Voor de encycliek “Fratelli Tutti – Allen broeders en zusters” van 3 oktober 2020 werd paus Franciscus opnieuw geïnspireerd door de heilige Franciscus, die een liefde beleefde "die alle grenzen van tijd en ruimte overstijgt” en zo “de droom van een broederlijke samenleving” stimuleerde.
De tweede inspiratiebron vond paus Franciscus in zijn ontmoetingen met grootimam Ahmad Al Tayyeb. Samen ondertekenden ze op 4 februari 2019 het document Menselijke broederlijkheid - Voor wereldvrede en samenleven. Basisinzicht is dat dat God alle mensen heeft geschapen met gelijke rechten, plichten en waardigheid, en hen heeft opgeroepen om als broeders te leven.
Broederlijk en sociale vriendschap komen aan bod in diverse teksten van paus Franciscus. In zijn encycliek bracht hij ze geordend samen. Tenslotte zette de coronapandemie de tekorten aan solidariteit in onze wereld op scherp, wat bij de paus het verlangen vergrootte om het universeel ideaal van broederlijkheid aan te bieden als weg voor een betere toekomst voor iedereen. Daartoe kan iedereen persoonlijk bijdragen, maar is vooral gemeenschap nodig, een "gemeenschap die ons ondersteunt en helpt, waarin we elkaar kunnen helpen om vooruit te blijven kijken".
Het nemen van gezamenlijke initiatieven is dus wezenlijk om de droom van een echt verbonden wereld dichterbij te brengen. De werkgroep Migratie Diversiteit Gastvrijheid van Attent wil daarom inzetten op ontmoeting. Twee maal per jaar zijn er daartoe mooie aanknopingspunten. Zo is er jaarlijks eind september de Dag van de migrant en de vluchteling, met telkens een boodschap van de paus. Maar september is pastoraal een heel drukke maand. Daarom nemen we met de werkgroep 4 februari ook op als moment om in te zetten op ontmoetingen over alle grenzen heen.
Eind 2020 keurde de VN de resolutie goed om 4 februari uit te roepen tot internationale dag van menselijke broederschap. De dag valt samen met de ondertekening van het document Menselijke broederschap en roept de internationale gemeenschap op acties op te zetten bij deze dag.
Zo stelden we vanuit de werkgroep Migratie Diversiteit Gastvrijheid de vraag aan de verantwoordelijken diaconie en solidariteit in de pastorale eenheden. We wilden enkele plaatsen vinden, vanuit het motto: “Elkaar leren kennen om elkaar te begrijpen”. Twee pastorale eenheden in het vicariaat Kempen hebben aanvaard om op 4 en 5 februari een ontmoeting op te zetten, rekening houdend met covid-beperkingen. Helaas betekent dat vandaag dat het raadzaam is de ontmoeting uit te stellen. .
Voor wie in de vieringen van 6 februari iets wil inbrengen over "menselijke broederlijkheid", bieden we hieronder enkele teksten en invalshoeken aan.
1. Bij het evangelie voor de 5de zondag door het jaar C
In de evangelielezing worden Simon Petrus, Jacobus en Johannes opgeroepen om uit te varen naar het diepe en daar hun netten uit te gooien. Ze vertrouwen op het woord van Jezus, en hun netten zitten overvol. Vervolgens worden ze uitgenodigd Jezus te volgen en zich op mensen te richten, hen uit de diepte te halen van chaos, wanhoop, of moedeloosheid wanneer problemen niet opgelost geraken, of uit pessimisme en radeloosheid omdat er geen toekomst meer is.
Hierbij kan zeker worden gedacht aan: mensen bij wie verwachtingen op niets uitlopen, bij mensen bij wie alles tegenzit, en zeker aan mensen die op de vlucht zijn gegaan, ook naar onze omgevingen. Zo kan de band gelegd worden met broederlijkheid, om de meest kwetsbare mensen te zien en gastvrij te ontmoeten als broeders en zusters, omdat zij onverkort delen in de menselijke waardigheid van allen.
2. Gebed om ontferming
Heer Jezus, als wij ons opsluiten in onze eigen kleine wereld, ontferm u dan over ons, open ons hart en ons huis.
Heer Jezus, als wij alleen maar gastvrij zijn voor onze eigen vrienden en familie, ontferm u dan over ons, open ons hart en ons huis.
Christus, als wij geen netten uitgooien om mensen op te vangen, die ten onder gaan aan armoede en uitsluiting, ontferm u dan over ons, open ons hart en ons huis.
3. Voorbede
Laten wij bidden voor hen die de marge leven van onze maatschappij en in de wereld van welvaart: dat zij rechtvaardigheid mogen ondervinden, en mogen ervaren dat de wereld van iedereen is, ook van hen.
Laten wij bidden voor politieke verantwoordelijken bij ons en in de wereld: dat zij geen voorrang geven aan de taal van de economie en het eigenbelang, maar wel de taal spreken van menselijke broederschap en rechtvaardigheid.
Laat ons bidden voor onszelf, die het doorgaans goed hebben. Dat we niet onverschillig zijn voor wie lijdt en tekort heeft, maar dat we meewerken aan een wereld, die iedereen een menswaardig bestaan biedt.
V: Altijd aanwezige God, vuur ons aan, maak ons tot liefdevolle vissers voor gelijkwaardigheid en broederlijkheid, nu reeds vandaag, maar ook morgen en alle dagen van ons leven. Amen
4. Gebed tot de Schepper
Heer en Vader van heel de mensheid,
U die alle mensen met gelijke waardigheid geschapen heeft,
stort in onze harten een geest van broederlijkheid.
Beziel ons met een droom van ontmoeting, dialoog, gerechtigheid en vrede.
Help ons om een betere samenleving op te bouwen
en een menswaardiger wereld te creëren,
zonder honger, armoede, geweld en oorlog.
Open onze harten
voor alle volkeren en landen op aarde,
zodat we het goede en het mooie kunnen zien
dat U in elk van ons gezaaid heeft,
zodat echte verbondenheid kan groeien,
en gemeenschappelijke projecten en gedeelde dromen
ons dichter bij elkaar kunnen brengen. Amen!
(Paus Franciscus, Fratelli tutti)
6. Bezinning
Als er één mens was
voor wie iedereen telde
dan moet het wel
Jezus van Nazareth geweest zijn.
Voor hem telden bij uitstek
ook die mensen
die voor niemand van tel waren:
de uitgestotenen,
de zwaksten,
de mensen in de marge…
Laat anderen meetellen
zoals je zelf graag meegeteld wordt.
Het is die man,
het is die boodschap
die de kern uitmaakt
van ons christen zijn.
Het zijn Zijn woorden
die ons inspireren.
Het zijn Zijn daden
die ons tot voorbeeld dienen.
Wat is het een genade
wat is het een zegen voor deze wereld
dat zo veel gedreven mensen
hier willen aan meewerken.
(Peter Deltour)
7. Slotgebed
Laat Jezus in de boot van mijn leven stappen, Heer,
en mij uitnodigen om samen met Hem in zee te gaan
en naar het diepe te varen.
En als Hij mij dan vraagt de netten nog één keer uit te gooien,
geef mij dan de durf mij helemaal aan Hem toe te vertrouwen
zodat ik kan ervaren dat het wonder van mijn leven
in uw liefde ligt.
Neem alle angst van me weg en laat me in Jezus’ naam
mensen opvangen in een net van vriendschap en solidariteit.
(Erwin Roosen)
8. Gebedsvideo "In dienst van de broederschap" - (januari 2021)
