BEERNEM wordt voor het eerst vermeld in een oorkonde van 847 als Berneham.
In de 9de eeuw: de altaarrechten van deze kerk behoren toe aan de abdij van Elnone.
Een eerste kerk werd gebouwd op de plaats waar de huidige kerk staat.
In 1242 werden door de Bisschop van Doornik de grenzen van de parochie afgebakend.
Rond 1580 is de kerk door de Geuzen totaal verwoest.
In 1644 werd de kerk in gotische stijl hersteld.
Wegens de aangroei van de bevolking: in 1824 moest de kerk aanzienlijk worden vergroot.
In 1900 om dezelfde redenen “ingrijpende verbouwingen en vergroting”.
De huidige Sint-Amanduskerk
In 1900: aanbesteding voor het vergroten van de kerk.(52 m lang)
Een klassieke kruiskerk met 3 beuken onder 3 daken. Met een toren (zo wat 40 m.) vooraan boven de hoofdingang. De aangepaste kerk werd op 29 september 1902 voor Mgr. Wafelaert (Bisschop van Brugge) ingewijd. Ze telt 18 ronde pilaren met voetstuk (waarvan enkele behouden zijn uit vorige kerk).
We stappen de kerk binnen…
Een stille open ruimte, klaar en rustig.
Het hoogaltaar - met op de achtergrond de fraaie kleurrijke brandglazen - trekt onmiddellijk de aandacht.
Rechts (zijbeuk zuid) het St.-Amandusaltaar. Links (zijbeuk noord) het O.L. Vrouwaltaar. De drie altaren naar ontwerp van Baron E.Bethune werden gemaakt door J.Lelan-Declerck uit Kortrijk.
In de periode onmiddellijk na de vergroting (1902) ging de aandacht naar de bemeubeling, de restauratie en de aankoop van nieuw gerief.
Na de werken bleven de gedateerde biechtstoelen (1784) en de doopvont behouden.
Bij de bestaande biechtstoelen (gemaakt door Beernemse schrijnwerker Jan Baptist - 1784) kwamen er twee kopieën bij.
De kruisweg gebeeldhouwd in bas-reliëf (Devriendt van Borgerhout) werd ingewijd op 21 september 1902.
Het orgel dateert van 1852 (gemaakt door de befaamde Gentse orgelbouwer P. Van Peteghem en zoon). Is In 1903 door Hooghuys van Brugge hersteld en verbouwd.
Ook de communiebank, het koorgestoelte, de zitsels dateren eveneens van rond 1901.
De doopkapel
In de periode van 1913 – 1927 (pastoor L.Louwyck) werd de kerk geschilderd en bouwde men een doopkapel aan de noordelijke gevel van de kerk (Architect R.Schelstraete).
“De centraal geplaatste doopvont is gehouwen uit kalksteen en is achthoekig van vorm. Ze is een gift van Israël Jansens, Engelsman en bevelhebber over de vaartdelvers van de Zuidleie en het huidige kanaal Gent- Brugge. Op de kuip wordt in gotische kalligrafie de herinnering verteld over zijn overleden echtgenote en kinderen in 1619”.
Tekst: “ Ick IsraëL Jansens Inghelsman ende Oppermeester vande Zuydtleye, met Anna Prette mijn huysvrouw ligghende hier begraven met heur twee kindekens, hebben ter eere Godts ende Maria verheeven deze vonte in de Kercke van Beernem gheggeven Anno 1619“.
Op de vont rust een neogotisch deksel opgehangen aan een smeedijzeren Boom des Levens. Pastoor Edouard doopt ten andere opnieuw de kinderen boven deze oude historische doopvont!
Evolutie na Tweede Vaticaans concilie
Met de nieuwe liturgie bij het Tweede Vaticaans Concilie werd uit de panelen van die preekstoel een nieuw dienstaltaar gemaakt. Deze panelen stellen de vier Evangelisten voor met hun attributen. Dit altaar staat vooraan in het middenkoor.
Er kwam ook een ingrijpende verandering aan het orgel door Jan Lapon.
Plechtige inwijding op 6 september 1998 en inspeling van het orgel door de heer Chris Dubois.
Gezien het ontvangen van de H. Communie veranderde, werden de bestaande communiebanken (1901) overbodig. Gedeelten kregen, als afbakening van de zijaltaren, een nieuwe plaats.
Kerk – parochie – parochianen: een bewegende geschiedenis
De band tussen de maatschappij en de kerk leek tot voor kort als vanzelfsprekend. Priester Omer Deceuninck bv. was naast de promotor van de parochiezaal (de later Berenheem) met zijn vergaderzalen, feestzaal, jeugdlokalen, de Sint-Amandus bibliotheek, enz. ook tevens de proost van vele verenigingen. Dit resulteerde in een sterke band met de “de kerk”.
De Zusters O.L.-Vrouw van 7 Weeën (sedert 1880 aanwezig met de lagere meisjesschool), later in 1908 met rustoord en in 1960 met het St.-Lutgartinstituut, spelen een onvervangbare rol op de Sint-Amandusparochie. Ook nu nog zijn de Zusters een onmisbare schakel in de zorg voor de kerk: “een extra dank je“!
De veranderingen in de maatschappij, maakten dat de band van de verenigingen met de kerk neerkwam op een dunne filter met het parochiegebeuren en de parochiekerk.
Pater Gilbert Dhondt (lid van de Missionarissen van het H. Hart) werd in de jaren 60 aangesteld als pastoor en E.H. Omer Deceuninck als medepastoor. Zij waren zich zeer bewust van deze culturele evolutie en probeerden veel mensen in te schakelen in de parochiale werking. Zij kenden ook de groeiende samenwerking tussen de naburige parochies. Het werd de start van de federatie….
Huidige toestand
Sedert 12 jaar hebben we pastoor Edouard Van Maele in ons midden, tevens verantwoordelijk voor de federatie Beernem. Hij krijgt ook de medewerking van de door iedereen gekende Zuster Rita Kerckhof, de parochieassistente.
Naast zijn pastorale inzet heeft onze pastoor een talent: nl. zijn esthetisch gevoel én zijn kijk naar (praktische) schoonheid voor o.a. zijn kerk.
Zo werden nog een aantal werken gedaan aan de St Amanduskerk…
Het hoofdportaal werd in ere hersteld als inkom tot de kerk. De sacristie werd omgebouwd tot een stemmige weekkapel en er werden ook nieuwe moderne brandglasramen in aangebracht. De bergruimte werd een mooi vergaderlokaal. Het koorgestoelte werd teruggeplaatst en het hoogkoor krijgt zijn luister terug. De kerk werd in verschillende fases helemaal herschilderd, de verlichting werd aangepast én de geluidsinstallatie vernieuwd.
Een oprecht woord van dank gaat ook naar de mensen van de kerkfabriek die steeds enthousiast daaraan hebben meegewerkt.
Tot slot: een paar woordjes over de pastorie en het kerkhof.
Kerkhof
Gelegen in Beernem-dorp, in de onmiddellijke nabijheid van de kerk, Het kerkhof omarmt gedeeltelijk de kerk. De variatie aan grafmonumenten is rijkelijk aanwezig. Enkele zeer uitzonderlijke zijn bv. de grafkapel van de Vrière, het grafmonument van de familie Lippens, de graven van de pastoors en nog zovele anderen.
Een gemeentelijk uitgave “Funerair erfgoed, gemeente Beernem, kerkhof Sint-Amandus” is een fijne bron van informatie.
(Het legendarische Sint-Amandusputje bevindt zich links ter hoogte van de zijbeuk).
Pastorie
Reeds in 1584 is er sprake van de pastorie. In 1659 werd ze volledig in de as gelegd door de Fransen. De huidige pastorie dateert van rond 1863. Enkele jaren terug werd ze grondig gerestaureerd. Vandaag is ze naast de woonruimte voor de pastoor, ook de plaats waar de vergaderingen van het federale team, de parochieraad en de kerkfabriek doorgaan. Heel veel mensen worden er ook ontvangen door de pastoor in voorbereiding op doop, huwelijk of uitvaart.
Een uniek element is de wal rondom het gebouw. Je moet een brugje over om tot bij de pastorie te geraken. In de omliggende tuin werden door de gemeente banken geplaatst. Vele fietstoeristen houden er even halt en genieten van het mooie uitzicht.
Kom zeker even langs om kennis te maken onze kerk en al het omliggende.
En weet :
Mint de stilte in uw wezen,
mint de stilte die bezielt,
zij die alle stilte vrezen,
hebben nooit hun eigen hart gelezen,
hebben nooit geknield. (Edith Stein)
Omer Vanrie
Tony, helpende hand
Al een aantal jaren zie ik Tony, op stap, aan het werk in Curando, of in het WZC. Dat zien mag je letterlijk nemen, hij valt op door zijn grote gestalte, zeer rank, en met een grote stap. Ik heb hem ook al enkele keren positief horen vermelden door alleenstaanden waar hij de maaltijd aan huis brengt. Iemand zei onlangs dat hij toch in de mate van het mogelijke tijd maakt voor een babbeltje. Onlangs vroeg onze buurman Hugo wie toch wel die grote man is die naar onze straat komt.
Dat is Tony, die elke morgen naar zijn bejaarde moeder komt, die voor haar boodschappen doet, schildert als het nodig is (zelf gezien), en plantjes zet en onderhoudt. De vraag van mijn buurman trok mij over de streep om eens met hem te praten, en dat was in zijn dagelijkse habitat, Den Tap.
Wie
Tony is 54 en vrijgezel. Tot 2017 woonde hij in Tielt, daarna kwam hij naar Ruiselede, centrum. Hij woont hier graag. Het is hier rustig, de mensen zijn aangenaam en maken gemakkelijk een praatje. Hij is ook dichterbij zijn moeder, weduwe, die reeds dertig jaar in Ruiselede woont.
Van 1984 tot maart 2008 heeft Tony ononderbroken bij Debaere -Vanden Avenne (leerlooierij ) in Meulebeke gewerkt. Hij moest daar afhaken om gezondheidsredenen. Hij ging terug aan de slag in de Colruyt in Halle, het distributiecentrum, gedurende vijf maanden. Tielt is natuurlijk veel dichterbij, en zo kon hij naar Seyntex, voor 10 jaar. Een zware hernia verplichtte hem om te stoppen. Hij werd zelfs verboden, begin 2016, door de arbeidsgeneesheer om te werken. Op vandaag is hij gelukkig met het voorstel van progressief het werk te hervatten. En ja, hij heeft een contract van tien uren per week op zak.
Wat
Tony kwam dus naar Ruiselede wonen, en was bereidwillig om iets voor de gemeenschap te doen en te betekenen. Hij ging zichzelf spontaan aanmelden bij Curando, en ze waren blij met hem. Elke dag brengt hij maaltijden aan huis met het busje van Curando. Daarnaast verzorgt hij de planten op de koer. Hij verlicht het werk van de klusjesman in het WZC door te helpen in de tuin, het PMD buiten te zetten, papier en karton te verzamelen en klaar te zetten voor de ophaalronde.
Zijn dag begint bij zijn moeder. Om 10.15 is het tijd om naar Dentergem te rijden om in de grootkeuken de maaltijden te gaan ophalen. Eerst worden de maaltijden aan de seniorie De Molen afgezet, daarna is het de beurt aan de mensen thuis. Hij heeft er dikwijls hartzeer van dat hij de gesprekjes kort moet houden. Om 13 uur zit de “job” erop. De bakken worden ontsmet om de volgende dag omgeruild te worden. Tony rijdt elke dag met de camionette en vindt het dus ook zijn plicht om ze netjes te houden. Hij kuist ze dan ook om de twee weken. Hobby’s heeft hij niet meer nodig, een beetje TV kijken in de avond is genoeg.
Waarom
Een paar jaar geleden had Tony een geperforeerde blindedarm. Dokter Biglari, chirurg, bevestigde hem dat hij toen veel geluk gehad heeft dat hij dit overleefd heeft. Dat maakte iets los in hem, het leven is zeer kort en broos, en kostbaar. Je moet iets doen voor je medemens. Hij heeft een enorme bewondering voor de mensen van Curando in het algemeen, en hij is dankbaar dat hij mag vrijwilliger zijn. Hij krijgt dankbaarheid en waardering. Als ik Indra daarover opbel, bevestigt zij ook hun dankbaarheid en appreciatie naar Tony toe. Hij heeft nood aan een schouderklopje, en hij krijgt het.
Misschien moesten we dat met z’n allen eens meer doen, mekaar een welgemeend compliment geven. Op de foto zie je Tony, zo fier als een pauw, met de nieuwe bestelwagen van Curando.
Anne Marie
Vormelingen: 2 groepjes stellen zich voor
Deze week stellen we in ons parochieblad 2 catechesegroepjes voor die zich voorbereiden op het vormsel.
Het groepje van Cecilia
