Januari is volgens Gezelle ‘Nieuwjaarmaand’. De Druivelaar spreekt steevast van ‘vorstmaand’, maar gezien de opwarming van de aarde lijkt deze benaming stilaan de lading niet meer te dekken. Nieuwjaarmaand dus: de maand waarin we elkaar steevast iets toewensen voor het nieuwe jaar. Enkele ervaringen van de voorbije weken en maanden zetten me hierover aan het mijmeren…
In mijn zelf geformuleerde wensen houd ik het doorgaans bij ‘Gelukkig Nieuwjaar’ of ‘alle goeds’ of ik wens mensen eenvoudig ‘het allerbeste’. Een beetje vaag, ik weet het. Maar de eerder vaag klinkende wens beantwoordt voor mij ook aan het besef dat ik niet te snel voor een ander mag of moet invullen wat die mens nodig heeft of gelukkig maakt. ‘NIVEA’, hoorde ik vorig jaar op een vormingsmoment in de zorgsector eens als advies. Het is een letterwoord voor ‘Nooit Invullen Voor Een Ander’. Wat iemand als tof, goed, schoon, verrijkend, vervullend… ervaart, is inderdaad heel persoonlijk. Als gelovige mag ik daar met psalm 139 nog aan toevoegen dat enkel God elke mens door en door kent:
Heer, Gij doorgrondt en Gij kent mij,
Gij weet van mijn zitten, mijn opstaan,
Gij verstaat mijn gedachten van verre;
mijn op weg zijn keurt Ge, mijn rusten,
al mijn wegen zijn U vertrouwd.
Want er komt geen woord op mijn tong, of zie,
Heer, Gij kent het volkomen.
Achter mij zijt Gij, voor mij, rondom mij:
Gij hebt uw hand op mij gelegd.
NIVEA. Een lieve collega van de personeelsdienst in het ziekenhuis verraste me – datzelfde inzicht indachtig – met een wedervraag. Op onze eerste gezamenlijke werkdag van de Nieuwjaarmaand, bij de gedeelde koffiekan, vroeg ze me heel oprecht ‘Wat mag ik jou wensen voor het nieuwe jaar?’. Ik was eerlijk gezegd even woordeloos en vroeg een beetje bedenktijd (Tja, wat wens ik mezelf eigenlijk toe dit jaar?)…
Ik stamelde enkele ogenblikken later wel een aanzet tot antwoord, maar nam me voor om daar op een rustig moment toch nog eens wat langer te blijven bij stilstaan. En wat een mooie vraag, dacht ik vooral. Bij deze wens ik het u, beste lezer, ook van harte toe: dat je dit jaar wat tijd mag vinden om stil te staan bij wat je gelukkig maakt… én dat er mensen in je buurt mogen zijn die oprecht geïnteresseerd zijn in wat jou gelukkig maakt!
Er was nog iets dat me dit jaar sterker dan anders opviel (wellicht ook ingegeven door mijn eigen ervaringen van het voorbije jaar). Mensen wensen elkaar in de Nieuwjaarmaand ontzettend vaak een goede gezondheid toe. En heel vaak zelfs met de letterlijke toevoeging ‘… want dat is toch het allerbelangrijkste, hé’. Dat laatste beantwoord ik doorgaans met een glimlach, maar ik ben er eerlijk gezegd niet 100% zeker van. Begrijp me niet verkeerd: ik wens elke mens van harte een goede gezondheid toe. Maar tegelijk stemde de toevoeging me ook tot nadenken.
Ik weet namelijk dat er nogal wat mensen zijn die in een opperbeste gezondheid verkeren maar toch niet gelukkig zijn. Een goede gezondheid is dus enerzijds duidelijk niet de enige (of zelfs belangrijkste) voorwaarde voor geluk. En anderzijds heb ik het voorbije jaar in het ziekenhuis (maar ook daarbuiten) ervaren dat ondanks een iets mindere gezondheid geluk mogelijk is. Sterker nog: zelfs bij mensen bij wie ziekte en lijden ongenadig hard toesloegen, heb ik het voorbije jaar zoveel kracht, warmte, verbondenheid, … ja zelfs geluk mogen proeven.
Let wel, ik wil ziekte absoluut niet romantiseren en al zeker niemand toewensen. Maar tegelijk mocht ik heel vaak aan het ziekbed zien gebeuren dat zich ondanks lijden, kwetsbaarheid en onmacht ook geloof, hoop en liefde openbaarden. Misschien, zo bedacht ik me, zijn die laatste drie – geloof, hoop en liefde – wel diepere sleutels tot geluk dan gezondheid. Maar ook hier: ‘NIVEA’. Ik wens u beste lezer, in alle geval dit jaar heel veel geloof, hoop en liefde toe!
Van harte,
Karel Van de Voorde.
