Preek van de week

22e zondag door het jaar - C

Zondag 31 augustus 2025

Lezingen

• Sir 3, 17-18. 20. 28-29     (God wordt geëerd door de nederigen)
• Lc 14, 1. 7-14     (Wie zich verheft, wordt vernederd)

Homilie

Lucas heeft het verhaal dat we vandaag gelezen hebben, heel beeldend opgeschreven. Je ziet het zo voor je. Een voorname Farizeeër heeft Jezus uitgenodigd voor de maaltijd. Een maaltijd is een mooie gelegenheid voor een goed gesprek. Hij heeft ook nog andere mensen uitgenodigd: waarschijnlijk welgestelde vrienden en de notabelen van het dorp. Allemaal heren die zichzelf zeker niet onbelangrijk vinden. 

De intentie van de uitnodiging is niet echt duidelijk. Zijn ze werkelijk geïnteresseerd in de boodschap van Jezus of willen ze deze vreemde persoon wel eens van dichtbij zien. Ze hebben al veel over Hem gehoord. Hij heeft mensen zonden vergeven, op de sabbat zieken genezen en zelfs een jongeman uit de dood doen opstaan. Hij doet alsof Hij God zelf is.

Er heerst aan tafel een gespannen sfeer. De gasten houden Jezus voortdurend in het oog, maar doen hun mond niet open. En ook Jezus kijkt om zich heen, maar Hij neemt wel het woord. Hij heeft gezien hoe die mannen bezig zijn de beste plaatsen in te nemen. In de cultuur van toen was dat ongetwijfeld nog belangrijker dan tegenwoordig. Maar ook in onze tijd kun je je dat prima voorstellen. Zo’n gezelschap van mannen die redelijk met zichzelf ingenomen zijn. Onopvallend een beetje schuiven totdat je dichtbij de gastheer staat of naast de belangrijkste man van het dorp. Tegenwoordig noemen we dat netwerken, bezig zijn met je positie te verbeteren. En daarvoor worden anderen, concurrenten, zachtjes aan de kant gedrukt. 

In het evangelieverhaal gaat het vooral om status. Wat is je positie in de gemeenschap. Jezus ziet het gebeuren en zegt er wat van. De mannen voelen zich waarschijnlijk als kleine kinderen betrapt. Menigeen wordt ook herinnert aan die keer dat hij net iets te nadrukkelijk de beste positie koos en toen erop gewezen werd dat die plaats voor een ander bestemd was. Een zeer pijnlijke ervaring wanneer status en eer belangrijke zaken zijn. Zoals vaker draait Jezus de zaken weer helemaal om. Je moet niet de beste plaats kiezen maar de minste. Een bescheiden houding werkt veel beter. Dus volgende week allemaal op de achterste stoelen gaan zitten, helpt niet… Het gaat om bescheidenheid. Het gaat erom niet het beste voor jezelf op te eisen. Het gaat erom een ander iets te gunnen en een ander de ruimte te geven. Bescheidenheid is een deugd. 

Nadat Jezus het gedrag van de gasten heeft besproken, is de gastheer aan de beurt. Hier gaat het over een ander fenomeen dat ons handelen bepaalt. Hier gaat het over de wederkerigheid. als basisprincipe van onze omgang met andere mensen. Als ik aardig ben voor jou, dan ben jij ook aardig voor mij. Ik geef jou een mooi cadeau, dan zal ik later ook een mooi cadeau van jou krijgen. 

Op welke feestjes ben ik uitgenodigd? Die mensen ga ik nu uitnodigen voor mijn feestje. Dit geldt niet alleen onze omgang met andere mensen. Vaak is dit ook de manier waarop wij mensen met God omgaan. Ik ben braaf geweest, dus krijg ik een plaatsje in de hemel. Ik heb veel gebeden, nu word ik dus weer beter.

Voor wat hoort wat. Dat is het principe van de wederkerigheid. Dit is de manier van denken van ons mensen. Ik breng een offer en god zorgt dan wel voor een goede oogst, et cetera. Dit is echter niet de manier van het denken van God. 

Jezus openbaart ons een liefdevolle, barmhartige en vergevingsgezinde God. Jezus vertelt ons dat God zijn Vader is en dat God ook onze Vader is. God is een en al liefde voor ons. Hij heeft ons gemaakt. Hij heeft ons het leven gegeven. God is de bron van leven en van liefde. Hij laat ons nooit in de steek. Zijn liefde voor ons heeft niets te maken met wederkerigheid. Zijn liefde is vrij van elke vorm van berekening. Wij zijn geschapen naar Gods beeld en gelijkenis. Wij mogen streven naar gelijkvormigheid met Hem. Jezus is zelf God en Hij is ook mens geworden. Hij is tegelijkertijd God en mens. Hij laat ons zien dat het voor ons mensen niet onmogelijk is op God te lijken. Hij nodigt ons daar telkens weer toe uit. Wij mogen vallen en opstaan. Wij hebben in Jezus een voorbeeld.

Vandaag geeft Hij ons een les in gastvrijheid. Maar het gaat verder dan dat. Hij leert ons hoe wij werkelijk gemeenschap kunnen vormen. Hij laat ons zien hoe wij in zijn koninkrijk, het Rijk Gods kunnen komen. Amen.

© Cor van den Bosch