In januari jl. verschenen twee bijdragen over ‘kleine huizen , grote huizen en de kerkfabriek’. Ondertussen werkten we aan een Kerkenbeleidsplan. Een dergelijk document is nodig voor het toekennen van de restauratiepremie voor de H.Kruiskerk van Stekene-Centrum. Het Kerkenbeleidsplan behandelt evenwel de vier Stekense kerken. Langs deze weg willen we de Stekense kerkgemeenschap informeren.
Dankzij de inzet van de vier kerkfabrieken kon heel wat waardevolle informatie verzameld worden. Bij het neerschrijven van het Kerkenbeleidsplan valt op hoe sterk de eigenheid van elke kerkgebouw duidelijk naar voor komt. De H.Kruiskerk is het oudste gebouw van onze gemeente, maar ook de andere kerken hebben een geschiedenis. De parochie Sint-Jacobus Kemzeke viert dit jaar zijn 900ste jubileum als zelfstandige parochie en is daarmee ouder dan de H.Kruisparochie van Stekene-Centrum. De huidige kerk in Kemzeke dateert echter van veel later en staat er nu 170 jaar. Ze heeft daarmee zes jaar meer op de teller dan de kerk van Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen in Klein-Sinaai. Hellestraat mag prat gaan op de jongste kerk, toch ook al meer dan een eeuweling uit 1912.
De H.Kruiskerk is weliswaar het enige beschermde monument sedert 1982. De gemeenschap deed in het nabije verleden belangrijke investeringen zoals het herstellen van de daken, de installatie van de huidige verwarming, de restauratie van de ramen en de gevels en het schilderen van het interieur. Al deze ingrepen hebben ongeveer 55 miljoen Belgische frank gekost. Toch dringt zich een grondige restauratie aan van de daken en de toren zoals reeds in januari jl. gemeld. Het kerkgebouw Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen in Klein-Sinaai kreeg in 2010 een grondige opknapbeurt langs de buitenzijde. Nu wordt de kerk binnenin aangepakt, om – naast een liturgische functie – ook het museum van Onze-Lieve-Vrouw van de fietsers te herbergen. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand in de Hellestraat werden ook aan deze kerk hoognodige herstellingswerken uitgevoerd. Ondanks haar relatief jonge leeftijd, heeft deze zaalkerk een uniek karakter als bijbelkerk. De kerk van Sint-Jacobus Kemzeke gaat terug op de oudste parochie van de Parochiale Eenheid Stekene (PES). De kerk vervulde en vervult nog steeds een belangrijke functie in de verering van Sint-Jacob van Compostella. Hiervan getuigt onder andere de ingemetselde schelp aan de hoofdingang van de kerk. Ter gelegenheid van 900 jaar parochie werd het koorgedeelte al heringericht.
Wie onze Stekense kerken bezoekt moet geen detectivewerk verrichten om vast te stellen hoeveel geschiedenis spreekt uit de gebouwen, het interieur, het meubilair, de schilderijen en de kerkschatten. Levende parochiegemeenschappen hebben generatie na generatie onze kerken gekoesterd. Nog steeds staan de kerkgebouwen centraal in het dorpsleven. Onze kerken roepen herinneringen op, droevige en vreugdevolle. Moeilijke momenten wanneer we in de kerk afscheid moeten nemen van wie ons - steeds te vroeg - moet ontvallen. Intieme vreugde bij doopvieringen. Uitbundige vreugde bij communies en huwelijken. Bezinnen en gemeenschap vieren tijdens de eucharistie. Binnenlopen op een weekdag in de kerk biedt gelegenheid om te bidden of gewoon te luisteren naar hemelse muziek.
De kerkgebouwen zijn een constante, maar ze staan in een wereld vol verandering. Vlaanderen telt nog zo’n 200 actieve priesters. Veel te weinig om alle parochies te bemannen. Wanneer we de evolutie in Stekene bekijken, moeten we toegeven dat er op minder dan vijf jaar ook heel wat is veranderd. Kemzeke en Hellestraat hebben geen eigen pastoor meer. Pastoor Yvan kon nog beroep doen op twee ‘hulppriesters’. Vijf jaar geleden hadden we in de Parochiale Eenheid Stekene nog een Broeder- en Zustergemeenschap. Nu is Pastoor Luc onze enige priester. Zaterdag- en zondagsmissen werden noodgedwongen gereduceerd van vijf naar twee, geconcentreerd in twee van de vier parochiekerken.
Beleidsplannen werden gaandeweg aangepast. Kerkgebouwen onderhouden kost moeite en geld. Enerzijds koos het Gemeentebestuur van Stekene ervoor om de vier kerkgebouwen verder te laten functioneren voor de eredienst. Anderzijds moet bij omvangrijke restauratie- en herstellingswerken het grootste deel van de financiële middelen van de Vlaamse Gemeenschap komen, zeker wanneer het beschermde monumenten betreft. Zoals in de aanhef al vermeld, vraagt de Vlaamse Gemeenschap vanwege de parochiegemeenschappen een visie op de toekomst. Deze visie maakt een belangrijk deel uit van het Kerkenbeleidsplan. In het beleidsplan dat nu voorligt willen we de toegankelijkheid van de kerkgebouwen garanderen. We willen tevens de vier kerkgebouwen bruikbaar houden met een ruime visie: liturgie primeert, maar nevenfuncties moeten onderzocht worden bij infrastructuurwerken. Dat blijkt uit de huidige werken in Klein-Sinaai. Dat blijkt ook uit de simulatie die de Kerkfabriek van Kemzeke bestelde voor een grondig herdenken van de indeling in de Sint-Jacobuskerk. Het huidige beleidsplan ziet de kerkgebouwen als een tastbaar middel om levende gemeenschappen in stand te houden en te creëren. Tentoonstellingen, concerten, instructie over maatschappelijke projecten en manifestaties met een christelijke dimensie kunnen plaatsgrijpen in onze kerken. Tenslotte vraagt het Kerkenbeleidsplan aandacht voor de didactische functie die onze Stekense kerkgebouwen vervullen in het propageren van zachte bijbelse waarden.
Het Kerkenbeleidsplan ligt ter inzage op volgende webstek: https://www.kerknet.be/organisatie/kerk-stekene-en-sint-gillis-waas
of klik hier voor een rechtstreekse link
De volgende stappen zijn: (1) ondertekening voor principieel akkoord door de burgerlijke overheid (burgemeester, verantwoordelijke schepen en secretaris); (2) ondertekening voor principieel akkoord door Pastoor Luc als vertegenwoordiger van de bisschop en de voorzitter van het Centraal Kerkbestuur (het Centraal Kerkbestuur is samengesteld uit vertegenwoordigers van de vier Kerkfabrieken); (3) Goedkeuring van het definitieve ontwerp door Monseigneur Luc Van Looy, Bisschop van Gent; (4) Voorleggen van het Kerkenbeleidsplan aan de Gemeenteraad waaruit een gemeenteraadsbesluit volgt; (5) Bezorgen aan Minister-president Geert Bourgeois van de Vlaamse Gemeenschap vóór 30 september e.k.
Gert Laekeman, voorzitter Kerkfabriek H. Kruis Stekene
