De matinee van Broederlijk Delen in Malle op 24 januari jl. voerde me onverwachts terug naar tijd waarin ik voordrachtlessen volgde. Af en toe traden we op voor publiek en voor één van die gelegenheden had ik een gedicht Remco Campert uitgekozen. Net dat gedicht kwam plots naar voor tijdens het podiumprogramma. Destijds werkten twee zinnen diep op me in: “Verzet begint niet met grote woorden, maar met kleine daden.” En: “Jezelf een vraag stellen, daarmee begint verzet en dan die vraag aan een ander stellen”. Dan komt alles in beweging. Net zo gaat Broederlijk Delen verder op de weg van de 25%-revolutie.
De nieuwe campagne afficheert dat ieder die een meer rechtvaardige, duurzame en vredevolle wereld wil, een ‘hardcore activist’ is. Een woord dat menigeen, eventjes met de ogen doet knipperen en de vraag oproept: "Ben ik wel zo’n activist?" Een affiche die je doet stoppen, dat noemt men: een geslaagde mediacampagne. Maar het vraagt wel wat extra uitleg en ook een beetje geruststelling. Broederlijk Delen formuleert het zo: “De 25%-revolutie is voor iedereen. Wat ons verbindt, is ons geloof in rechtvaardigheid. Onze wil om impact te maken. En de bewuste stappen die we daartoe zetten, hoe groot of hoe klein die ook mogen zijn. In een wereld waar alsmaar meer afstand en apathie heerst, is dat best radicaal, toch?”
En dat is waar, ook al beseffen we niet elke dag dat ons ‘gewone doen’ – het evangeliewoord dat we beluisteren ook in de praktijk brengen – stilaan maatschappelijk een duidelijke keuze is. Misschien herkennen we het activisme nog het gemakkelijkst elders in de wereld, doorheen de partners die Broederlijk Delen voorstelt.Dit jaar vertelt Broederlijk Delen uit uitgebreid over Irma en de bijzonder moeilijke context in Guatemala als het gaat over het recht op water. Irma voert al meer dan 25 jaar, samen met partner Pastoral de la Tierra de San Marcos, strijd tegen bedrijven die het water uit de nabij gelegen rivier opeisen, omleiden en vervuild water op hun akkers laten wegstromen. Broederlijk Delen zoomt ook in op Burkina Faso en Rwanda. In Rwanda schopte Chantal het met de steun van Duterimbere van boerin tot zelfstandige onderneemster. En in Burkina Faso leerde Laurent, met de steun van Inades-Formation voedsel produceren in harmonie met de natuur. Ze motiveren anderen om hetzelfde te doen, en dat inspireert en motiveert ook hier.
Verzet ontkiemt in stilte
In de map Liturgie en spiritualiteit staat de 25% revolutie ook centraal. Op Aswoensdag klinkt de oproep van de profeet Joël om terug te keren naar de Bron waaruit alle leven komt. Mattheus nodigt uit om te delen, te bidden en te vasten in het verborgene. Het is van binnen dat wezenlijke veranderingen ontstaan. Verzet ontkiemt in stilte. De eerste zondag van de vasten geeft een beeld van de wereld zoals God die bedoeld heeft: een prachtige tuin met vruchten in overvloed. En de mens uit aarde geboetseerd en gevuld met levensadem vol vindingrijkheid en wijsheid. Jezus kijkt in de woestijn de verleidingen in de ogen en maakt een andere keuze. De tweede zondag van de vasten gaat mee op tocht met Abraham, naar het land en de toekomst die God hem tonen zal. Inzicht groeit boven op de berg, waar tijd is voor verheldering, voor gesprekken met Mozes en Elia.
Maar hoe sterkt blijft het verlangen om een bevrijdende weg te gaan? Op de derde zondag mort het volk en verlangt het terug naar Egypte. Maar bij de bron van Jakob breken Jezus en een Samaritaanse vrouw de scheidsmuren tussen Joden en Samaritanen af. Ook een blinde gaan de ogen open, zo horen we op de vierde zondag. Op de vijfde zondag van de vasten is het volk Israël in de Babylonische ballingschap de wanhoop nabij. Ezequiël geeft hen moed en vertelt het visioen van de beenderen. Jezus herkent in Lazarus zijn volk, dodelijk ziek. Hij roept hem naar buiten en doet hem opstaan. Welke keuze maken wij?
Op Palmzondag wordt Jezus als een koning ingehaald. Een koning die zijn leven radicaal laat richten door de Thora. De confrontatie blijft niet uit. Op Pasen klinkt de boodschap dat God blijft kiezen voor rechtvaardigheid en liefde over de dood heen. Geen Pasen zonder passie, geen opstanding zonder lijden. Opstaan uit de dood en komen tot nieuw leven, bouwen aan het samenleven van mensen, volken, wereldwijd is een dagelijkse opdracht. Opstanding is iets van elke dag. De 25%-revolutie stopt niet. Of zoals Remco Campert zijn gedicht vervolgt:
iemand weigert de schelp
iemand houdt op met dansen
iemand smijt de kroegbaas de kruik in ´t gezicht
iemand zegt opa de pest met je oude verhalen
iemand wil het alfabet leren
iemand pakt de opzichter z´n zweep af
iemand steelt een geweer
iemand zegt dit is mijn grond
iemand staat zijn dochter niet af aan de landheer
iemand antwoordt niet met twee woorden
iemand houdt zijn graan verborgen
iemand viert geen feest als de vrachtwagens komen
iemand spuugt op de grond als hij de soldaten ziet
iemand snijdt de banden door
iemand verschuilt zich in het woud
iemand droomt niet meer
iemand richt zich op
iemand is voor altijd wakker
iemand stelt de vraag
iemand verzet zich
en dan nog iemand
en nog iemand
en nog.
(Remco Campert, Betere tijden, De Bezige Bij Amsterdam 1970)
Auteur: Rita Boeren
