Op 14 maart 2018 richtte Attent een open avond in over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de christenen in de huidige samenleving, in het licht van de gemeenteraadsverkiezingen dit najaar. Pieter Vandecasteele, coördinator van het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede pleitte tijdens het panelgesprek voor een bondgenotenstrategie.
Het Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, een netwerk van negen christelijke solidariteitsorganisaties, stimuleert de samenwerking tussen de verschillende organisaties. Zo wordt ervaring en expertise uitgewisseld over: educatieve programma’s, fondsenwerving en de strategie om het beleid te beïnvloeden. “Mijn perspectief als coördinator staat ver staat van de concrete praktijken, maar is tegelijk een interessante plaats om veel dingen te kunnen zien, die gebeuren.”
Zo verwijst hij, als voorbeeld van het huidige maatschappelijk engagement, naar het initiatief Huizen van Vrede vzw in Brugge. De vzw is opgericht door vrijwilligers die ruim twee jaar geleden aan de slag gingen om actief mee te zoeken naar woningen voor erkende vluchtelingen. Dat was erg moeilijk. De vzw laat toe om zelf huizen in te huren en die dan door te verhuren. “Zo zijn op korte tijd 40 woongelegenheden gerealiseerd. Het gaat hier ook om een oplossing voor een huisvestingsprobleem, waarvoor de politiek, wat woonbeleid en sociale huisvesting betreft, misschien te weinig doet”.
Ketenzorg
Een tweede voorbeeld komt uit de context van de ziekenhuispastoraal. “Ik werk ook halftijds voor Caritas, voor de pastoraal in instellingen. Op de recentste beleid tweedaagse van de vicarissen van de Vlaamse bisdommen verantwoordelijk voor caritas en diaconie, stond vooreerst ketenzorg op de agenda. We hoorden hoe de ziekenhuispastor in Izegem contacten legde met het dekenaat en middenveldorganisaties (ziekenzorg, OKRA) opdat mensen, die voor steeds kortere tijd in het ziekenhuis worden opgenomen, ook bij hun terugkeer naar huis nog bezoek kunnen ontvangen. Heel treffend vond ik dat de pastor zei: “Wij zien in het ziekenhuis eenzaamheid ontstaan”. Door de link met eenzaamheid is bovendien vruchtbaar contact gegroeid met de politieke verantwoordelijken in Izegem, met OCMW en CAW. Ook zij wilden iets doen aan eenzaamheid, alleen wist men niet goed hoe dat aan te pakken.”
Pieter Vandecasteele haalt het zoeken naar bondgenootschappen dan ook naar voor als perspectief voor het middenveld en het lokale beleid. “Het beleid kan dingen mogelijk maken, het middenveld heeft een mobiliserende kracht, een verbindende kracht. Zo kunnen ze bondgenoten zijn. Dat toonde het voorbeeld van de eenzaamheid aan. Op de beleid tweedaagse van de vicarissen werd ook het vrijwilligerswerk onder de aandacht genomen. Joris Piot wees daarbij op de dubbele dynamiek van bonding en bridging. Bonding verwijst naar de goede band met je eigen achterban. Bridging gaat over het leggen van contacten met andere initiatieven, met verenigingen die rond dezelfde doelstellingen werken, omdat je op die manier sterker staat. Dat vind ik ook belangrijk voor geloofsgemeenschappen, die almaar kleiner worden.”
Hij besluit dat het vandaag belangrijk is om samenwerkingsverbanden te creëren. “Samen kunnen we iets doen aan maatschappelijke problemen”. Ketenzorg past ook in de discussie over de vermaatschappelijking van de zorg, waarbij men vindt dat de samenleving een grotere verantwoordelijkheid moet opnemen (in plaats van zorginstellingen). “Maar tegelijk wordt het middenveld, dat die verantwoordelijkheid krijgt toegespeeld, onder druk gezet, de mond gesnoerd”. Tenslotte vindt hij ook de steeds strenger wordende privacy wetgeving een uitdaging: hoe kunnen we straks nog verbinding leggen met iemand die in eenzaamheid terecht komt, wanneer de privacy een burcht optrekt rond ieder mens?
Lange termijn oplossingen vragen aan politici
Een voorbeeld vanuit Ecokerk leert hem dat het belangrijk is om politici op te roepen ook te kijken naar de lange termijn oplossingen. Hij licht toe: “Ecokerk voerde enkele jaren geleden de campagne ‘Het klimaat verandert ook mij’. De getuigenissen die daarbij werden ingezameld, werden gebundeld en overhandigd aan minister Schauvliege. De minister had ‘Laudato Si’ van paus Franciscus gelezen en haalde daaruit de ecologische bekering en de integrale ecologie naar voor. Maar wat ze niet naar voor haalde was de oproep aan de politici om de electorale koorts en stress achterwege te laten en te kijken naar lange termijn oplossingen. Ik denk dat het onze rol kan zijn hen daarin te appelleren en te responsabiliseren, én om oplossingen aan te reiken vanuit een bondgenotenstrategie. Ik denk dat het vanuit onze christelijke inspiratie heel belangrijk is dat we die structurele lange termijn eisen van onze politici.”
Redactie: Rita Boeren, stafmedewerker Attent
