Op 14 januari jl. vond een groot feest plaats in de loods van Gemeenschapscentrum Op-Weule in Sint-Lambrechts-Woluwe. Naar aanleiding van het 20-jarig bestaan van de vzw Born in Africa werd een boek uitgebracht, dat het levenswerk van Isabelle De Smul belicht.
De feestzaal zat tjokvol met familie, vrienden en sympathisanten van Isabelle. Onder hen heel wat vrijwilligers en ook peetouders, die op regelmatige basis een bedrag storten waarmee één of meer kinderen in het verre Zuid-Afrika geholpen worden.
Om 14u werd de aftrap van de gezellige en boeiende namiddag gegeven. Isabelle nam als eerste het woord. Ze legde uit hoe alles begon in 1998, toen ze van dokter Jef Valkeniers (die ook op de viering aanwezig was), de kans kreeg om een jaar ontwikkelingswerk te verrichten in Plettenberg Bay in Zuid-Afrika. Isabelle keerde begeesterd terug van deze ervaring, en het plan rijpte om er zelf te haar leven uit te bouwen, en haar schouders te zetten onder een nieuwe, sociale organisatie. Ze kreeg voor dit prachtige project onmiddellijk de volle steun van haar ouders Georges en Arlette. En zo werd een twintigtal jaar geleden de vzw Born in Africa geboren. Isabelle vertelde hoe de organisatie groeide en steeds meer kinderen hielp bij hun schoolloopbaan. Ze gaf daarna het woord aan één van de vijf mentoren; deze mentoren staan elke dag opnieuw honderden kinderen in raad en daad bij … Ook één van de studentes, waarvan de studies gefinancierd wordt door Born in Africa, nam het woord. In ontroerende woorden legde ze uit hoe Born in Africa haar leven een andere wending had gegeven. ‘Baie dankie in naam van zovele kinderen’, zei ze. Het zaadje dat Isabel zovele jaren geleden gezaaid heeft, is ondertussen een flinke boom geworden, die aan vele honderden kinderen bescherming en beschutting heeft geboden, die deze kinderen (en de gezinnen waarin ze opgroeien) vooruithielp en troostte. En dat deze boom sterke en diepe wortels heeft, kwam later tijdens de namiddag nog uitgebreid aan bod.
Stefaan Kempynck, de auteur van het boek, nam vervolgens het woord. Hij slaagde erin om er een bezield en begeesterend werk van de maken; je voelt bij het lezen van het boek en bij de uitleg erover hoe hij zelf gepassioneerd geraakte door Born in Africa, en door al het werk dat in Plettenberg Bay wordt verzet ten behoeve van de kinderen. Om zich het verhaal helemaal eigen te maken, reisde hij ook zelf af naar Zuid-Afrika, om er met eigen ogen te zien en met eigen oren te horen hoe daar alles verloopt. Net als in het boek verwees hij in zijn tussenkomst naar Isabelles filosofie die aansluit bij een uitspraak van Nelson Mandela: “Onze betekenis ligt in het verschil dat we maken in het leven van anderen”; dit is trouwens ook de slagzin geworden van Born in Africa…
Hierna nam Minister van Staat Herman Van Rompuy, voormalig voorzitter van de Europese Raad en eerste minister, het woord. Hij benadrukte het langdurige engagement van Isabelle, die haar leven ten dienste stelt van de ander: “Isabelle doet concreet iets voor concrete kinderen en hun families om hun zelfvertrouwen te geven en kansen te bieden in het leven”. Herman Van Rompuy, die samen met zijn echtgenote zelf ook peetouder is, stond ook stil bij de cruciale rol die de ouders van Isabelle speelden bij de uitbouw van Born in Africa. Hij kent Georges en Arlette al vele decennia; hij verwees o.a. naar de talloze handgeschreven brieven en de vraag om tientallen marathons te sponsoren voor Artsen zonder Grenzen, en natuurlijk voor BIA. Hij zei treffend: “Feitelijk is Georges ‘Reborn’ in Africa”.
Benjamin Dalle heeft in zijn ministerportefeuille o.a. ‘Armoedebestrijding’ en ‘Jeugbeleid’: dit zijn natuurlijk evidente aanknopingspunten met het project van Born in Africa. In zijn tussenkomst ging hij onder meer dieper in op de vraag waarom ook projecten in het verre buitenland al onze steun verdienen, ook al leven er in België zelf zovele mensen onder de armoedegrens. Ook Minister Dalle en zijn echtgenote zijn trouwens gemotiveerde peetouders van BIA.
Op het einde van zijn tussenkomst had hij nog een geweldige verrassing voor Isabelle. Zij werd immers omwille van haar baanbrekende werk in Zuid-Afrika benoemd tot ‘Ridder in de Kroonorde’, een hele eer natuurlijk. Een golf van ontroering maakte zich meester van de zaal. De vele stenen die Isabelle in de Zuid-Afrikaanse rivier verlegde, zijn dus allerminst onopgemerkt gebleven. Isabelle nam het eerbetoon dankbaar in ontvangst, en verwees hierbij onmiddellijk naar het team dat haar in Plettenberg bijstaat, en naar de vele vrienden en sympathisanten die haar al jaren, ook bij ons in België, onvoorwaardelijk steunen. Ze liet dus velen delen in haar blijdschap en dankbaarheid. En ook dit typeert haar natuurlijk…
Daarna nam Jaak Leenknegt, ondervoorzitter van Born in Africa, het woord. Hij legde aan de hand van interessante en informatieve slides uit, dat het succes van de organisatie geen toeval is. Born in Africa heeft een stevige structuur, zowel in Zuid-Afrika als in België, en een glasheldere strategie en filosofie. Net daarom kan de organisatie op lange termijn werken, wat haar dan weer de nodige stabiliteit geeft. Jaak ging in op belangrijke elementen als de jaarlijkse kostendekking, de spreiding van de fondsenwerving, de lokale betrokkenheid enz. Hij legde de nadruk op het feit dat slechts 3% van het jaarbudget van de organisatie aan overhead-kosten besteed wordt, wat toch vrij uitzonderlijk is. Uit de informatie die Jaak gaf, bleek dat het succes van Born in Africa dus allerminst toevallig is, maar het resultaat van hard en standvastig werken, met een duidelijke visie en doelstelling.
Als laatste spreker kwam Georges aan het woord. Met zijn gekende bevlogenheid en voluntarisme overliep hij de geschiedenis van Born in Africa en de rol die Isabelle hierbij speelde. Hij liet natuurlijk niet na de rol van Arlette, en van de broer (Olivier) en zus (Tania) van Isabelle te onderstrepen. Georges bedankte ook uitdrukkelijk de vele vrijwilligers en peetouders die reeds zovele jaren trouw BIA steunen. En hij had ook nog bijzondere woorden van dank voor Christine, de echtgenote van Jaak, die elk jaar opnieuw de vele giften en steunbedragen opvolgt en in de juiste boekhoudkundige banen leidt.
Na het slotwoord was het tijd voor een hapje en een drankje. Isabelle nam ook nog ruim de tijd om heel wat boeken te signeren. De feestviering groeide uit een hartverwarmende activiteit, en alle deelnemers gingen met hernieuwde, positieve energie naar huis. “Het deed zo’n deugd om hier te zijn”, vertrouwde één van de deelnemers me toe voor hij naar huis vertrok. Dank voor alles, Isabelle en Born in Africa, en ad multos annos!
Paul Delva.
