Als men mij hoort vertellen over mijn werk bij vluchtelingen, dan stellen mensen al eens de vraag ‘wat kun je daar nu voor doen’? Mijn verhaal zal dan anders klinken dan bij anderen, ik kan alleen voor mezelf spreken. In Gent ben ik vooral bezig met mensen ‘sans papiers’. Mensen die om God weet welke reden hun land ontvlucht zijn en een nieuwe toekomst zoeken in Vlaanderen. Hier lopen ze dan een hele procedure door om te kunnen blijven wonen. Maar als een rechter hier beslist dat zij niet in aanmerking komen als erkende vluchtelingen, dan moeten zij het land verlaten. Tot zover de theorie.
In de praktijk verlaten veel vluchtelingen het land niet en gaan zij in beroep of blijven ze hier gewoon clandestien wonen. Clandestien betekent o.m. geen recht op een woning en ook geen recht op een arbeidsvergunning. De kinderen kunnen wel school lopen, maar de ouders kunnen geen inkomen verwerven door te gaan werken. Zo komen ze terecht bij organisaties die hen helpen met voedsel, met een deftig onderkomen, met hulp bij integratie.
In de organisatie ‘De Tinten’ in Gent help ik bij de voedselbedeling. Grootwarenhuizen geven producten die net vóór of over vervaldatum gaan. De Voedselbanken leveren levensmiddelen die bedrijven te veel geproduceerd hebben of waar geen markt voor is.
Wekelijks komen er in De Tinten 250 personen voedsel halen voor 850 man.
Al dat voedsel halen we op met een afgeschreven camionette. Ik ben compagnon van een man die zelf vluchteling was maar nu als vrijwilliger werkt.
Ik had me nooit voorgesteld dat het zo goed zou klikken met iemand van een andere nationaliteit. Achmed is een heel lieve man. Hij spreekt Nederlands maar met veel haperingen. Hij is graag gezien door veel vluchtelingen. Hij spreekt hun taal, hij kent veel mensen. En vooral: hij is voor hen het bewijs dat je hier als vluchteling na jaren illegaal verblijf toch kan erkend worden.
Maar ik kom met hem toch in speciale situaties. Hij is een prima chauffeur. In zijn land reed hij jaren lang met vrachtwagens, dus wat betekent een gewone camionette voor hem. Hij kent de lengte en de breedte op zijn duimpje, en ik zit vol vertrouwen naast hem.
Eén keer heeft hij op het laatste moment de remmen dichtgeslagen voor een voetganger op een zebrapad. De voetganger is toen gaan overreageren. Achmed heeft het uitzicht van een Noord-Afrikaan. Maar de verwijten die toen gevallen zijn, heb ik in mijn leven nog nooit meegemaakt. Toen Achmed zich excuseerde, werd hem dat zelfs kwalijk genomen. Hij kreeg naar zijn hoofd dat hij hier niet mocht zijn, en dat hij maar terug moest naar zijn land. Zo’n scherpe uitval snijdt in je vel. Hij die alle moeite doet om zich hier te integreren en anderen te helpen, zou van de wereldbol moeten verdwijnen! En ik kreeg ook op mijn kop omdat ik het aan durfde het nog voor hem op te nemen.
Elke mens heeft zijn eigenheid. Achmed werkt graag van ’s morgens vroeg (7 uur) tot ’s middags 14 uur. En dan ga ik met hem mee eten. Ik heb al zo veel zaken gegeten die ik nog nooit geproefd had. Soms eten we met ons tweeën, soms is dat bij vrienden en kennissen van hem. Ondertussen heb ik al geleerd dat er veel soorten saffraan, veel soorten kurkuma en veel soorten rijst zijn (het ene al wat lekkerder dan het andere).
Maar ik onthoud vooral de gezelligheid en de genegenheid die ik in zulk gezelschap krijg.
Een andere vluchteling is diabeticus en moet daar een streng dieet voor volgen. Hij kreeg van zijn mutualiteit een vragenlijst met wel honderd vragen. Ik heb er een hele namiddag met hem over gedaan om die vragen te doorlopen. Er zaten ook vragen in over hoe je je diabetes beleeft, hoe je reageert als een ander je zoetigheid voorstelt, etc. Zo’n enquête was aanleiding om heel erg door te praten over zijn schrik en over de angst. En dan komt altijd het verleden boven. Hoe wij als Westerling ons niet kunnen voorstellen welke ellende zij al meegemaakt hebben in hun eigen land.
Dat is mijn verhaal dat ik kwijt wou. Ik wou vertellen dat ik gaandeweg heb leren ontdekken dat geven ook heel veel krijgen is.
Jan Nuytinck, diaken
- Meer weten over De Tinten? Surf naar www.detinten.be of bekijk hieronder een reportage n.a.v. de Gentse Samenlevingsprijs uitgereikt aan De Tinten in 2015.
