Op Aswoensdag gaan wij, getekend met het sobere symbool van de as, de Veertigdagentijd in. Dit voorjaar gaat het snel op de liturgische kalender. Een vroege Paasdatum brengt de aanzet naar het Paasfeest gevoelsmatig heel kort na de Kerstcyclus.
Aswoensdag
Vooreerst iets over de benaming 'vastentijd'. Christenen van de tweede eeuw bereidden zich op Pasen voor door vasten en rouwen om het afsterven van de Heer. Gaandeweg werd dit vasten uitgebreid tot een veertigdaagse periode als navolging van Jezus die ook veertig dagen vastte nadat Hij gedoopt was in de Jordaan. Vanaf het midden van de middeleeuwen milderde de vastenpraktijk. Uiteindelijk zouden slechts twee vastendagen overblijven; Aswoensdag en Goede Vrijdag.
Nog een interessant historisch weetje is het aspect van boete. De veertigdagentijd begon met de openbare boete van hen die zware zonden hadden bedreven. De boetelingen kregen een boetekleed aan en werden met as bestrooid. Daarna volgde een ritueel dat de boetelingen tijdelijk uit de kerkgemeenschap wees. De openbare boete ging in de tiende eeuw verloren maar de asoplegging bleef, nu voor alle gelovigen. In de as blijft de symboliek van vergankelijkheid en boete nog doorschemeren maar licht ook reeds een positieve geladenheid op nl. de intentie van de gelovige om door inkeer met een zuiver hart te leven naar het voorbeeld van Jezus Christus.
Veertig dagen
Veertig dagen lang gaan we als het ware in de leer bij Jezus en doorlopen opnieuw de gebeurtenissen als Hij opgaat naar Jeruzalem, de plaats waar Zijn mysterie van lijden, dood en verrijzenis voltrokken wordt. Daarom nodigt deze tijd de gelovigen uit om zich nog meer dan anders open te stellen voor het Woord van God, een grotere ijver om de liturgie intens te beleven en om naastenliefde dagelijks in de praktijk te brengen.
Veertig is een getal vol symboliek. In de Bijbel komen we het getal veelvuldig tegen. Het water van de zondvloed hield veertig dagen aan, Mozes leidde het volk veertig jaren, hij verbleef veertig dagen op de berg Sinaï. Jezus verbleef veertig dagen in de woestijn. De christelijke 'vastentijd' is een beetje als de woestijn. We kijken naar wat beter kan in ons leven, wat ons zo belangrijk lijkt maar ons vastbindt en beperkt. Inkeer en ommekeer, veertig dagen om eerlijk tegenover zichzelf, de ander en de Andere komen te staan. We nemen de tijd om hierover na te denken en de liturgie begeleidt ons in dat proces. We herinneren ons hoe Hij door lijden en sterven tot nieuw leven kwam. Als ook wij ons laten omvormen tot nieuwe mensen dan is de thematiek van de doop nooit ver weg. Het herdenken van ons doopsel (of het voorbereiden daarop) in de veertigdagentijd is een terugkerend thema en zal helpen de viering van het Paasmysterie nog dieper te beleven. Jezus toont ons Zijn leven, de weg naar het nieuwe leven. Willen wij volgen….?
Luc,
(bewerking externe bronnen)
