Zaterdag 7 oktober trokken we met een aantal catechisten naar Geestig!
We kregen onderstaande woorden van Piet Raes, bisschoppelijk gedelegeerde voor catechese, te horen.
Naar het hart van het geloof Een dag zoals Geestig voelt als naar een concert gaan van je favoriete groep.
Je legt er gemakkelijk contacten, ook met mensen die je niet eerder gezien hebt, want je kunt er met een gerust hart van uitgaan dat de mensen die je ontmoet je liefde voor de groep delen.
Zo is Geestig: een ontmoeting tussen mensen die allemaal de liefde voor Jezus en voor het evangelie met elkaar delen.
Graag wil ik jullie enkele perspectieven schetsen voor de verkondiging. De eerste opdracht van de Kerk is de verkondiging of de evangelisatie.
Evangelisatie betekent letterlijk ‘het publiek (openbaar en kenbaar) maken van het goede nieuws dat het evangelie is’.
Het gaat dus in de verkondiging of de catechese over het evangelie, en niet over de Kerk.
We geven geen catechese omdat we op zoek zijn naar nieuwe leden of omdat we wat willen doen aan de lage waarderingscijfers van de Kerk. Het goede nieuws dat wij als catechisten te vertellen hebben, is niet dat wij (als Kerk) bestaan voor God, maar dat God bestaat voor elke mens. Dat is de kern. Het is ook de leuze van onze bisschop: kostbaar in Gods ogen.
Evangeliseren wil niet zeggen dat we kinderen, jongeren of volwassenen moeten overtuigen van de waarheid van het evangelie.
Ja, het evangelie is een groot geschenk. Maar het is dat niet zoals een pakje onder de kerstboom.
Het geloof is niet ‘iets’ dat overgaat van de een (ouder, catecheet) naar de ander (kind, catechisant) omdat de een dat wil en de ander het graag krijgt. Anders dan met kerstmis zijn er in onze cultuur veel mensen die het geschenk niet aannemen. Dat is soms ontgoochelend, maar het mag ons niet ontmoedigen. Eigenlijk mag het ons zelfs niet verbazen. Het was al zo in de tijd van Jezus.
Denk aan Paulus in Athene. Hij vertelt de stedelingen over God, over dood en opstanding en de auteur van de Handelingen schrijft: ‘Toen zij hoorden over opstanding van de doden, dreven sommigen daar de spot mee, maar anderen zeiden: “Daarover willen wij u nog wel eens horen.” Zo vertrok Paulus uit hun midden. Toch sloten enkele mensen bij hem aan en kwamen tot geloof.’
Enkele mensen kwamen tot geloof … Onze tijd staat dichter bijdetijdvandevroegeKerkdanwe soms denken. Niet voor niets zegt het evangelie dat wij zaaiers zijn.
Onze opdracht is ruimhartig zaaien. Maar we zijn nooit geroepen tot het onmogelijke.
Of het zaad kiemt, is niet onze verantwoordelijkheid alleen. Het is Gods werk. Hij geeft het geloof. Laten we ons daarom niet verlammen door verwachtingen waarvan de uitkomst toch niet in onze handen ligt. In de catechese telt niet de ‘outcome’, vaak samengevat in de verzuchting ‘hoeveel van de trouwers, van de ouders van dopelingen, van de vormelingen zien we nog terug na het sacrament?’.
Wat telt, is de kwaliteit van de tijd die we met huwelijkskandidaten, de catechumenen, de ouders van dopelingen, de vormelingen en de eerste communicanten doorbrengen.
Het is de ontmoeting die telt. Het is niet omdat wij ze niet meer in de Kerk terugzien dat God ze uit het oog heeft verloren!
Het is trouwens niet zo dat wij, catechisten, ‘het’ (geloof) hebben en de mensen die we in de catechese ontmoeten, (nog) niet.
Dat wij de ‘haves’ zijn en zij de ‘havenots’. De kinderen, jongeren en volwassenen die we in de catechese ontmoeten, zijn geen lege vaten die wij moeten vullen. Ik zie de catechese eerder zoals wijlen kardinaal Martini van Milaan: er is een Bron van Leven in het leven van elke mens. Onze opdracht als catechist is de stenen wegnemen die verhinderen dat de Bron stroomt.
Anders gezegd, God is allang aan het werk als wij als catechist op het toneel verschijnen (en Hij zal zijn werk voortzetten als wij ons steentje hebben bijgedragen). Dat lucht op!
Onze taak is mensen helpen ontdekken dat er (eeuwig) Leven in hen schuilt, in overvloed zelfs (Joh 10, 10), en dat het in hen al begonnenis. En hoe maak je kinderen, jongeren en volwassenen bewust van het Leven dat in hen is? Door zelf een levend bewijs te zijn! We kunnen de Bron in een ander niet vrijmaken als de Bron in ons eigen leven op gedroogd is.
Of met een beeld van de Geest: je kunt de kolen die smeulen in het hart van de anderen niet aanwakkeren als de Geest van God – ‘Adem van vuur’ (ZJ 448) zegt het lied van Zingt Jubilate – niet in jou is!
Vóór de vraag hoe we de kinderen het Onze Vader kunnen leren, komt de vraag of het Onze Vader in ons leeft en of we daarvan durven getuigen! Zo heb ik trouwens zelf de waarde van het Salve Regina ontdekt. In Orval hoorde ik de monniken de lof van Maria zingen.
Wat mij trof, was niet de muzikale rijkdom of de correcte zang. Wel zag ik aan alles dat de monniken hun uiterste best deden om dat lied mooi en eerbiedig te zingen. Dát ontroerde mij: de zorg en de eerbied van de monniken voor dat lied, voor dat moment (en natuurlijk voor Maria).
Er bestond voor mij geen twijfel over dat dit lied en dat moment hun erg dierbaar was. Sterker nog, het leek voor hun van levensbelang.
En dat is wat telt in de verkondiging: van levensbelang! Ook al begreep ik geen woord van wat ze zongen … hun zingen kreeg voor mij verwijskracht door het feit dat het voor hun zo belangrijk was.
Verwijskracht betekent: in mij rees er een vraag. Wat is toch dat geloof dat het een groepje mannen, zo verscheiden en kwetsbaar, ertoe brengt om te doen wat ze doen, te zijn wie ze zijn, te leven met zoveel toewijding en ingetogenheid? Anders gezegd, het geloof dat in hen was, zichtbaar en concreet, maakte in mij een vraag wakker!
Mijn geloof werd niet verdiept, het werd gewekt. Als er zo’n vraag in je oprijst, dan krijg je de kans om een steen die op de Bron ligt weg te rollen. Toen ik aan Joris Polfliet, algemeen secretaris van ICL, vroeg om een partituur van het Salve Regina antwoordde hij: ‘Zo moet je dat niet leren. Koop de filmmuziek van de film ‘Des hommes et des dieux’ en zing het Salve Regina mee in de auto.’ Hij had gelijk. Zo leerde ik het SalveRegina,doormeetedoen.
Goedevrienden, Onze Kerk hanteert een korte en erg mooie definitie van catechese.
Catechese is kinderen, jongeren en volwassenen helpen om leerling van Jezus te worden.
De Canadese priester James Mallon verbindt die opdracht met het verhaal van de lamme (Mc 2, 1-13). Vier vrienden willen een lamme bij Jezus brengen. Omdat de menigte in de weg staat, maken ze een gat in het dak en laten ze de lamme zakken tot voor Jezus’ voeten. Marcus voeg er nog aan toe dat Jezus de zonden van de lamme vergeeft ‘bij het zien van het vertrouwen’ van de vrienden. Wij zijn die vrienden. Wij brengen mensen tot bij Jezus. Laat ons dat doen in groot vertrouwen op Jezus. Als hij ons vertrouwen ziet, zal Hij mensen doen opstaan.
PietRaes
