Maria-Tenhemelopneming houdt in dat Maria, de moeder van Jezus, na haar dood met lichaam en ziel in de hemel werd opgenomen. In het Nieuwe Testament is niets opgenomen over het levenseinde van Maria, maar al rond de 4e eeuw zijn er teksten geschreven die de Tenhemelopneming van Maria beschrijven.
Johannes Damascenus (676-749) die in 1890 door paus Leo XIII als kerkleraar werd erkend, verklaarde dat Maria stierf in het bijzijn van de apostelen, maar toen haar graf, op verzoek van Sint-Thomas, werd geopend, werd het leeg aangetroffen. De apostelen kamen tot de conclusie dat haar lichaam ten hemel was opgenomen.
Vanaf de 6e eeuw begon de oosterse Kerk op 15 augustus het Dormitio Mariae (het ‘inslapen van Maria’) te vieren. De Byzantijnse keizer Mauricius (keizer van 582–602) maakte dit feest officieel in het Byzantijnse Rijk. In het Westen werd deze traditie zo’n 50 jaar later overgenomen. Paus Sergius I (paus van 687 tot 701) voerde rond 700 de processie in die op 15 augustus in Rome wordt gehouden. Die paus is ook voor andere zaken bijzonder relevant voor de huidige liturgie. Het is paus Sergius I die het gezang ‘het Lam Gods dat wegneemt de zonden der wereld, ontferm u over ons’ (Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis...) heeft ingevoegd op het moment van het breken van de heilige communie.
Paus Pius XII (paus van 1939 tot 1958) nam op 1 november 1950 de apostolische constitutie Munificentissimus Deus aan, waarin is te lezen (vrij vertaling uit de Engelse officiële versie):
“44. Daarom, nadat wij herhaaldelijk smeekgebeden tot God hebben opgezonden en het licht van de Geest der Waarheid hebben ingeroepen, ter ere van de almachtige God, die zijn bijzondere liefde heeft betoond jegens de Maagd Maria, ter ere van haar Zoon, de onsterfelijke Koning der eeuwen en Overwinnaar van zonde en dood, ter vermeerdering van de glorie van deze eerbiedwaardige Moeder, en tot vreugde en verheuging van de gehele Kerk, verklaren, definiëren en bepalen wij, krachtens het gezag van onze Heer Jezus Christus, van de zalige apostelen Petrus en Paulus en krachtens ons eigen gezag, het volgende als een door God geopenbaard dogma: dat de Onbevlekte Moeder van God, de altijd Maagd Maria, na de voltooiing van haar aardse leven, met lichaam en ziel is opgenomen in de hemelse glorie.
45. Mocht daarom iemand – wat God verhoede – bewust durven ontkennen of in twijfel trekken wat wij hebben gedefinieerd, dan wete hij dat hij volledig is afgeweken van het goddelijk en katholiek geloof.
[…]
47. Het is eenieder verboden om deze onze verklaring, uitspraak en definitie te wijzigen of er zich roekeloos tegen te verzetten. Indien iemand het toch zou wagen een dergelijke poging te ondernemen, dan wete hij dat hij zich de toorn van de almachtige God en van de heilige apostelen Petrus en Paulus op de hals haalt”.
Pius XII baseerde zich niet enkel op de schriftelijke bronnen, maar op de eeuwenlange traditie, het universele geloof van de gelovigen (sensus fidelium) en de voortdurende overtuiging van de Kerk. Hij onderstreepte ook dat deze leer past in het bredere beeld van Maria’s unieke rol in de heilsgeschiedenis: als moeder van Christus, vrij van zonde, is zij op bijzondere wijze verbonden met zijn overwinning op dood en zonde.
Op 15 augustus mag er dus niet worden getwijfeld: gewoon uitbundig vieren …
Frederic Eggermont
-----------------------------
Tenhemelopneming van Maria
Moeder, ik roep u naar huis
met de eerste van alle namen.
Ik heb op uw lichaam gewacht.
De hemel zegt eindeloos amen.
Ik dank u voor Nazareth,
voor de jaren van zuivere vrede.
Uw huis was een huis van gebed,
de deur was een deur op de hemel.
Ik dank u voor uw verdriet
in de eenzame nachten der aarde;
het lange geduld van uw tranen.
De hemel heeft ze verzameld.
Ik dank u voor Golgotha,
voor het kruis dat u hebt zien planten,
voor uw weerloze zachte handen
aan mijn weerloos lichaam daarna.
Moeder, nu bent u thuis.
De tijd bleef beneden, de zorgen.
Een stilstaand geluk zonder morgen
in de hemel, de hemel uw huis.
Anton van Wilderode
---------------------------
Titels van Maria
Als we kijken naar de kerkgebouwen merken we dat vele kerken toegewijd zijn aan Maria en vele krijgen ook een specifieke naam toegewezen. Maria heeft zowel in de Bijbel als in de christelijke traditie of de bedevaartsoorden een titel toegewezen gekregen. Die titels worden soms nog gebeden als litanie na de Rozenkrans.
De meest voorkomende zijn: Moeder van God (moeder van Jezus), Maagd Maria, Onze-Lieve-Vrouw als teken van eerbied en respect, Koningin van de Hemel (verheffing naar de hemel), Moeder van smarten (het verdriet om het lijden en de dood van Jezus).
Andere titels zijn onder andere: Moeder van de Kerk als moeder van alle gelovigen, Maria Middelares benadrukt haar rol als bemiddelaar tussen God en de mensen, Onze-Lieve-Vrouw van altijddurende Bijstand zoals in de bekende icoon. Verder spreken we ook over Onze-Lieve Vrouw van Lourdes, Fatima of Loreto.
Het is zo dat mensen zich tot Maria wenden om steun en via haar tot God bidden.
