De Sint-Gummarusprocessie in Lier prijkt voortaan in de Vlaamse Inventaris van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. Die lijst geeft een overzicht van niet-tastbaar erfgoed: gewoontes en gebruiken, kennis en praktijken in Vlaanderen die ‘geborgen’ worden.
De Sint-Gummarusprocessie trekt traditioneel op de eerste zondag na 10 oktober, de feestdag van Sint-Gummarus, door enkele straten van het Lierse stadscentrum. “Onze processie is voor alle duidelijkheid geen verkleedpartij, maar wel een opstappen van Lierse verenigingen met hun heiligen en met vlaggen, vaandels en processietoortsen. Elke vereniging die Liers of een beetje Liers bloed heeft, wil daarbij zijn. Elk jaar krijgen we trouwens nieuwe aanvragen. Vorig jaar liepen er zowat 1.300 mensen mee, onder wie heel veel jongeren”, zegt Jos Van Rompay, voorzitter van de Broederschap Sint-Gummarus.
Muziekkorpsen begeleiden de processie. Dan volgen andere Gummarusparochies, onder meer uit Emblem (Ranst) en uit de Nederlandse gemeenten Enkhuizen, Steenbergen en Wagenberg, net als beelden van de voormalige parochies in Mechelen en Antwerpen.
Deze groepen vormen als het ware de voorhoede en omkadering van de kern van de processie: het zeventiende-eeuwse zilveren reliekschrijn van Sint-Gummarus. De Sint-Gummaruskas, zoals die gemeenzaam genoemd wordt, weegt zo’n 850 kilogram en wordt gedragen door zestien mannen van het Genootschap van de Kasdragers van Sint-Gummarus.
“De processie kent een jarenlange traditie. De oudste geschreven documenten dateren uit de veertiende eeuw, maar wellicht heeft de processie en de verering van onze heilige al veel langer bestaan. In de periode na het Tweede Vaticaans Oecumenisch Concilie (1965) werd de processie enkele jaren in de kerk gehouden. Hugo Breugelmans en mijn vader Jozef zorgden ervoor dat sinds 1977 de processie elk jaar weer door de Lierse straten trekt”, zegt Jos Van Rompay.
Borgingsplan
De Broederschap nam meer dan een jaar geleden het initiatief om bij de Vlaamse overheid de erkenning tot immaterieel erfgoed aan te vragen. “We lieten ons hiervoor begeleiden door Freya Vancraeynest van vzw Histories en Jeroen Janssens van erfgoedcel Kempens Karakter. Zo ontstond een borgingsplan om ervoor te zorgen dat dit erfgoed bewaard blijft en kan evolueren. Deze erkenning betekent dus niet alleen een waardering, maar houdt ook voor de Broederschap een belangrijke opdracht in.”
“Het bestuur van de Broederschap is dan ook heel gelukkig en trots dat de Sint-Gummarusprocessie voortaan naast het al aanwezige Unesco-werelderfgoed (het belfort en het begijnhof, red.) op de erfgoedkaart komt. De erkenning geeft ons alleszins het enthousiasme om het werk voort te zetten”, zegt Jos van Rompay.
Chris Van Rompaey
RTV, 25 juni 2019
Lierse Sint-Gummarusprocessie wordt cultureel erfgoed
De Lierse Sint-Gummarusprocessie is vanaf vandaag toegevoegd aan de lijst van Vlaams cultureel erfgoed. De processie is een vaste afspraak in de agenda van heel wat Lierse verenigingen en jeugdbewegingen en dateert al van de 14e eeuw. Dat de processie nu ook officieel wordt erkend als erfgoed, doet de bezielers veel deugd.
Bekijk de reportage hier.
Het Laatste Nieuws, 25 juni 2019
Sint-Gummarusprocessie erkend als Vlaams immaterieel erfgoed
De Lierse Sint-Gummarusprocessie is door Minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) toegevoegd aan de Vlaamse inventaris van het immaterieel cultureel erfgoed. Jos Van Rompay van het broederschap Sint-Gummarus reageert opgetogen op deze erkenning. “Dit helpt onze mooie traditie verankeren.”
De inventaris van het immaterieel cultureel erfgoed geeft een overzicht van allerhande waardevolle gewoontes en gebruiken in Vlaanderen. Vlaams minister Sven Gatz maakte gisteren bekend dat hij vijf elementen toevoegt aan de inventaris. Ook de eeuwenoude Sint-Gummarusprocessie is daar bij. De erkenning is eerder symbolisch – er is bijvoorbeeld geen subsidie aan verbonden – maar de mensen achter de Lierse processie zijn er niet minder blij om.
“In Lier waren het begijnhof en het belfort al erkend als materieel erfgoed en nu heeft de stad dus ook officieel immaterieel erfgoed”, glundert Jos Van Rompay, één van de drijvende krachten achter de Sint-Gummarusprocessie. “Het feit dat we zijn opgenomen in de Vlaamse lijst zal de bekendheid van de processie alleen maar vergroten en de interesse aanwakkeren. Vlaanderen zal er mee op toezien dat de traditie ook in de toekomst ‘geborgen’ blijft.”
De processie ter ere van Sint-Gummarus gaat steevast uit op de eerste zondag na de feestdag van de Lierse patroonheilige (11 oktober). Tal van lokale verenigingen stappen dan devoot mee met het achthonderd kilogram zware reliekschrijn van Sint-Gummarus, dat door zestien mannen wordt rondgedragen.
“Na de editie van 2015 besloten we om – samen met de stad Lier, de vzw Histories en erfgoedcel Kempens Karakter - te gaan voor een erkenning op de lijst voor immaterieel erfgoed. Na jaren voorbereiding is het nu dus zo ver”, vertelt Jos Van Rompay nog. “Voor mij persoonlijk heeft deze erkenning ook een emotionele betekenis. Mijn vader zaliger, Jos Van Rompay senior, blies de processie eind jaren ’70 van de vorige eeuw samen met Hugo Breugelmans nieuw leven in. De traditie dreigde in die periode te verwateren, maar kwam er dus later weer bovenop.”
Kristof De Cnodder
