Het feest van 'Lichtmis' is eeuwenoud. De wijding van het licht en de lichtprocessie brachten deze naam mee. De kaarsen herinneren aan de oude Simeon in de Tempel van Jeruzalem die Jezus op deze dag noemt: 'een Licht dat voor de heidenen straalt'. Het Licht voor alle mensen dus. Het gaat om een Bijbelse gebeurtenis, de veertigste dag na Kerstmis. De correcte benaming is 'Feest van de Opdracht van de Heer'. De ouderen onder ons kennen het ook als ‘Maria-Lichtmis’.
Vanwaar deze benaming?
We vinden het verhaal van de opdracht van Jezus bij evangelist Lucas. Die vertelt dat Maria en Jozef naar Jeruzalem kwamen om het kind daar aan God op te dragen. Volgens oudtestamentische reinheidsvoorschriften was een moeder na de geboorte van een jongen veertig dagen onrein en was de eerstgeborene eigendom van de Heer. Maria en Jozef brachten volgens de voorschriften Jezus dus naar de tempel om er het offer van de reiniging op te dragen en haar eerstgeborene vrij te kopen. In de stad woonde een zekere Simeon, die van de Heilige Geest de belofte gekregen dat hij niet zou sterven vooraleer hij de Messias had gezien. Hij staat Maria en Jozef al op te wachten in de tempel en herkent die belofte in het kind. Daarop looft hij God met beroemd geworden woorden:
Nu laat u, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals u hebt beloofd. Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die u bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk (Lc 2,29-32). In de tempel was er ook een oude vrouw en profetes, met de naam Hanna. Ook zij herkent in Jezus het Licht van de wereld.
Waarom eten we pannenkoeken met Lichtmis?
Dat wordt op twee manieren verklaard. 2 februari was vroeger één van de twee dagen waarop de plattelandsbevolking van werk of hoeve kon veranderen – de andere dag was 11 november (Sint-Maarten). Dat werd ’s avonds gevierd met een soort haardkoeken, die later evolueerden naar pannenkoeken. De vorm en kleur van de pannenkoeken worden daarnaast gezien als een verwijzing naar de zon en dus naar het licht (en dat licht is dus Christus).
Op het feest van Lichtmis spelen verschillende generaties een rol: het jonge gezin van Nazareth met hun Kind Jezus en de oudere generatie met Simeon en Hanna. Mooie gelegenheid om in gezinsverband met de kinderen een kaarsje te branden in de kapel van de Ossenweg die ruim toegankelijk is op weekdagen en tijdens het weekend.
Let die dag ook op het weer…. “Lichtmis helder en rein, het zal een lange winter zijn.”
