Presentie in de pastorale eenheid Sara en Abraham | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken
Attent

Attent

  • Startpagina
  • Contacten
  • Zoeken
  • Meer
    • Zoeken
    • Wat is Attent? Presentie
      Werkgroep presentie: visie en doelstellingenMeer weten over Presentie
      Migratie Diversiteit Gastvrijheid
      Werkgroep Migratie Diversiteit Gastvrijheid: visie en doelenMeer weten over MiDiGa
      Ecokerk Bisdom Antwerpen
      Ecokerkraad: Nieuwe samenkomsten en verslagenActiviteiten, aanbod en terugblik Ecokerk & Laudato Si Werkgroep Ecokerk: visie en doelen
      Rouwzorg Attent
      Werkgroep Rouwzorg Attent: visie en doelenMeer weten over verlies, rouw en verdriet
      Project Levensbeschouwingen over "Gastvrijheid" Project Levensbeschouwingen over "Zorg voor de aarde" Trefdagen - Terugblik sinds 2014 Andere thema's en publicaties door Attent
      Andere thema's AttentBoek 2023: Presentie. Samen mens wordenBoek 2017: Kerk, eigendom en de woonnood - Lees onlineWebinar diakonia in Boek Handelingen
      E-Brief van Attent E-Brief in jouw mailbox?

Presentie in de pastorale eenheid Sara en Abraham

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op vrijdag 16 april 2021 - 15:07
Afdrukken

Jarenlang was Chris Smits actief binnen de stadspastoraal in de stad Mechelen. Ze kreeg er de kans een open huis (Koraalhuis) uit te bouwen en zich te verdiepen in de presentiebenadering: "In het Koraalhuis mocht ik mee-maken hoe mensen doorheen ontmoetingen, relaties en trouwe nabijheid meer mens werden. Ik liet me als pastor leiden door behoeften en belangen van de gasten.Zij leefden hun leven, individueel en collectief. Ik was er op diverse wijze op betrokken geraakt en kon zo doen wat niemand anders nog deed: trouw nabij blijven."

Sinds enkele jaren is ze bruggenbouwer in de pastorale eenheid Sara en Abraham (Ranst - Zandhoven). Sinds februari 2020 werkt ze halftijds mee aan de uitbouw van de werkgroep Presentie van Attent. Want na haar ervaringen in Mechelen wil ze maar wat graag ook in het bisdom Antwerpen zulke plekken uitbouwen. Corona heeft dat bemoeilijkt, want hoe kan je mensen nabij komen, als je net nu zoveel afstand moet houden? Presentie daagt des te meer uit om creatief op zoek te gaan. Chris vroeg zich af hoe de, de gelovige gemeenschap aaanwezig kan zijn vanuit de presentiebenadering, in de 9 (kleinere) dorpen van de pastorale eenheid. Willen we immers niet de mooiste naam van God "Ik zal er zijn" mee zichtbaar maken?

Dat is wat presentie is: “Jullie zijn er altijd voor mij”. Dit is wat presentie doet: mensen, gasten en medewerkers laten ervaren: “Dit is heilig. Dit is waar het om gaat. Dit moeten wij eerbiedigen. Dit mag niet aangetast worden. Dit is voor ons allemaal wezenlijk”. Dit ‘wezenlijke’ ervaren is niet van-zelf-sprekend.  (Andries Baart, grondlegger Presentiebenadering)

Project "de Ontmoetingscaravan"

Ongeveer drie jaar geleden werd de pastorale eenheid Sara en Abraham boven de doopvont gehouden. Het werd dus tijd om grondig terug te blikken en vooruit te kijken. Als team keken we naar onze manier van werken, naar onze aanwezigheid als ‘kerk’ en evalueerden we dit alles. Zo konden we samen onze samengedragen horizon uitzetten voor de volgende jaren. We daagden onszelf uit om out-of-the-box te denken en op zoek te gaan naar een andere, vernieuwende manier van kerk zijn. We haalden inspiratie onder andere uit enthousiaste gesprekken met de mensen van Mol-Balen (babbelbus en mobiele presentieplek Xenner) en uit Nederland (babbelbakkie). Het resultaat is het ontstaan van een nieuw project ‘de Ontmoetingscaravan’. Een mobiele presentieplek ook in Zandhoven en Ranst als outreachend aanbod vanuit de kerk. Een kerk die naar mensen toestapt en zich naar de periferie begeeft.

En toen drong Covid 19 langzaam maar zeker binnen. Vanaf maart 2020 werd de wereld stiller, zelfs akelig stil. Iedereen trok zich – noodgedwongen – terug in z’n eigen huis – uit veiligheid – heel alleen, of als je geluk had met een partner en je gezin. In deze vreemde wereld plooien mensen zich steeds meer terug op zichzelf. Ook de pastorale eenheid zag het met lede ogen gebeuren, maar net daarom ook groeide het verlangen om als geloofsgemeenschap met de ontmoetingscaravan weg te trekken uit de kerkgebouwen en nabij zijn bij mensen, met extra aandacht voor de meest geweerde uit onze maatschappij, zij die niet van tel zijn, uitgerangeerd. Daartoe roept ook paus Franciscus op: "Ik verkies een gehavende kerk, gekneusd en vuil omdat ze de straat is opgegaan, eerder dan een kerk die ziek is omdat ze in zichzelf zit opgesloten, gehecht aan het comfort van haar eigen zekerheden. “ (EG 49).

Het voorbije jaar werd meer dan ooit de nood aan verbondenheid gevoeld. Mensen kunnen immers pas écht, ten volle, mens-worden aan elkaar, doorheen relaties. Om het met een gekende Ubuntu-uitspraak te illustreren “Ik word ik, omdat wij zijn”. In verbondenheid kom je jezelf op het spoor en kan je worden wie je bent. Daarom kiezen we er voor om bewust met ‘de ander’ in relatie te gaan. Langsheen dit project kunnen mensen de deugddoende en leven-gevende ervaring opdoen: Jij, mens, doet er toe, alvast voor mij; voor mij ben je de moeite waard. De ontmoetingscaravan zal een plaats zijn waar mensen betrokken raken op elkaar (en hiertoe ook worden uitgedaagd), een plaats waar er bewust voor gekozen wordt om de mens met zijn of haar verhaal, zoals die zich op dat moment heel concreet aandient, centraal te stellen. Het is dan ook die concrete mens die ons telkens weer zal uitdagen om hem liefdevol tegemoet te treden vanuit Gods Liefde en hem trouw nabij te blijven.

Met de Ontmoetingscaravan mensen tegemoet trekken © cs
Vier plekken om neer te strijken © cs
Vorige Volgende

Aandacht, gastvrijheid, ontvankelijk en open gericht op de ander

Met dit project willen we graag de rijkdom van ‘aandachtig leven’ laten ervaren. Daarom is het nodig dat wij met volle aandacht aanwezig zijn bij elke mens die langskomt, aandacht geven aan de hele mens, aandacht voor zijn verhaal, voor wie hij/zij is. De medewerkers zullen aanklampbaar en aanspreekbaar moeten zijn voor die mensen die hun weg zoeken in deze maatschappij, in hun leven.

Voor dit alles is onze visie op gastvrijheid een troef. Het gaat niet zomaar over eender welke gastvrijheid maar wel over een gastvrijheid die échte ontmoeting mogelijk maakt. Zulke gastvrijheid laat mensen ervaren dat ze, zoals ze zijn, goed zijn, ok zijn en tegelijkertijd daagt ze mensen uit om te groeien, ze bevraagt en confronteert mensen met zichzelf en de maatschappij. De aanwezigheid vanuit een spiritualiteit van gastvrijheid, wil zeggen dat we de mens als mens, als beeld van God zien en benaderen, dat we samen praten, zwijgen, vragen,… tot hij/zij die mens is geworden.

Als medewerkers willen we open en ontvankelijk gericht staan op onze gasten. Dit wil zeggen dat we hen onbevangen tegemoet treden en dat wij ons laten meenemen in hun gewone, dagelijks leven. Doorheen de relatie krijgen we de kans om te ervaren hoe dat leven eruit ziet, om even van perspectief te wisselen en te zien wat er al dan niet voor de mens tegenover ons op het spel staat. Door aan te sluiten bij hun leefwereld kunnen en mogen we hen dan signaleren wat goed gaat (maar ook als het niet goed gaat). Langzaam maar zeker zal de betrokkenheid groeien en blijft het niet alleen bij luisteren, we zullen voor elkaar worden ‘als een vriend’. Zo brengen we een proces op gang dat mensen heelt en we weten dat zo’n ontmoetingen nooit vrijblijvend zijn: noch voor ons als medewerkers, noch voor de ander. Je brengt jezelf volledig in het geding.

De gesprekken in en rond de ontmoetingscaravan zullen gaan over verlangens en toekomstdromen, over koetjes en kalfjes, over geheimen, mislukkingen of geschonden zijn, levenskracht en –vreugde.

Zichtbaar worden in deze tijd

Als stuurgroep zochten we naar geschikte plaatsen om met onze caravan neer te strijken. Dit wil concreet zeggen dat we zoeken naar plaatsen waar

  • mensen passeren, toevallig kunnen langskomen
  • mensen op zoek zijn naar verbondenheid
  • rust en veiligheid geboden kan worden

Liefst geen plek te dicht bij de plaatselijke horeca, we willen immers geen concurrenten worden. We vonden 4 plekken in onze pastorale eenheid (2 in groot-Zandhoven en 2 in groot-Ranst) die alvast in aanmerking kwamen om van start te gaan. Met dit voorstel trokken we naar de gemeentes om in overleg met de verantwoordelijke van samenlevingsopbouw nader te kijken of onze caravan inderdaad een meerwaarde zou kunnen betekenen voor de buurt, de individuele mens, de gemeente. Ook vanuit die hoek kregen we groen licht om van start te gaan. Niets (behalve corona) houdt ons nog tegen om te beginnen.

In eerste instantie (minstens een aantal maanden) zal onze caravan op deze vier plekken gezet worden, telkens op regelmatig weerkerende tijdstippen: bijvoorbeeld elke tweede woensdagnamiddag van de maand aan de kerk in Massenhoven, … Waar we neerstrijken, creëren we een warme plek waar mensen even op adem kunnen komen bij een kop koffie, thee of een glas water. Onze mensen zullen er aanwezig zijn, ze zullen ‘present’ zijn.

Op elke plek nemen we de tijd om uit te zoeken of het inderdaad een goeie plek is. Zo krijgen mensen de kans om ons initiatief, onze caravan te leren kennen en geeft dit ook aan ons de kans om relaties aan te gaan – dat doe je immers niet even snel tussendoor daarvoor moet je tijd vrij maken en aanwezig blijven: het is een werk van lange adem. Nadien hopen we gelijkaardige plaatsen te vinden in de vijf andere dorpen van onze pastorale eenheid.

Met de ontmoetingscaravan willen we vanuit ons geloof zichtbaar aanwezig zijn in de maatschappij:

  • Open naar alle mensen ongeacht hun geloofsovertuiging (gelovig, anders-gelovig en niet gelovig).
  • Betrokken op elkaar gaan we op zoek naar hoe wij (hoe verschillend onze insteken ook zijn) verbonden kunnen samen-leven. Een samen-leven waar ieder van ons zich aanvaard mag weten en de kans krijgt om te leven en leven te ervaren in overvloed.

We gaan ervan uit dat deze plekken ook een stimulans mogen worden voor de plaatselijke geloofsgemeenschappen. We zijn er van overtuigd dat ons project een aanwezigheid zichtbaar en ervaarbaar maakt die een veel ruimere, alles omvattende Aanwezigheid weerspiegelt. Hierdoor zal het Evangelie tot spreken/leven gebracht worden en dit in een heel eigen vorm en een heel eigen taal.

Wie zal dit doen?

We gaan van start met vier teamleden in de overtuiging dat vrijwilligers zich gaandeweg zullen aandienen en we nemen de tijd om een team uit te bouwen. Een team dat op elkaar kan terugvallen, elkaar ondersteunt en nabij is. Want als mens zó aanwezig zijn en nabij blijven (een onvoorwaardelijke relatie gebaseerd op gelijkwaardigheid, wederkerigheid, liefdevolle trouw…), is maar mogelijk wanneer je leven gegrond is, wanneer je zelf stevig verankerd staat in het leven ‘in relatie’.  Je kan maar present zijn als je zelf leeft vanuit die ‘presentie-ervaring’ en als jouw bestaansgrond een Aanwezigheid is die jou draagt en liefdevol en trouw nabij blijft. Een Aanwezigheid die er onvoorwaardelijk ‘is’ voor jóu. 

Op die plekken zullen er steeds  mensen aanwezig zijn om met de gasten in relatie te gaan, om te luisteren, aanwezig te zijn en trouw nabij te blijven. Zo – alert en zorgzaam – komen we elkaars noden, zorgen, vreugdes en verdriet op het spoor en mogen we ‘als een vriend’ elkaars leven delen.

De realisatie van de Ontmoetingscaravan is, tenslotte, ook maar mogelijk door de ondersteuning vanuit verschillende hoeken zoals:

  • Space for Grace die naast financiële steun (waardoor meer mogelijk wordt) ook professionele begeleiding biedt. Doorheen intervisie en in ‘learning community’ met vertegenwoordigers van vele kerkvernieuwende projecten krijgen we de kans om gaandeweg elkaar en elkaars projecten te leren kennen, uit te wisselen en te leren aan elkaar. De goedkeuring van ons project was een bevestiging van onze visie op ‘kerk zijn vandaag’ en daagt ons uit om open en alert te blijven kijken naar noden in de maatschappij waarop wij als ‘kerk’ een antwoord zouden kunnen bieden.
  • Werkgroep presentie (Attent) die mee instaat voor de vorming en begeleiding van onze medewerkers en vrijwilligers. Zij biedt ons de kans om te groeien in professionaliteit.
  • De diensten samenlevingsopbouw/buurtopbouwwerk van de gemeentes Zandhoven en Ranst. Samen zoeken we naar zinvolle plaatsen en werken we drempelverlagend naar elkaar toe.
  • Het team van de pastorale eenheid en de lokale geloofsgemeenschappen die volledig achter het project staan en mee aan de kar zullen trekken.

Op deze manier zal de betrokkenheid op elkaar en de verbondenheid die we willen stimuleren bij onze gasten ook door de ‘Ontmoetingscaravan’ als project mee gerealiseerd worden.

Wij kijken alvast vol verwachting uit naar het moment dat de horeca de deuren (alleen terrasjes is voor ons voldoende) mag open zetten, want dan kunnen ook wij onze ontmoetingscarava(a)n op gang trekken.

Chris Smits

Gepubliceerd door

Attent

Meer

Solidariteit
Artikel
mens en maatschappij
diaconie
presentiepastoraal
nabij zijn

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Lees meer

Ina Koemen en Chris Smits aan het woord over Presentie © rb
readmore

Herbekijk GOM 4 - Presentie: geen theorie, maar wat dan wel?

icon-icon-artikel
Bisschop Lode Van Hecke © Bisdom Gent, foto Kristof Ghyselinck
readmore

Solidariteit volgens: bisschop Lode Van Hecke

icon-icon-artikel
Mgr. Lode Van Hecke, bisschop van Gent en referent diaconie voor de Bisschoppenconferentie van België  © IPID
readmore

‘Mensen zonder papieren niet vergeten!’

icon-icon-persbericht

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook