Getuigen van hoop - Impressies uit de Trefdag van 9 mei 2025 | Kerknet
Overslaan en naar de inhoud gaan

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
kerknet
  • Hulp
  • Startpagina portaal
  • Mijn parochie
  • Aanmelden of registreren
Menu
  • Startpagina
  • Kerk
  • Vieringen
  • Shop
  • Zoeken
Attent

Attent

  • Startpagina
  • Contacten
  • Zoeken
  • Meer
    • Zoeken
    • Wat is Attent? Presentie
      Werkgroep presentie: visie en doelstellingenMeer weten over Presentie
      Migratie Diversiteit Gastvrijheid
      Werkgroep Migratie Diversiteit Gastvrijheid: visie en doelenMeer weten over MiDiGa
      Ecokerk Bisdom Antwerpen
      Ecokerkraad: Nieuwe samenkomsten en verslagenActiviteiten, aanbod en terugblik Ecokerk & Laudato Si Werkgroep Ecokerk: visie en doelen
      Rouwzorg Attent
      Werkgroep Rouwzorg Attent: visie en doelenMeer weten over verlies, rouw en verdriet
      Project Levensbeschouwingen over "Gastvrijheid" Project Levensbeschouwingen over "Zorg voor de aarde" Trefdagen - Terugblik sinds 2014 Andere thema's en publicaties door Attent
      Andere thema's AttentBoek 2023: Presentie. Samen mens wordenBoek 2017: Kerk, eigendom en de woonnood - Lees onlineWebinar diakonia in Boek Handelingen
      E-Brief van Attent E-Brief in jouw mailbox?

Getuigen van hoop - Impressies uit de Trefdag van 9 mei 2025

icon-icon-artikel
Gepubliceerd op vrijdag 30 mei 2025 - 15:27
Afdrukken

Op de Trefdag van 9 mei 2025 kreeg de deelnemers de kans om na de inleidende lezing van Erik Borgman aan te schuiven bij drie van in totaal negen getuigenistafels. Eén ervan kon men kiezen, de twee andere tafels boden een andere invalshoek uit het brede diaconale werkveld. Hieronder impressies uit de getuigenissen die werden opgebouwd vanuit de vragen: Wat geeft jou hoop in je engagement? Wat zijn zorgen? Je kan ook meteen naar een getuigenis van je keuze gaan door op een titel uit onderstaand lijst te klikken. 

  • Protestants Sociaal Centrum Antwerpen
  • PE Immanuel - Werkgroep diaconie en solidariteit
  • Havenpastoraal
  • Het Lichtpunt in Balen
  • Ecokerk
  • Diaconie in de PE H. Norbertus
  • Gevangenispastoraal
  • Hoop in het Heilig Land
  • Gastvrijheid in Turnhout

 

1) Protestants Sociaal Centrum Antwerpen

Het Protestants Sociaal Centrum in Antwerpen geeft sinds 1979 steun aan mensen in nood, van welke achtergrond, overtuiging, gender of kleur dan ook. Wie er meer van wil weten kan terecht in het Jaarverslag  2024. Petra Schipper, diaconaal dominee, getuigt samen met Boudewijn Magnus over presentie. Hij vertelt hoe hij presentie ruim 20 jaar geleden leerde kennen, toen hij abrupt op straat kwam te staan. Niek Everts van ’t Vlot nodigde hem uit op een kopje koffie. “Dat was mijn eerste ervaring met presentie: gewoon een luisterend oor, dat niet oordeelt, maar er ook niet is om me gelijk te geven. Zo luisteren maakt dat je je gezien en gehoord voelt. Dat bevestigt dat je goed bent zoals je bent. Zonder die bevestiging probeer je altijd maar te voldoen aan het beeld en voorwaarden van de ander. Dan kom je niet in je eigen kracht te staan en geraak je uitgeput. Ik was zelf kinesist en hulpverlener. We willen te graag de ander helpen, maar dan kom je in een soort van ouderrol te staan, terwijl presentie een relatie is van mens tot mens. Als we allemaal echt aanwezig zouden zijn, dat is de redding van heel de kerk! De ultieme presentie is Jahweh: Ik ben die is. Alle godsdiensten hebben dat. Voor mij is dat de hoop. En ook de transformatie die je zelf doormaakt wanneer je niet als minderwaardig wordt gezien.”

Door verder met elkaar uit te wisselen, komt het groepje tot een omschrijving van presentie als een bereidheid je open te stellen voor mensen. Dan ontstaat er ruimte, waarin iets kan gebeuren, en waardoor mensen hun eigen plek kunnen innemen.  Ze eindigen met een mopje. Paus Franciscus komt aan bij de hemelpoort en zegt tegen Jezus: ’Ik heb gedaan wat ik kon’. Jezus antwoordt: ‘Ik ook’.

 

 2) PE Immanuel - Werkgroep diaconie en solidariteit

Gerda Pandelaers verwijst naar de visietekst “Een houtskoolvuur met vis erop en brood” van onze Bisschop, die onder meer duidelijk maakt dat diaconie, liturgie en verkondiging bij elkaar horen. “Diaconie, of dienstwerk, doen we voor onze medemens.” De werkgroep heeft acht leden, ieder al bezig met dienstwerk: vluchtelingen, welzijnsschakel, projecten in het buitenland. Hier gaat Gerda even in op het project Afrikin voor kinderen in nood in Goma (DRC) en Buikwe (Oeganda) en de projecten van zuster Henrietta Kalomba. Zij stichtte na haar ervaringen als hulpverlener op Lampedusa in Congo een franciscaans geïnspireerde congregatie en startte met het aanplanten van citrusbomen. Op korte tijd kwam een hele ontwikkeling, inclusief onderwijs, op gang. De werkgroep zet zich ook in voor rouwzorg en brengt rouwbezoekers samen voor uitwisseling en vorming. Recent bezocht de werkgroep een moskee en de zeer gastvrije ontvangst daar krijgt zeker opvolging.

Als zorgpunten noemt Gerda: de toenemende leeftijd van de vrijwilligers, de moeite om te weten te komen welke mensen echt hulp kunnen gebruiken en het opzetten van acties om wat werkingsmiddelen bij elkaar te krijgen, omdat de financies in de PE krap zijn. Afrondend hoopt ze dat: “Alle kleine steentjes bijdragen om de gemeenschap een klein beetje warmer te maken”.

 

3) Havenpastoraal

Edzel  C. Cabanas, sinds oktober 2024 parochievicaris bij de Missie voor Zeelieden in Antwerpen en nog volop bezig beter Nederlands te leren, vertelt vooreerst dat Antwerp Seafarers' Welfare alle christelijk-geïnspireerde missies overkoepelt. De basisopdracht is aan boord van schepen gaan voor het welzijn van de zeelui. Ze regelen ook transport naar  het Internationaal Zeemanshuis, waar zeelieden terecht kunnen voor kleine aankopen, gesprek en enkele uren ontspanning, weg van het schip. “We kennen hun moeilijkheden, hun verdriet van ver weg zijn van huis”. De bemanning blijft tot maximum 9 maanden op hetzelfde schip, een kapitein drie maanden. Kleinere schepen hebben een bemanning van 8, grotere schepen tot maximum 24. Ze zijn erg op elkaar aangewezen en wanneer er iets met een van hen gebeurt, heeft dat een enorme impact, bijvoorbeeld een overlijden. “Soms brengen we ook iemand naar het ziekenhuis. We gaan dan op bezoek, leggen contact met de familie, zorgen voor repatriëring,…” Zelf van Filipijnse origine bevestigt Edzel dat zeelui voor 60% uit de Filipijnen komen. Ook uit India en Rusland komen veel zeelieden. “Ik doe deze job nu zeven maanden. Het is heel anders dan waar ik voor leerde als priester. Voorheen had ik ook totaal geen idee over hoe het leven aan boord werkelijk is. Ik heb van deze job leren houden. Hen kunnen bijstaan is erg belangrijk.”

Getuigenissen van hoop  © Attent


4) Het Lichtpunt in Balen

Els is coördinator van het Het Lichtpunt dat 160 gezinnen of zo’n 400 mensen in Balen bereikt. Bella leerde het Lichtpunt in 2008 kennen en maakt deel uit van het bestuur. “Het is een groep van mensen in armoede en niet in armoede,” zegt ze. Els voegt  toe: “Wij zijn geen groep die van alles geeft, maar die mensen samenbrengt, laagdrempelig maar ook in thema-avonden. Het Lichtpunt heeft bijvoorbeeld het armoedebeleid onder de loep genomen en is er nu ook bij betrokken”.  

Wat hoop geeft,  verwoordt Bella zo: “Ik hoop altijd op het beste, ook voor mijn omgeving. Mijn leven is nog niet zoals ik het wil, maar het Lichtpunt heeft mijn leven veranderd. Ik had een groot minderwaardigheidscomplex: “ik kan niets”. Een dag zonder schulden, zonder zorgen, dat zou ik het goede leven vinden. Mensen die niet in armoede staan, weten niet wat de impact is op jezelf: heel veel ongezonde stress, waar je echt ziek van wordt. Als je bij het Lichtpunt binnenkomt, komt er altijd iemand naar je toe en je krijgt een knuffel. Je weet dat je er bij hoort, je hoeft geen personage aan te maken. Ik kan gewoon mezelf zijn. Daardoor kreeg ik mijn vertrouwen terug”. Els stelde de vraag “wat betekent het Lichtpunt voor jou” ook aan de 18 leden van het bestuur en de groep van 40 – 50 mensen, die iets willen doen voor het Lichtpunt. Ze antwoordden: “Een goede reden om het huis uit te komen. Een plek om onze ideeën te geven, om begrip en steun te vinden. Een kracht als ik me uitgeput voel”.

Els zelf vindt het heel sterk om te zien dat mensen zelf draagkracht krijgen, en voorstellen doen. En ook de grote solidariteit onder elkaar. Bella beaamt: “Ik blijf helpen, al is het met een half bord eten, omdat ik weet wat het is. Ook al zie ik dingen die niet goed zijn, ik blijf helpen, want ik weet dat er altijd een verhaal is achter de ellende. Daarom is het ook zo moeilijk om er uit te geraken. Dat duurt heel lang en dat kan maar beginnen als men zich veilig en erkend voelt.”  

 

5) Ecokerk

Patrick Naulaerts stelt Ecokerk voor en de nieuwe campagne, die zal plaatsvinden tussen 1 september en 4 oktober 2025. De campagne stelt knooppunten van hoop voor. Vooreerst is de encycliek Laudato Si dit jaar 10 jaar oud. Ook het 800 jaar oude Zonnelied van de heilige Franciscus is een knooppunt. Met deze sterke inhoud wordt ook letterlijk op weg gegaan. Er zijn immers al zo’n 67 Laudato Si bomen geplant, als symbolisch engagement voor de zorg voor de schepping en één van de mogelijke activiteiten is een wandeling doen tussen deze knooppunten. “Elke kleine stap die je zelf kan zetten, heeft betekenis en toont dat ook onze tijd er een is van schepping, van creatie en bijdraagt aan de ommekeer. Hoop, is ook een actief streven naar nieuw leven.”

Een sterk voorbeeld daarvan brengt Herman Augustijns, nu actief in Boom. Hij brengt een rijke ervaring mee vanuit Sint Anna Linkeroever. Toen de kerk daar na 50 jaar renovaties nodig had, ontstond een groep medewerkers die elke ingreep zo ecologisch mogelijk wilde doen: zonnepanelen, toiletten met regenwater, een oplaadpunt voor fietsen, een picknick plek, meer gebruik van de kerk door tentoonstellingen in te richten, vaak ook met een ecologische invalshoek,…  In Boom is het zoeken naar medewerkers ook bezig en zijn er alvast goede samenwerkingen met Tau- Franciscaans leven vandaag. “De pastorale eenheid wil niet alleen de naam Sint – Franciscus dragen, maar de spiritualiteit ook inbouwen. Zo stond het Zonnelied centraal in de Paaswake. Het werd voorgesteld in 10 grote kaarsen in  verschillende kleuren, met kandelaars gemaakt van oude kerkstoelen. En net zoals op Linkeroever wordt wekelijks in de plaatselijke Kerk & Leven editie een ‘groene tip’ gepubliceerd.” De deelnemers konden tenslotte al het nieuwe campagnemateriaal verkennen en meenemen.

Meer info over ecokerk door Patrick Naulaerts: klik hier

 

6) Diaconie in de PE H. Norbertus (Meerhout/Laakdal)

Marc Laenen is sinds 2021 verantwoordelijke voor diaconie en solidariteit. Door corona was de werkgroep diaconie stilgevallen. “Ik ging naar de leden toe met de vraag: wat kan er gebeuren? En ik ging ook bij andere initiatieven kennis maken”. Zo verzamelde hij punten, waaraan men zeker wilde meewerken. De werkgroep terug activeren lukte niet. “Maar op je eentje kan je dat ook niet doen. Het team is zich gaan herbronnen en besloot alles samen te dragen”. De ruggengraat daarvan is een jaarwerking. Marc verwijst naar: de startdag met een panelgesprek en ook verkoop van pralines ten voordele van Missio, de adventsbezinning met een inzamelactie voor hulporganisaties, de vastenactie met koffiestop,… “Ik kreeg contact met een groot bedrijf. Medewerkers die voor hun maaltijden een voedselbox bestellen, merken dat ze niet alles daaruit gebruiken, bijvoorbeeld pasta, en verzamelen dit als bijdrage aan onze inzamelactie”. De grootste activiteit van het team situeert zich op Lichtmis. Dan worden zowel vieringen voor gezinnen ingericht als voor jubilarissen die 40 – 50 jaar getrouwd zijn, er is een gezinswandeltocht in de namiddag. Het ‘vredeslicht’ of ‘Licht van Bethlehem’ wordt naar de scholen gebracht. Door de acties is het ook mogelijk de vluchtelingen die in Scherpenheuvel verblijven een vakantie te geven.

De taak van Marc situeert zich zo op het vlak van informatie inwinnen en verspreiden, blijven wegen zoeken om samen iets te doen, mensen die iets willen doen een taak geven waar ze deugd aan hebben, zonder de last van alles te moeten regelen. Door zo kleine tekens van hoop te stellen, hoopt hij er toe bij te dragen dat mensen in Meerhout en Laakdal ervaren dat de kerk een zinvol aanbod heeft, waarbij de diaconale kant beter zichtbaar wordt.

Getuigen van hoop © Attent

 

7) Gevangenispastoraal

Mark Van Beeumen is sinds mei 2022 halftijds gevangenisaalmoezenier in Antwerpen, samen met twee andere betaalde krachten. De gevangenis heeft 439 plaatsen, de dag van zijn getuigenis waren er 723 gevangen. Er worden in de cellen (per twee of per vier)  matrassen op de grond bijgelegd. Tegelijk is er een personeelstekort. Als de raadkamer tot de verdere aanhouding beslist, “levert men de vrijheid in, maar ook de waardigheid: je wordt één van het geheel. Als we een cel binnengaan  - geestelijke verzorgers  zijn de enigen die dat mogen - stellen we ons voor. Naast katholieke aalmoezeniers zijn er nog aalmoezeniers van andere christelijke kerken, een imam, een moreel consulent,… Ik zeg dat ik gewoon goeiedag kom zeggen, geen geloof kom verkopen, dat we er voor hen zijn, als ze een vraag hebben, eens willen praten, en dat we beroepsgeheim hebben. In het begin vroeg ik me af: willen zij wel een pastor zien? Maar ik kreeg snel de indruk dat zij blij zijn dat ze met ‘iemand’ kunnen praten. Voor een meer vertrouwelijk en langer gesprek kunnen we een spreekkamer reserveren. Zo volg ik momenteel twee mensen sterker op. Gesprekken in de cel duren zo’n 10 à 15 minuten. Wat ze vertellen, bepalen zij. En bij taalproblemen helpen celgenoten, en zelfs symbooltaal. Onze hoofdtaak is: luisteren.” Als het einde van de detentie in zicht komt, krijgen ze vaak ook een uitgaansvergunning, bijvoorbeeld om een nieuwe identiteitskaart aan te vragen, of om naar een begrafenis te gaan. We gaan dan met hen mee”.

De vraag ‘wat in jouw werk geeft hoop?’ legde hij voor aan enkele gevangenen. Ze antwoordden: jullie brengen een beetje menselijkheid in een repressief systeem. Dat ze bij ons mogen zijn wie ze zijn geeft hoop en ook het uitzicht dat ze op een dag weer vrij zullen zijn. Is er ruimte voor geloof? Als de gevangenen daarover vragen stellen, zeker wel. Soms leiden die gesprekken ook tot de vraag: kan ik gedoopt worden? En daar zoeken we dan wegen voor.

 

8) Hoop in het Heilig Land

Paul Lansu is sinds de jaren 70 actief bij Pax Christi International en ging vanaf 1981 een keer per jaar mee op een internationale missie naar het Heilig Land. De missie van januari 2025 was voor hem de meest pessimistische. Hij blijft ‘Heilig Land’ gebruiken, al zeggen mensen hem: veel heilig is er niet meer te vinden… De missie is een ‘fact finding visit’ en verder worden per drie dagen zoommeetings georganiseerd. “Wat er nu aan de hand is met de 2,4 miljoen Gazanen is hongersnood, wat in feite neerkomt op moord op een volk. Ook al probeert men om diplomatieke redenen het woord genocide te vermijden, dat wordt steeds moeilijker om te doen.” Op datum van 5 mei 2025 waren er wellicht nog 23 - 24 gegijzelden in leven. Sinds 7 oktober 2023 zijn 51.000 doden gevallen en 200.000 gewonden. Hulpverlening is grotendeels vernield.

Is er hoop te vinden? Vooral is hoop nu: het volhouden. Dat is het enige wat zij nog hebben. Verder is er diepe depressie. In het diepste van wanhoop begint hopen en daarvan geeft hij zeven voorbeelden.  

  • De Heilige Familie parochie in Gaza stad. De priester Gabriel Romanelli, Argentijn werd elke zaterdag opgebeld door paus Franciscus om te horen hoe het de honderden vluchtelingen gaat. Nu luiden ze wekelijks om 20 uur de klok. Kardinaal Pizzabella, die zichzelf aanbood om de plaats van de gegijzelden in te nemen is er met steun van de ridders van Malta een paar keer in gelukt om hulpgoederen tot daar te krijgen. De kerk staat er nog en de enige reden daarvoor is dat er geen tunnels onder zijn. De patriarch wil na de oorlog terug opbouwen, en zet zich erg in voor de rol als bruggenbouwer, zoals Palestijnse christenen altijd al hebben gedaan.
  • Het Latijnse Patriarchaat blijft aanwezig in de West-Bank en ook de patriarch blijft er. Aan het seminarie zijn er nog weinig seminaristen en de professoren zijn na 7 oktober 2023 voor het eerst gestart met vorming voor leken. Het dorp Aboud, waar alles geblokkeerd zit, niets kan binnen en niets buiten, is een oase van harmonie en samenwerking.
  •  Caritas Jeruzalem is ook enorm getroffen. Tientallen medewerkers werden gedood, terwijl ze ontzettend veel werk hebben, ook om het stopzetten van USAid op te vangen. Een aantal Caritassen blijft hen helpen, ook België en de steun is essentieel.
  • De Parents Circle Families Forum (PCFF) brengt Israëlische en Palestijnse families met nabestaanden/slachtoffers geweld samen omdat ze weigeren te haten. Na 7 oktober zijn 500 extra families er lid van geworden. Ze kunnen enkel online en nog heel moeizaam contact hebben. Pax Christi gaf hen zelf al hun vredesprijs. En zo zijn er nog andere initiatieven die alle steun verdienen.   
  • Paul Lansu heeft nog een paar minuutjes tijd om ook EAPPI, WCC te vernoemen. Het gaat om externe aanwezigen die aan waarneming doen over wat er gebeurt. Tenslotte vermeldt hij Comboni Sisters die zich vanuit Oost-Jeruzalem inzetten voor de 12 Bedoeïenen gemeenschappen, die worden bedreigd. Een internationaal signaal van hoop ook bij ons tenslotte zijn de stiltecirkels op 15 mei, om het stoppen van de nog steeds doorgaande Nakba (de catastrofe die voor de Palestijnen begon in 1948) te vragen.

Meer info bij het getuigenis van Paul Lansu:  klik hier.
Voor een uitgebreidere overweging gebracht in Brugge op 27 april 2025: klik hier.

 

9) Gastvrijheid in Turnhout

(verslag volgt kortelings)

 

Redactie impressies: Rita Boeren

Getuigen van hoop © Attent

Gepubliceerd door

Attent

Meer

Solidariteit
Artikel
diaconie
Hoop
getuigenissen

Deel dit artikel

Deel op Facebook
Deel op Twitter
Deel via e-mail

Recent bezocht

Bekijk je recent bezochte microsites, auteurs en thema's
© 2025 Kerk en Media vzw
Vacatures
Contact
Voorwaarden
YouTube
Twitter
Facebook