Feest van de Openbaring of Driekoningen. Normaal een dag waarop kinderen langs de huizen trekken om te gaan zingen en oude melodieën weer in ons hoofd klinken. En tegelijk staan we voor het feest van de Doop van Jezus op de zondag erna waarmee we de kersttijd zullen afsluiten en de tijd doorheen het jaar begint. Een scharniermoment, niet alleen in de burgerlijke jaartelling vorige week van Oud naar Nieuw maar ook in de liturgie: van de sterke Kersttijd, terug naar het gewone leven. Hoewel, zo gewoon is ons leven ook weer niet, met allerlei oorlogen, aanslagen en onvrede in de wereld. Laten we eerst nog even meegaan met de Drie Koningen.
Drie Wijzen
Na de herders zijn de laatste bezoekers aan de stal, de drie wijzen. In de traditie kennen we ze als Melchior, Caspar en Balthasar, of ten minste dat denken we, want er hangt eerder een waas van mysterie rond hen. Ze komen van ver en vanuit verschillende continenten zegt de traditie en zo wordt het kerstgebeuren open getrokken voor heel de wereld. Vandaar de naam: het Feest van de Openbaring. De Vredevorst is er voor alle mensen van goede wil en deze vreemde bezoekers vertegenwoordigen heel de wereld. De wijzen vormen zo ook het beeld van alle christenen van alle tijden en dus ook van ons. Ze hebben een lange weg af te leggen, net als wij in ons leven. Het is vaak een hele zoektocht om die Jezus te vinden in ons leven.
Open op de toekomst
We stapten net een nieuw jaar in. Wat zal het ons brengen: goede of minder goede dingen? Hoe zal het met onze gezondheid dit jaar gesteld zijn? En die van onze familie en vrienden? We hebben het afgelopen jaar van heel wat mensen afscheid genomen, in onze familie en vriendenkring, in de geloofsgemeenschap. Hoe zal het dit jaar verlopen? Wanneer komt er ‘een staakt het vuren’ en stoppen de oorlogen’? We weten het niet: er is dus vertrouwen nodig om het nieuwe jaar in te stappen. Misschien leeft er wel twijfel, onmacht, onrust, duisternis in ons hart. Hoe zal het verder gaan met ons leven, de wereldvrede, ons klimaat, wat na de verkiezingen? De wijzen geven geen pasklaar antwoord, dat staat er nooit in de bijbel, wel mogen we wat proeven van hun wijsheid als we ons door hen bij de hand laten nemen.
Wat we van hen kunnen leren
Ze leren ons de sterren in de nacht ernstig te nemen wanneer we het niet meer zien zitten, eigenlijk ook Hem, God niet meer zien zitten. Ook zij zagen een hele reistijd niets van God, alleen de ster. Ze leren ons de sterren van Gods aanwezigheid in ons leven te zien en te herinneren. Al die mensen die ons de weg wezen, die ons iets van God lieten ontdekken. Zij zijn de sterren van hoop die God ons geeft, de ene dag al wat helderder dan de andere. Als ook die ene ster verdwijnt slaan de Wijzen de Schrift er op na. Misschien een wenk voor ons: als je niet meer vooruitkomt, als geen ster je nog vooruithelpt, als je alles beu bent, sla dan eens de Schrift open, lees een stukje uit de Bijbel. De dagelijkse lezingen van het evangelie nemen ons mee doorheen het leven van Jezus en zijn leerlingen en maken ons ook meer tot zijn leerlingen omdat we meer en meer gaan ontdekken wie Hij is, net zoals de leerlingen die zich soms afvroegen, “Wie is Hij toch?”
Verandering
Wat me altijd heeft getroffen is het laatste zinnetje in het evangelie over deze figuren: ‘ze keerden langs een andere weg naar hun land terug’. Hun leven zal nooit meer zijn als voorheen. Een echte ontmoeting met Jezus laat geen mens onberoerd. Het doet iets met de persoon. Zovele mensen in het verdere evangelie gaan anders leven na een ontmoeting met Jezus en ze gooien hun leven om.Is het ook zo niet in ons leven? De ontmoeting met iemand kan ons leven een heel andere wending geven. Denk maar eens hoe je ooit je vrouw, je man, je partner hebt ontmoet en je leven veranderde? Is het ook zo met onze relatie tot de Heer? Welk verschil maakt het in ons leven dat we Christus ooit hebben leren kennen? Is de relatie nog even intens of is ze met de jaren wat uitgeblust of bekoeld? Hoe was dit jaar onze ontmoeting met Hem in het stalletje? Ik hoop dat ze u mocht raken, net zoals de wijzen uit het evangelie. En zoals in dit prachtige gedicht van T.S. Eliot. Ik geef het u mee als een klein nieuwjaarsgeschenk.
Pastor Guido
De reis van de drie koningen Thomas S. Eliot
Het was een koude tocht,
en de slechtste tijd van het jaarvoor een reis,
voor zulk een verre reis.
De wegen modderig, het weer guur,
de winter op zijn strengst.
De kamelen, die hun knieën ontvelden,
hun hoeven bezeerden, werden onhandelbaar
en legden zich neer in de smeltende sneeuw.
Menigmaal dachten we met spijt terug
aan onze zomerpaleizen op bloeiende berghellingen,
aan meisjes, in zijde gehuld,
die gekoelde wijn ronddienden.
Onze kameeldrijvers vloekten, kankerden,
weigerden dienst,
riepen om brandewijn en vrouwen.
Onze kampvuren wilden niet branden,
onderdak was moeilijk te vinden,
de steden waren vijandig,
de dorpen stug,
de gehuchten smerig en verschrikkelijk duur:
het was een ellendige tocht.
Tenslotte reisden wij de gehele nacht door,
sliepen zo nu en dan langs de wegkant
en hoorden gedurig in onze oren zingende stemmen,
zeggend:jullie onderneming is waanzin.
Eindelijk.
toen het licht werd, daalden we neer in een luw dal,
vochtig, onder de sneeuwlijn,
geurend naar groeizaamheid;e
en beek snelde voort,
een watermolen karnde het duister,
er waren drie bomen onder een bewolkte lucht,
en een oud wit paard galoppeerde door een weiland.
Wij kwamen bij een herberg
met wijngaardranken boven de stoep.
Zes handwerkslieden dobbelden bij de open deur
om zilverlingenen zes voetknechten
schopten lege wijnzakken over de vloer.
Maar niemand kon ons inlichtingen verschaffen,
en zo gingen we verder,
en bereikten des avonds, geen uur te vroeg,
de plaats van bestemming; het was
(dat mag ik wel zeggen) de moeite waard.
Dit alles is lang geleden,
ik heb het onthoudenen zou het over willen doen,
maar ik stel,
dit vooropgesteld
één vraag:
was het doel dat ons dreef geboorte of dood?
Wij waren getuigen van een geboorte,
zeker,daar is geen twijfel aan.
Maar als ik vroeger geboorte of dood zag,
dacht ik dat ze tegenstellingen waren.
Deze geboorte echter was een onverbiddelijk einde voor ons,
een dood, onze dood.
Wij keerden terug naar ons land, onze koninkrijken,
maar voelden ons niet meer thuis in de oude orde
tussen vreemde mensen die hun goden omklemmen.
Ik zal blij zijn als ik andermaal sterf.
Vertaald door Martinus Nijhoff.
