hij/zij bereid is gevaar voor geloofsafval te vermijden en de belofte aflegt alles te zullen doen om de kinderen in de katholieke kerk te laten dopen en op te voeden. De andere partij moet van deze beloften op de hoogte worden gebracht.
Mits dispensatie is het huwelijk van een katholiek en een niet-gedoopte dus mogelijk. Zij kunnen huwen volgens de canonieke vorm, d.w.z. in tegenwoordigheid van een gevolmachtigd priester en twee getuigen. Voor de geldigheid van het huwelijk is deze canonieke vorm vereist. In bepaalde gevallen kan ook nog eens worden gedispenseerd van de canonieke vorm en kan de burgerlijke huwelijkssluiting door de Kerk als geldig worden erkend.
Praktisch: De formulieren nodig voor de dispensatie of dus toelating moet men zelf niet aanvragen. Best is om langs te gaan bij de parochiepriester of degene die zal voorgaan in de viering (en bij wie je dus ook de ondertrouw krijgt) en dit verder met hem te regelen.
2) Indien je vriend(in) wel gedoopt is, maar niet katholiek:
In dat geval spreken we van een gemengd huwelijk. Zie hiervoor het antwoord bij de volgende veelgestelde vraag (nr. 18)
18. Ikzelf ben katholiek, maar mijn vriend(in) is protestants. Kunnen wij trouwen voor de Kerk?
Wanneer de ene katholiek is en de andere niet, dan spreken we over een gemengd huwelijk: het huwelijk tussen twee gedoopte personen, van wie de ene in de katholieke Kerk gedoopt is of hierin na het doopsel is opgenomen, en haar niet bij formele akt heeft verlaten, en van wie de andere is ingeschreven in een kerk of kerkelijke gemeenschap die niet in volledige gemeenschap leeft met de katholieke Kerk, is zonder verlof van de bevoegde overheid verboden.
Alvorens toelating te verlenen, zal hier gevraagd worden aan de katholieke partij om het geloof te bewaren en de kinderen te dopen en op te voeden in de katholieke Kerk. De niet-katholieke partij moet van deze belofte op de hoogte worden gebracht, en beide partijen moeten onderricht krijgen over de doeleinden en de wezenlijke eigenschappen van het huwelijk. De toelating is nodig voor de geoorloofdheid, niet echter voor de geldigheid.
Voor de geldigheid is de canonieke vorm vereist: de huwelijksconsensus moet worden gegeven in tegenwoordigheid van een gevolmachtigd priester en twee getuigen. Maar anders dan sommige mensen vermoeden, is bij het uitwisselen van de huwelijkstoestemming in de katholieke Kerk geen eucharistieviering vereist, dat kan ook in een woorddienst. Wat verboden is, naar kerkelijk recht, is dat de katholieke assisterende bedienaar en de niet-katholieke bedienaar samen, elk volgens de eigen ritus, de consensus van beide partijen vragen (canon 1127 $ 3). Eventueel kan de plaatselijke ordinaris van de canonieke vorm dispenseren (canon 1127 $ 2).
19. Op welke gronden kan ik de nietigverklaring van ons huwelijk aanvragen? En wat moet ik daarvoor doen?
Er bestaan heel wat vragen rond de nietigverklaring van het kerkelijk huwelijk. Wat houdt deze nietigverklaring in? In welke gevallen wordt ze uitgesproken? Hoe verloopt de juridische procedure? Er doen ook heel wat antwoorden de ronde, en vaak berusten die op misverstanden. IDGP gaf in 2001 een infobrochure uit met enkele eenvoudige en correcte antwoorden. In het eerste hoofdstuk staat een overzicht van de mogelijke gronden tot nietigverklaring: vormgebreken, ongeldigmakende beletselen en wilsgebreken. Het tweede hoofdstuk biedt een beschrijving van de juridische procedure, vanaf een eerste verkennend gesprek met de kerkelijke onderzoeksrechter tot en met de gevolgen van een eventuele verklaring van nietigheid. Een laatste hoofdstuk bevat een praktisch overzicht van nuttige adressen voor juridische en pastorale begeleiding.
In 2015 bracht paus Franciscus via een motu proprio wijzigingen aan in de procedure tot nietigverklaring van een kerkelijk huwelijk.
Deze wijzigingen zijn doorgevoerd in de infobrochure over de nietigverklaring van een kerkelijk huwelijk die voortaan enkel online beschikbaar is.
Goed om te weten: Vraag 27 behandelt dezelfde thematiek.
20. Moeten we gevormd zijn om kerkelijk te kunnen trouwen?
Strikt gezien moet je niet gevormd zijn om kerkelijk te kunnen huwen, het doopsel volstaat. Maar het is wel heel wenselijk het vormsel te ontvangen vóórdat je een huwelijk aangaat: het sacrament van het huwelijk is immers een belangrijke ‘roeping’ waarin je op een specifieke manier je verantwoordelijkheid als gedoopte christen opneemt. Welnu, het vormsel wil juist mensen sterken met de kracht van Gods Geest om die verantwoordelijkheid bewust op te nemen.
21. Mogen wij in een andere kerk trouwen dan onze parochiekerk? Mogen wij huwen in de kerk van onze keuze?
In de rooms-katholieke Kerk vindt de huwelijksviering normaal gezien plaats in de kerk van de parochie waar één van beide partners woont of verblijft. Dit komt omdat het huwelijkssacrament in de visie van de Kerk niet louter een aangelegenheid is tussen de twee huwenden: ze geven elkaar hun ja-woord ‘in het openbaar’, in aanwezigheid van hun familie en vrienden, maar ook van de plaatselijke gemeenschap van gelovigen. De parochiekerk staat dus symbool voor de lokale gemeenschap van gelovigen, waarbinnen de huwenden hun eigen plaats krijgen.
Indien men toch in een andere parochiekerk wil trouwen kan dat, mits de toestemming van de eigen pastoor: die moet dan delegatie verlenen aan de priester of diaken die het huwelijk zal inzegenen. Daar moet wel een gegrond motief voor zijn, bijvoorbeeld omdat men reeds aansluiting gevonden heeft bij die parochie of omdat er een band is vanuit de familiegeschiedenis. Het romantisch karakter of het mooie uitzicht van het kerkgebouw zijn geen voldoende redenen. Ook moet men de toestemming krijgen van de pastoor van de kerk waar de huwelijkssluiting plaats zal vinden.
22. Mogen wij ons huwelijk laten inzegenen door een priester van onze keuze?
Normaal gezien wordt een huwelijk ingezegend door de pastoor van de parochie waar de viering plaats heeft. Hij kan echter ook een andere priester of een diaken ‘delegeren’, d.w.z. de toestemming geven om de viering voor te gaan. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer de trouwers een priester of diaken in de familie hebben, of wanneer zij een goed bevriend priester of diaken vragen om hun huwelijk in te zegenen.
23. Mogen wij trouwen in onze tuin of in een gebouw dat geen kerk of publieke kapel is?
In de rooms-katholieke Kerk vindt de huwelijksviering in de regel plaats in de parochiekerk van één van beide partners. Als daar gegronde redenen voor zijn, kan de pastoor toestemming geven om het huwelijk ook in een andere kerk of kapel te laten plaatsvinden. Voor andere plaatsen dan deze is de toestemming van de bisschop nodig.
24. Waar vind ik informatie over het christelijk geloof?
Een kerkelijk huwelijk kan een aanleiding zijn om meer te willen weten over het christelijke geloof of om de draad met de Kerk terug op te nemen of te versterken.
Op de webpagina 'Het christelijke geloof - initiatie en verdieping' staan enkele toegankelijke publicaties, die een goede initiatie bieden in het christelijke geloof of die tot geloofsverdieping uitnodigen. Je vindt ook heel wat informatie via de Kerknet website.
25. Moet je gevormd zijn om te kunnen huwen voor de Kerk? En wat als je wil trouwen met een protestant, een moslim of een niet-gedoopte partner? Hoe kijkt de Kerk daarnaar?
In de rubriek ‘Geloofsvragen – Vraag het aan Theo’ in Kerk&leven van 24 april 2013 gaat Erik De Smet in op vragen over een huwelijk met een niet-katholieke partner en over een huwelijk wanneer men niet gevormd is.
Naar ‘Geloofsvragen – Vraag het aan Theo’ in Kerk&leven van 24 april 2013 (pag. 21)
26. Wat zijn de canonieke voorwaarden voor de geldigheid van een huwelijk tussen een katholiek en een niet-katholiek?
In Pastoralia van juni 2013 (p. 30-31) verscheen een bijdrage van Tim Peeters, rechter van de Interdiocesane Rechtbank van Eerste Instantie, over de canonieke voorwaarden voor de geldigheid van een huwelijk tussen een katholiek en een niet-katholiek.
Naar het artikel ‘Een huwelijk tussen katholieken en niet-katholieken’ in Pastoralia van juni 2013
27. Wat zijn mogelijke gronden volgens het canoniek recht voor de nietigheid van het kerkelijk huwelijk?
In Pastoralia van oktober 2013 (p. 16-17) verscheen een bijdrage van Tim Peeters, rechter van de Interdiocesane Rechtbank van Eerste instantie, over de mogelijke gronden volgens het canoniek recht voor de nietigheid van het kerkelijk huwelijk.
Naar het artikel ‘De nietigheid van het kerkelijk huwelijk. Mogelijke gronden volgens het canoniek recht’ in Pastoralia van oktober 2013
Goed om te weten: Vraag 19 behandelt dezelfde thematiek.
28. Kan je op om het even welke dag trouwen voor de Kerk?
Het huwelijk vindt bij voorkeur plaats op een zaterdag of een weekdag. Op zon- en feestdagen en op donderdag, vrijdag en zaterdag van de Goede Week worden geen huwelijken ingezegend.
29. We wonen in België en willen kerkelijk huwen in het buitenland. Kan dat?
Verloofden die beiden in België gedomicilieerd zijn, kunnen in het buitenland huwen voor de Kerk. Hiervoor is de toelating nodig van de Ordinaris van de bruid of van de bruidegom. De Ordinaris is de bisschop of zijn afgevaardigde (zoals de vicaris-generaal van het bisdom).
Op het canoniek dossier van het huwelijk is een rubriek voorzien voor de toelating door de Ordinaris. De pastoor die het canoniek dossier samenstelt, doet hiervoor het nodige. Dat kan de pastoor zijn van de parochie in het buitenland of de pastoor van de parochie in België.
30. Ik ga trouwen met iemand uit het buitenland. Zijn hiervoor speciale formaliteiten te vervullen?
Om te huwen met iemand die in het buitenland woont, is de toelating van de Ordinaris van de bruid of van de bruidegom nodig. De Ordinaris is de bisschop of zijn afgevaardigde (zoals de vicaris-generaal van het bisdom).
Op het canoniek dossier van het huwelijk is een rubriek voorzien voor de toelating door de Ordinaris. De pastoor die het canoniek dossier samenstelt, doet hiervoor het nodige. Dat kan de pastoor zijn van de parochie in het buitenland of de pastoor van de parochie in België.
31. Kan je voor de Kerk trouwen, zonder dat je wettelijk gehuwd bent?
Artikel 21 van de Grondwet van het Federale België stelt dat het burgerlijk huwelijk altijd vooraf moet gaan aan een religieus huwelijk. Dit grondwetsartikel geldt voor alle erkende religies in België, dus ook voor de rooms-katholieke Kerk. In België is het dus niet mogelijk om voor de Kerk te trouwen, wanneer je niet wettelijk gehuwd bent. De priester of de diaken die de huwelijksviering voorgaat, vraagt daarom om het trouwboekje dat je ontvangt bij de huwelijksvoltrekking door de burgemeester of de schepen van de burgerlijke stand, mee te brengen wanneer je kerkelijk huwelijk ingezegend wordt. Je kerkelijk huwelijk wordt in je trouwboekje ingeschreven.
Als je wettelijk huwelijk al (enige tijd) voor de dag van het kerkelijk huwelijk heeft plaatsgevonden, dan neem je je trouwboekje best ook vooraf al mee naar je parochie (bij de aanvraag van het kerkelijk huwelijk of bij het eerste onthaal- en kennismakingsgesprek.
32. Wat is de betekenis van het kerkelijk huwelijk vanuit de normen van het Wetboek van Canoniek Recht?
In Samen van juli-augustus 2016 (p. 16-17) verscheen een bijdrage van Cristina Forconi, rechter van de Interdiocesane Kerkelijke Rechtbank van Eerste Instantie, over de betekenis van het kerkelijk huwelijk vanuit de normen van het Wetboek van Canoniek Recht.
In ‘Het kerkelijk huwelijk: een verbond van liefde’ gaat Cristina Forconi in op het begrip ‘verbond’, op het burgerlijk en kerkelijk huwelijk en op aandachtspunten voor de bedienaren wanneer een katholiek huwt met een niet-katholieke partner.
Naar het artikel ‘Het kerkelijk huwelijk: een verbond van liefde’ in Samen 31(2016)04,16-17
33. Wat als je wilt huwen met een partner die voor de wet gescheiden is?
Wie katholiek (of orthodox) gedoopt is en slechts een louter civiel huwelijk sloot dat via een civiele echtscheiding werd ontbonden, kan nadien in de katholieke Kerk geldig trouwen mits het bisdom daar toestemming voor geeft. Deze regel geldt dus niet voor wie ongedoopt is of gedoopt in de anglicaanse of protestantse kerken.
Wie ooit een kerkelijk of sacramenteel huwelijk sloot, kan alleen opnieuw kerkelijk trouwen na een nietigverklaring door de bevoegde kerkelijke rechtbank.
Bronvermelding