Afgelopen Kerstavond opende paus Franciscus de heilige deur van de Sint-Pietersbasiliek te Rome. Wellicht heeft u op het nieuws de beelden gezien. Door het openen van de deur is het Heilig Jaar officieel geopend. Het is al eeuwen traditie dat een Heilig Jaar een thema heeft. Dit Heilig Jaar staat in het teken van de hoop: “Spes non confundat”. Oftewel “hoop stelt niet teleur”. We worden dit jaar dus in het speciaal opgeroepen om te leven vanuit de hoop en die hoop geheel te belichamen.
Het eerste Heilig Jaar vond plaats in 1300, waarop elke 25 jaar – het eerste concept sprak van één Heilig Jaar per eeuw - een Heilig Jaar werd afgekondigd door de paus. In het Heilig Jaar werden gelovigen in de gelegenheid gesteld om een “volle aflaat” te verkrijgen door een pelgrimreis naar Rome te maken. Tijdens het bezoek in Rome dienden pelgrims de pauselijke basilieken te bezoeken, te biechten en naar de Mis te gaan. Als de pelgrim in kwestie dat braaf gedaan had, werden hem al zijn zonden kwijtgescholden. Pas in 1500 werd ook de Heilige Deur voor het eerst geopend als symbolische opening van het Heilig Jaar.
Een paus heeft ook de bevoegdheid om een “buitengewoon” Heilig Jaar af te kondigen. Dan doorbreekt de paus de cyclus van 25 jaar ter gelegenheid van een speciaal moment. Pius XI deed dat in 1933 ter gelegenheid van de 1900e verjaardag van Christus’ kruisdood. Ook paus Franciscus kondigde in 2016 een Heilig Jaar af om de barmhartigheid centraler te stellen.
Na de barmhartigheid wil de paus nu de hoop centraal stellen. Hoop is hard nodig nu wij elke dag geconfronteerd worden met afgrijselijke beelden van oorlogen in Gaza, Oekraïne en Afrika. Ook de beelden van natuurrampen laten ons niet ongeroerd. Velen zijn daarbij overleden of ontheemd geraakt. Ook in ons persoonlijk leven kunnen wij geconfronteerd worden met catastrofe: een geliefde overlijdt, je wordt ziek of je voelt je eenzaam. Het verdriet kan dan zeer overheersen.
Het Heilig Jaar zal deze catastrofes niet magisch doen stoppen, maar het roept op om niet bij de pakken neer te zitten en hoop te houden op heling en vrede. We mogen hopen op betere tijden voor de wereld en voor onszelf. Zelfs wanneer hoop zinloos lijkt, is het onze roeping als christenen te blijven vertrouwen op het geloof dat God begaan is met ons en ons nooit in de steek zal laten. God zal helen wat gebroken is. In vele gevallen zal dat langer duren dan we wensen... Het is de uitdaging om vertrouwen te koesteren, geduld te oefenen en hoop te houden.
De profeet Jesaja bad al “Heer geef ons vrede” (26,10). Een mooie uitdrukking van hoop en vertrouwen. Laat ons in zijn navolging deze woorden hardop bidden en belichamen. Laat ons uitdrukking geven van de wens voor vrede in de wereld en vrede in ons hart door elkaar ook wat te bemoedigen. In dat licht wens ik u allen een zeer hoopvol 2025!
Tijmen Schouws
