Waar men gaat langs Vlaamse wegen
Wij, als laatste bewoners in de rij in de Veldstraat, zijn gezegend met een heilige achterbuur, die in een kapelleke zijn thuis heeft gevonden. Zijn interieur wordt verzorgd door achterbuurvrouw Carina, zijn tuintje (St.- Janskruid) door mijn man, zijn voordeur heeft onlangs een dikke lik verf van ondergetekende gekregen. Hij geeft andere heiligen gratis logement en nooit valt er een hard woord, niet met zijn medebewoners en niet met zijn buren. De bewoner is altijd content met een bloemeke of een brandende noveenkaars. Enkele dagpauw-ogen (vlinders) mogen ieder jaar stilletjes bij hem overwinteren. De 2 zitbanken in zijn huisje nodigen de bezoekers uit om even tot rust te komen.
Raad je het al?
De vet gedrukte woorden zetten jullie op het goede spoor: onze achterbuur is Sint-Antonius van Padua, een beeld van 1 m hoog dat zich centraal achter een hekafscherming bevindt. Zijn gezelschap zijn beelden van St.- Christoffel en enkele Maria’s. Zijn huisje is een veldkapelletje (d.w.z. palend aan een weide of akker) dat oorspronkelijk werd gebouwd in 1876 door Pieter Mestdagh - bij ons weten geen familie - achter de hoeve van Aloïs Simoens in de Aalterstraat en bereikbaar was via de hobbelige kerkwegel die de Veldstraat verbond met de Waterboordstraat. Toen hoorde de kapel bij de melkerij, die later ‘Billiets fabriekske’ werd. Ook de melkerij kreeg de naam St.- Antonius en in een nis aan de voorkant stond zijn beeldje, maar dat is enkele jaren geleden gesneuveld en dat is nooit vervangen. Het was niet verwonderlijk dat meisjes en jongens de weg naar de kerkwegel kenden, ze wisten dat St.- Antonius goed geheimen kon bewaren. Olala…
Tussen het jaar 2000 en 2005 werden de gronden rond de hoeve verkaveld en moest St.- Antonius verhuizen naar het eind van de Veldstraat. Hij kreeg een nieuw onderkomen via de Firma Dunal in een kapelletje dat zo getrouw mogelijk werd nagebouwd, mét de hartjes in de beide nog originele deuren, maar het stond wel meer in het gezichtsveld van de Veldstraatbewoners.
De inwijding (zie foto) door priester Bart Bonné heeft in 2004 plaats gehad.
Stilteplek
Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men kapelletjes tegen, zeggen ze hier. Uit wat opzoekwerk blijkt dat er in België meerdere kapellen, van divers formaat, gebouwd werden ter ere van St.- Antonius, bijvoorbeeld in Dentergem, zelfs Wingene (Zeswege), Moerbeke-Waas, Marke, Zele, Aalst, Waasmunster, Strijpen, Thorn,… Vroeger verdween een kapel zo maar, zonder uitleg, maar nu is het erfgoedbewustzijn groter en zie je dat buurtbewoners een emotionele band opbouwen met hun kapelletje en dat heeft niet altijd te maken met een religieuze overtuiging. Soms is het gewoon een rustplek, een buurtplek, een stilteplek. Efkes bekomen van de dagelijkse drukte.
Verloren voorwerpen
‘Ik zal tot St.-Antonius moeten bidden’ riep ons moeder soms vertwijfeld als wij vroeger iets kwijt waren. Met het volkse rijmpje ‘St.- Antonius, beste vrind, geef dat ik mijn (sleutels, geldbeugel, …) terugvind’ riep je zijn hulp in. Niet dat het altijd hielp, soms was logisch denken dé oplossing. Ik heb mij laten wijsmaken dat, als de verloren voorwerpen niet snel genoeg opdoken, het beeld van de heilige met zijn gezicht naar de muur werd gezet tot de zaak was opgelost. Net alsof hij straf kreeg. Als je dus ooit een speld in een hooiberg zoekt, kom dan hier een gebedje doen en Antonius zal je ingeven wáár je de speld kan vinden. Maar vergeet niet de offerblok te spijzen als dank.
Wie was St Antonius?
Hij zag het levenslicht in 1195 in Lissabon als Ferdinand en werd in 1212 tot priester gewijd en nam dan de naam Antonius aan omdat hij wou breken met zijn rijke afkomst en zich met zijn groot rechtvaardigheidsgevoel wou inzetten voor de armen. Hij was in Italië vooral een welsprekende, sociaal bewogen en geliefde prediker. Hij had het vermogen om contact te maken met mensen uit alle lagen van de bevolking en staat bekend als de beschermheilige van de armen, zeelieden, vissers, priesters en reizigers, bakkers, mijnwerkers, verliefden en het huwelijk én zoals hierboven vermeld van de verloren voorwerpen. Patroon tegen schipbreuk, de pest en koorts. Een naarstige jongen. Hij stierf in 1231, nauwelijks 35 jaar oud, of jong. De drukbezochte basiliek in Padua waar hij begraven ligt, is blijkbaar een overweldigend prachtig gebouw met rondbogen, beschilderde wanden en gewelven waar honderden votiefplaatjes en dankbetuigingen hangen. Een souvenirwinkel ontbreekt niet.
Naamfeest
De katholieke kerk viert het naamfeest van St.- Antonius op 13 juni. ‘Als St.- Antonius de zon doet schijnen, ziet de boer zijn zorgen verdwijnen’ zegt het spreekwoord. Misschien een idee om op die dag een kaars te komen aansteken in het kapelletje? Het staat alvast genoteerd in mijn agenda van 2025.
Linda Herman
Beeld van de maand
De Koningin Elisabethwedstrijd voor piano was volop aan de gang vorige week met een Belgische finalist ook. Op de VRT verschijnt het logo van het Ruiseleeds Pianobedrijf Maene geregeld in beeld in de uitzendingen.
Nu is wel bekend dat het gezin Maene-Doutreloigne en zoonChris vanuit de Aalterstraat al geschiedenis hebben geschreven in de pianowereld. Daarom dacht ik dat het zebrapad aan Den Tap wel eens een opfrissing verdient als piano-zebrapad.
Jacques D.
