De kerkhaan (H. Kruis) is terug | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken
Kerk Stekene en Sint-Gillis-Waas

Kerk Stekene en Sint-Gillis-Waas

  • Startpagina
  • Contacten
  • Kerken & vieringen
  • Zoeken
  • Meer
    • Kerken & vieringen
    • Zoeken
    • Wie is wie? Parochiecentrum Sint-Gillis-Waas/Stekene Vieringen - intenties Doopsel Eerste communie Vormsel Biechtgelegenheid Ziekenzalving Uitvaart Huwelijk Jubeljaar 2025 Agenda Geloof verdiepen Catechumenaat Bedevaart / Gezinsvakanties Nieuws uit onze parochies Parochieblad Foto's en verslagen Extra info Stekene Alfabetisch register (Wat zoek je?)

De kerkhaan (H. Kruis) is terug

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op donderdag 20 december 2018 - 16:42
Afdrukken

Na een mooie facelift is de kerkhaan van Stekene terug. Wij zullen de Haan ten gepaste tijde in de kerk ten toonstellen.

Maar er is meer, waarom staat er een haan op de toren. Uit een artikel dat ooit verscheen in ons heemkundig tijdschrift, ten jare 1994 wordt dit uitvoerig toegelicht waarom er hanen op kerktorens staan. Op vraag van het concilie van Lectinen ten tijde van Paus Nicolaas 1 (858-867) wordt uitdrukkelijk gevraagd enkel een haan op de kerktoren te plaatsen.

Mogelijks verschenen er ook andere fabelachtig dieren op de kerktorens en wou het concilie eenvormigheid bereiken maar vooral om dubbelzinnigheden te vermijden.  Het was een algemeen gebruik om ook op gewone huizen en gebouwen een versiering of merkteken aan te brengen. Een herkenbaar dier of voorwerp gaf de woning een herkenbare naam, en kon men die onderscheiden van de andere, net zoal wij nu huisnummers gebruiken.

 (Bijvoorbeeld; het anker, de roos, de kroon, het hoofd, de zwaan, het hert, de draak, het schip, enz … de naam werd er niet opgeschreven maar herkende men aan het sluitstuk op het dak)

Het was niet de bedoeling, maar een gevolg van de soort dakbedekking die men toen gebruikte. Daken werden met stro bedekt, en dit begon steevast onderaan. Op het bovenste einde moest het stro vast gevlochten worden, en daarbij hoorde altijd een restje waarmee men geen kant uit kon. Door hiermee een figuur te vlechten kon men vermijden dat het stro loskwam. Het was voor de vakman een kwaliteitslabel, waarmee hij zijn vakmanschap te laten opmerken.

Kerkhaan H. Kruis 2018

WEERHAAN

Pas veel later zou men van de haan een deugd maken, en een eerste app ontwikkelen. Door een vernuftige constructie kon men de haan door de wind laten besturen. Ieder moment van de dag kon men zien waar de wind zat. Het is niet geweten wanneer, maar het is wel bekend dat men eerst gebruikt maakte van metalen wimpels op de toren om de windrichting te weten.

Boodschap kerkhaan Klein-Sinaai

BOODSCHAP

In 2009 werd de Heemkring d’Euzie benaderd door het kerkfabriek van Klein-Sinaai. Zij vroegen de kring een voorstel om een boodschap mee te geven met de haan en de bol, t.g.v. de restauratie.

Na enig overleg werd er gekozen voor een chronogram of jaardicht, waarbij de letters met romeinse cijfers het jaartal vermelden. In dit geval 2009.

Meer hierover in d’Euzie jrg 28 nr 3.

In navolging van Klein-Sinaai heeft de kerkfabriek van het H.Kruis  ook een beroep gedaan op de Heemkring voor een boodschap om in de gouden bol te plaatsen. Ook nu werd in overleg, gekozen voor een boodschap waarin het jaartal is verborgen doormiddel van een chronogram of jaardicht. Op bijgaande foto zien we reeds het koperen plaatje dat in de bol zal geplaatst worden. (reken maar na.)

Boodschap kerkhaan Stekene

Er zijn ook nog andere plaatsen in Stekene waar een chronogram werd gebruikt.
Wie weet, waar deze steen staat?

“DenUo ConstrUCta sUM aC eX rUIna sUrreXI”

“DenUo ConstrUCta sUM aC eX rUIna sUrreXI”
D=500+U=5+C=100+U=5+C=100+U=5+M=1000+C=100+X=10+U=5+I=1+U=5+X=10+I=1=1847
“Ik werd herbouwd en verrees uit mijn puin. 1847”
Met daaronder de naam van de bouwmeester.

Planimetrisch punt.

Maar er is meer. Het geografisch instituut NGI, bekend om zijn stafkaarten, gebruikt kerktorens als orieëntatiepunt. Zo werden de coordinaten van de gouden bol onder de kerkhaan vastgelegd.
Voor de H.Kruiskerk bevindt deze bol zich 50,95 meter boven de zeespiegel.
Ons land gebruikt via de Lambertprojectie een meetsysteem om zeer nauwkeurig plaatsbepalingen te doen. Het heeft een foutmarge van 10 cm per km. De lambert coordinaten bedragen aldus;
x = 627073.97 m
y = 710820.85 m
meer hierover op: www.NGI.be
Wij verwachten nu dat de haan eind januari de toren terug zal beklimmen.

Luc De Brant
Foto ’s Guy De Brant, Luc De Brant, Jens De Vos, firma Vander Loeff.

Gepubliceerd door

Kerk Stekene en Sint-Gillis-Waas

Meer

Artikel

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Lees meer

Hoe ondersteun je dementerenden? © Freepik
Lees meer

Ethiek van euthanasie bij vergevorderde dementie

icon-icon-evenement
Belgische jongeren - WJD Portugal 2023 © Don Bosco
readmore

Jaarrapport van de katholieke Kerk in België 2024

icon-icon-persbericht
Een gedeelde missie voor alle gedoopten
readmore

Gebedsintentie paus oktober 2024: voor een gedeelde missie

icon-icon-inspiratie

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook