In de nacht van 6 januari 2016 overleed pater Toon Van Bijnen in het Missiehuis Sint-Franciscus Xaverius in Teteringen. Hij werd 91 jaar.
Antonius Constantinus Maria, zoon van Marinus van Bijnen en Adriana Vial, werd op 5 april 1924 in Oosterhout geboren en diezelfde dag in de parochiekerk van Sint-Jan in Oosterhout gedoopt.
Zijn vader was sigarensorteerder en winkelier (vooral van tabakswaren). Het gezin telde zeven kinderen (vijf jongens en twee meisjes). Na de lagere school (1930-1937) ging Toon op 14 september 1937 naar het Missiehuis Sint-Willibrord in Uden om missionaris te worden. Toen dit huis door de Duitse bezetter gevorderd werd, zette hij zijn studie voort in Veghel waar alle bewoners van het Missiehuis onderdak hadden gevonden bij gastvrije inwoners.
Van 1943 tot 1945 deed hij zijn noviciaat in het Missiehuis Sint-Lambertus in Helvoirt en van 1944 tot 1946 zijn studie filosofie. Op 8 september 1945 legde hij er de eerste geloften af. Van 1946 tot 1950 studeerde hij theologie in het Missiehuis Sint-Franciscus Xaverius in Teteringen. Op 30 oktober 1949 werd hij door mgr. Hopmans van Breda tot priester gewijd. Na het vierde jaar theologie (1950) werd Toon benoemd voor België om les te geven in het Missiecollege Sint-Jozef in Overijse bij Brussel.
Van 1950 tot 1962 was hij voltijds leraar en gaf hij Nederlands, geschiedenis en muziek. Hij richtte een jongerenkoor op waarmee hij later o.a. optrad in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Italië. Van 1962 tot 1966 was Toon deeltijds leraar en missieanimator. Vanaf 16 augustus 1967 werd hij voltijds missieanimator en gaf hij geen les meer.
In 1967 werd hij benoemd tot redacteur van De Katholieke Missiën (Belgische uitgave). In 1975 richtte hij het blad De Vijgeboom op, dat hij leidde tot 1995 en toen werd voortgezet door Wereldwijd. Toon schreef niet alleen in de bladen waarvoor hij als redacteur verantwoordelijk was (zoals De Vijgeboom en ROND), maar ook voor andere bladen die over missie en wereldproblemen publiceerden. In 1974 waren dat maar liefst 25 bladen of kranten in België, Nederland, Duitsland en Polen. In de jaren zeventig gaf hij ook de vierdelige serie Alles Bestaat in Hem uit over nieuwe evangelisatie in de diverse continenten.
Om al dit werk goed te kunnen doen, bezocht hij ook landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Daar vond hij de nodige informatie en inspiratie die hij nodig had voor zichzelf en zijn lezers. Behalve dit apostolaat van het geschreven woord was hij ook spreker: interviews met dagbladen en gesprekken voor de radio.
Het is verwonderlijk dat Toon dit alles kon ondanks een niet al te goede gezondheid: zo onderging hij bijvoorbeeld twee operaties in 1996 (bypasses aan zijn kransslagader en aan beide hartbloedvaten). Een verklaring? Toon was overtuigd van het werk dat hij deed en wilde ook zijn publiek overtuigen. Daarin kon hij ook lastig zijn. Soms was het dan ook moeilijk om met hem samen te werken.
In 1999, toen hij 75 jaar oud was, schonk Toon zijn Archief van Bijnen aan het KADOK in Leuven ter bewaring. Hij wilde, zoals hij aan zijn provinciaal schreef, in Antwerpen een oecumenische werkgroep, een Dienst Animatie Parochie, verzorgen.
Op zondag 30 oktober 1999 vierde hij in de Walburgiskerk in Antwerpen zijn 50-jarig priesterfeest. In die jaren begon hij zijn werkzaamheden als eindredacteur van Kerk en Missie terug te schroeven en droeg hij De Vijgeboom over aan Wereldwijd, in 1995. Maar de Nederlands-Belgische provincie bleef een beroep op hem doen o.a. door hem te benoemen tot lid van de commissie Gerechtigheid, Vrede en Behoud van de Schepping.
In 2008 verhuisde Toon naar Teteringen. Jammer genoeg kon hij daar niet wennen. Hij voelde zich betutteld en keerde daarom op 8 augustus 2008 terug naar België. Daar werd hij door de bisschop van Antwerpen benoemd tot pastoraal rusthuiswerker van het wzc Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen. Het beviel hem zeer en de bewoners waren zeer tevreden over zijn pastorale werk.
Op 20 oktober 2015 kwam Toon opnieuw naar het missiehuis in Teteringen. Daar bleef hij, tot zijn grote tevredenheid, tot hij op 6 januari 2016 overleed.
Wij gedenken hem dankbaar als een man die zich ondanks zijn zwakke gezondheid en vele kwalen toch steeds heeft ingezet voor Kerk en missie.
Moge God hem daarom en daarvoor rijkelijk belonen.
Ant. J. Verschuur, svd
