Ligging
Ga je halverwege de Uilmolenweg door de tunnel onder de E19 dan beland je in de wijk Beneden-Stuivenberg. Voorheen uitsluitend landbouwgronden. Vandaag een geïsoleerde residentiële woonwijk.
Halverwege, tussen de tunnel en het einde van de baan, ontdek je, voor huisnummer 183, een prachtige veldkapel.
Deze veldkapel is toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid.
Historiek
Over de geschiedenis van de kapel is weinig of niets met zekerheid gekend.
Kadastraal staat ze nergens opgetekend, zelfs niet op de oude archiefkadasterkaarten van Popp.
Nochtans kan men uit de bouwstijl en de gebruikte materialen met zekerheid afleiden dat ze in de tweede helft van de 18de eeuw werd gebouwd. Naar het zeggen van de wijkbewoners zou de kapel in een vaag verleden opgericht zijn door paters van een grote abdijhoeve aan de overkant van de Zenne (Leest-Hombeek).
Tot voor de laatste wereldoorlog trok er jaarlijks een processie naar deze kapel vanuit Battel, waaronder Stuivenberg toen kerkelijk ressorteerde. Bij één van deze processies werd een, niet onaardig, plaasteren Mariabeeldje geschonken door barones Empain.
In die tijd versierde een klokkentorentje de nok van de kapel. Het klokje was geschonken door de heer Frans Willems. Later, in 1969, werd het klokje, uit angst voor diefstal, verwijderd en overgebracht naar de Sint-Jakobkapel (Stuivenbergbaan 141) , waar het nu nog dienst doet als misdienaarsbel. Op een schilderij, van een paar decennia terug, kan men dit klokkentorentje nog zien.
Restauratie
De vereniging 'Restauratie-Integratie-Mechelen' (RIM) zocht in 1977 in het 'Jaar van het Dorp' naar een – kleinschalig – restauratieproject, een klein monument dat niet teloor mocht gaan. De keuze was snel gemaakt : de veldkapel op Beneden-Stuivenberg.
Eind 1977 werd begonnen met de restauratie. Het dak werd afgebroken en volledig hernieuwd in oude Boomse dakpannen. De totaal verrotte deur werd vervangen door een nauwkeurige kopie in eikenhout. Voor de versiering in de kapel werd door RIM een beroep gedaan op legeraalmoezenier E.H. Georges Herregods uit Leest. Deze kunstenaar, die reeds verscheidene veldkapellen in het Leestse restaureerde, vervaardigde in totaal 40 keramieken beeldjes in 'Timmermansiaanse' stijl, gegroepeerd in twee processie : links een Mariaprocessie en rechts een lijkstoet.
Het oorspronkelijke plaasteren Mariabeeldje werd in een fris kleedje gestoken en werd opnieuw in de veldkapel geplaatst.
Beeldjes van E.H. Georges Herregods: de Mariaprocessie
(Her-)inwijding
Zaterdag 3 mei 1980 had de plechtige (her-)inwijding plaats.
Om 19.30 uur werd bijeengekomen aan de Sint-Jakobkapel (Stuivenbergbaan 141). Processiegewijs ging het dan naar de veldkapel van O.L.Vrouw van Barmhartigheid.
Om 19.45 uur werd de veldkapel (her-)ingezegend door pater Louis Adams, kapelaan a.i. van de Sint-Jakobgemeenschap.
Deze heuglijke gebeurtenis werd muzikaal opgeluisterd door de 'rijdende beiaard' van Hanswijk en het Sint-Jakobkoor. Als slot werd het lied 'Moeder van Barmhartigheid' gezongen, speciaal voor deze gelegenheid getoondicht door meester-organist Flor Peeters (inwoner van Stuivenberg) op tekst van priester-dichter Frans Eykans.
De plechtigheid werd afgesloten met een dankmis ter ere van O.L.Vrouw van Barmhartigheid.
Sedertdien heeft de Sint-Jakobgemeenschap de zorg voor de veldkapel op zich genomen. Het dagelijks toezicht en onderhoud gebeurt door vrijwilligers uit de buurt. Uitzonderlijke herstellingen en vernieuwingswerken gebeuren onder de hoede van de Sint-Jakobgemeenschap.
Beeldjes van E.H. Georges Herregods: detail van de lijkstoet
Jaarlijks gebedsmoment op 30 april
Met de her-inwijding in 1980 werd ook een oude traditie her-ingevoerd.
Want sindsdien gaat de Sint-Sakobgemeenschap elk jaar steevast op de vooravond van de meimaand Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid hulde brengen.
De eerste jaren, in processie, zingend en biddend van de Sint-Jakobkapel naar de veldkapel.
Nadien, en tot op vandaag, wordt O.L.Vrouw jaarlijks gehuldigd met een gebedsmoment (gebeden, gezangen, bezinning) aan de veldkapel zelf.
Afspraak op 30 april om 19.30 uur op het pleintje voor de veldkapel.
Gebedsmoment van 2024
Dinsdagavond 30 april, halfacht. Wat frisjes, maar geen regen. De weergoden waren ons dit jaar goedgezind bij de bede aan de veldkapel op de vooravond van de meimaand.
We stonden even stil met wat bezinnende tekstjes, enkele tientjes en Marialiederen om Onze-Lieve-Vrouw te eren.
Het was stemmig, stil (enkele passerende auto’s niet te na genomen).
Na afloop stond het Mariabeeld in het kapelleke op Stuivenberg weer te pronken tussen fleurige bloempjes en brandende kaarsjes.
