Onlangs stelde de vicariale raad van het vicariaat Vlaams-Brabant & Mechelen de nieuwe beleidsoriëntaties voor ivm. met pastorale zones en de Zondagsgemeenschap. Het vicariaat is het deel van het aartsbisdom Mechelen-Brussel dat in Vlaanderen gelegen is. Door corona-omstandigheden gebeurde dit in digitale vorm aan de hand van verschillende video’s die te herbekijken zijn op:
www.vlbm.be/oogopmorgen.
De hulpbisschop, Mgr. Koen Vanhoutte, vroeg om dit bij alle vrijwilligers in de parochie of pastorale zone bekend te maken. Op die manier kunnen we met z’n allen verder bouwen aan de kerk met het oog op morgen. Hieronder hebben we alvast de grote lijnen uitgeschreven over de pastorale zone en de organisatie ervan. Volgende week lichten we toe wat men bedoelt met een Zondagsgemeenschap.
Beleidsoriëntaties voor pastorale zones.
"Goede vrienden,
Zeven jaar geleden koos ons vicariaat ervoor om parochies samen te brengen in pastorale zones. De ervaringen van de voorbije jaren hebben ons veel geleerd. In het najaar van 2020 konden we samenkomen met alle pastores en zoneploegleden i.v.m. onze nieuwe beleidsoriëntaties voor de pastorale zone en de zondagsgemeenschap. De basisopties blijven overeind; we blijven gaan voor een sterke samenwerking tussen parochies, een sterke samenwerking tussen vrijwilligers en vrijgestelden (vaste medewerkers) en ook voor een missionaire vernieuwing van onze pastoraal.
In wat volgt, stellen we u de nieuwe klemtonen en accentverschillen in onze beleidsoriëntaties voor. We hopen hiermee een nieuwe stimulans te geven aan de oprichting van nieuwe pastorale zones en daarmee ook de bestaande zones te ondersteunen.
Hulpbisschop Vanhoutte.
Pastorale zone en zoneploeg
Geloven gebeurt altijd in een gemeenschap. Historisch is er in onze streken een fijnmazig netwerk van parochies gegroeid. Door maatschappelijke veranderingen en toenemende secularisatie (proces waarbij het maatschappelijk leven zich steeds meer gescheiden ontwikkelt van de kerk en het geloof) is dit netwerk echter verzwakt. Er zijn ook andere vormen van christelijk gemeenschapsleven gegroeid die minder gebonden zijn aan het vroegere dorpsleven of aan een bepaald territorium in algemene zin.
Met het oog op eenheid in hun pastorale werking brengt de bisschop meerdere parochies samen in een pastorale zone onder de pastorale verantwoordelijkheid van een zoneploeg. In het hart van de werking van de pastorale zone staan vragen als: hoe kunnen we vandaag getuigen van de kracht en de schoonheid van het evangelie en het geloof in Jezus Christus? Wat is de missie van de Kerk in zulk een diverse maatschappij en welke uitdagingen brengt dat met zich mee? Hoe kunnen we bouwen aan een levendige en getuigende geloofsgemeenschap die aantrekkingskracht uitoefent op mensen?
Paus Franciscus zegt dat het evangelie ons telkens opnieuw zou moeten leiden naar nieuwe woorden, nieuwe initiatieven zonder daarom complex of verheven te moeten zijn.
De zoneploeg staat in voor een gedeelde visie op het pastorale werk en voert een beleid waarbij ieder die het wenst alles kan vinden om christen te worden. Deze ploeg, die voor minstens uit zes leden bestaat waaronder een priester, maakt werk van groeiende verbondenheid tussen verschillende kerkelijke groepen, bewegingen en gemeenschappen en dit met respect voor ieders eigenheid. Er wordt gewerkt op zes 'domeinen'; evangelisatie, catechese, diaconie en liturgie, de typische pastorale domeinen en twee ondersteunende domeinen: het tijdelijke en communicatie.
Binnen evangelisatie vallen alle initiatieven waardoor de Kerk getuigt van haar geloof en haar zending in deze wereld. Catechese heeft dan weer te maken met levenslang leren van het geloof en inwijding in het geloof. Met andere woorden, catechese is gaandeweg breder geworden dan enkel voorbereiden op eerste communie of vormsel. We blijven levenslang leerling van Jezus. Alles wat de Kerk onderneemt of ondersteunt om dienstbaar te zijn in deze wereld, om zorg te hebben vooral voor de mensen die broos en kwetsbaar in het leven staan, valt onder het domein van diaconie. De eucharistieviering is 'hoogtepunt en bron' van het kerkelijk leven. Maar het aanbod van de kerk inzake liturgie kent ook bijvoorbeeld het getijdengebed, het Taizégebed, eucharistische aanbidding, rozenkransgebed of een bijbelwake. De zoneploeg initieert zulke liturgische activiteiten onder de noemer liturgie. Het tijdelijke is een ondersteunend domein dat de pastoraal in de zone materieel op een duurzame wijze mogelijk maakt door te voorzien in gebouwen en financiële middelen. Een goede en duidelijke interne- en externe communicatie in heel deze werking is absoluut noodzakelijk en aangenaam voor medewerkers èn parochianen. Wie binnen de zoneploeg bijzondere aandacht heeft voor één van de zes domeinen, noemt men 'begeleider' voor dit domein. De zoneploeg wordt als ploeg aangesteld. Het gaat om een samen gedragen verantwoordelijkheid met zorg voor het geheel. Een domeinverantwoordelijke hoeft geen grote verantwoordelijkheid alleen te dragen.
Om de ondersteuning van de pastorale zones in het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen te optimaliseren werd reeds eerder de dienstverlening vanuit het vicariaat dichterbij gebracht. De bestaande 15 dekenaten werden ingedeeld in vier regio's; Pastorale regio Halle, Leuven, Mechelen en Tienen. De pastorale zone Zoutleeuw-Geetbets kan beroep doen op een team medewerkers van de regioploeg Tienen onder leiding van deken EH. Luc Van Hilst. Naast medewerking en overleg kunnen op die manier bijvoorbeeld regionale projecten beter op elkaar afgestemd worden.
Met deze beleidsoriëntaties beoogt men een optimale werking van pastorale zones. De nieuwe oriëntaties staan in dienst van een pastoraal met het oog op de toekomst. Op die manier bouwen we nu samen aan de kerk van morgen.
Vicariale raad van het vicariaat Vlaams-Brabant & Mechelen
December 2020.
