‘Het is een bemoedigend teken dat er mensen zijn die er opnieuw bewust voor kiezen christen te worden. Ze zijn als het ware de ‘verkenners’ voor de wegen van het christen worden in een niet langer christelijke maatschappij en zij worden daarbij zelf verkondigers van het geloof.’ (Verklaring van de Belgische bisschoppen, Volwassen worden in geloof, nr 11)
Wanneer zich in een geloofsgemeenschap mensen aandienen en het verlangen uitspreken om christen te worden zijn dit de verschillende stappen.
Na een verkennende fase (geloofsleerling), waarin in overleg met de pastorale eenheid een begeleider wordt gezocht, starten de kandidaten (vanaf 14 jaar oud) het catechumenaat. Dit is een traject dat hen zal voorbereiden op het ontvangen van de drie initiatiesacramenten (doopsel, vormsel, eucharistie) in de paaswake (in de lokale pastorale eenheid/gemeenschap).
De kandidaat en de begeleider houden een of meerdere kennismakingsgesprekken, waarbij ook het intakeformulier ingevuld wordt. Dit formulier wordt daarna opgestuurd naar de verantwoordelijke voor het catechumenaat in ons bisdom: t.a.v. Bart Willemen, TPC, Groenenborgerlaan 149, 2020 Antwerpen of in gescande vorm per e-mail naar bart.willemen@bisdomantwerpen.be
Samen met de kandidaat zoekt de begeleider ook wie bij het doopsel hun peter en meter (die moeten zelf katholiek gedoopt en gevormd zijn) zal zijn.
De opname in het catechumenaat gebeurt in de plaatselijke geloofsgemeenschap tijdens een viering in de geloofsgemeenschap, uiterlijk op de 1ste zondag van de advent - normaliter in dezelfde kerk en geloofsgemeenschap als de paaswake.
De Orde van dienst voor de viering van de initiatiesacramenten voor volwassenen (online te bestellen) voorziet een eenvoudige ondervraging bij de ingang van het kerkgebouw.
Voorganger: Wat verwachten jullie van de Kerk?
Kandidaten: Dat zij ons vertrouwd maakt met de persoon en de boodschap van Jezus.
Voorganger: Met welke bedoeling?
Kandidaten: Om gelukkig te zijn en eeuwig leven te vinden bij God.
Daarna richt de voorganger zich tot de begeleiders en de peter en meter die de kandidaten gekozen hebben.
Voorganger: Zijn jullie bereid om deze kandidaten te begeleiden op hun tocht en hen God beter te leren kennen.
Begeleiders: Ja, wij zijn daartoe bereid, moge God ons daarbij helpen.
De voorganger tekent dat een kruisje op het voorhoofd van de geloofsleerlingen
Voorganger: Moge Christus zelf je sterken met het teken van Zijn liefde nu je Hem wilt volgen.
Daarna neemt de voorganger hen mee naar de verzamelde geloofsgemeenschap die hen hartelijk verwelkomt.
Na de homilie ontvangen de doopleerlingen een Evangelieboek.
Voorganger: Ontvang het Evangelie van Jezus Christus, de Zoon van God.
De komende maanden zal de Schrift centraal staan in catechesemomenten zoals de gesprekken, getuigenis, diaconale activiteiten, kennismaking met de geloofsgemeenschap en de ontdekking van wat Kerk vormen inhoudt.
Na de opnameritus beginnen de doopleerlingen hun catechumenale weg, de verdere ontdekking van het geloof aan de hand van het evangelie.
Men kan hen tijdens deze periode ook in contact brengen met groepen/mensen die een diaconale taak op zich genomen hebben en die dit beleven als en ‘handen en voeten geven aan het geloof’. Men kan de doopkandidaat uitnodigen om zich in te zetten ten diensten van de gemeenschap.
Tegen uiterlijk 1 februari vullen de begeleider en de kandidaat samen de pastorale inlichtingenfiche in. Deze wordt bezorgd aan de verantwoordelijke voor het catechumenaat in ons bisdom: t.a.v. Bart Willemen, TPC, Groenenborgerlaan 149, 2020 Antwerpen of in gescande vorm via e-mail naar bart.willemen@bisdomantwerpen.be. Dit formulier biedt ook ruimte voor een brief aan de bisschop waarin ze neerschrijven hoe hun catechesetraject verlopen is, wat hen daarin vooral geraakt heeft en waarom ze nu zeker zijn dat ze willen toetreden tot de katholieke Kerk. In dit formulier wordt ook de datum vermeld waarop de viering van de opname in het catechumenaat werd gevierd.
Op de eerste zondag van de 40dagentijd komen alle doopkandidaten, mogelijk vergezeld door hun begeleider(s) en peter en meter, samen in Antwerpen voor een ontmoetingsdag met onder andere met de viering van de uitverkiezing in de kathedraal, waarbij de catechumenen van de bisschop een paarse sjaal overhandigd krijgen. In de loop van deze dag ontmoeten de doopkandidaten de bisschop.
Na deze viering volgt een laatste intense voorbereidingstijd naar de paaswake in de plaatselijke geloofsgemeenschap.
Tijdens de 40-dagentijd voorziet de Orde van dienst enkele tussentijdse vieringen in de plaatselijke geloofsgemeenschap, zoals bv. de overhandiging van het Credo, een Evangelieboek en het Onze Vader.
Na het doopsel, vormsel en communie in de paaswake bezorgt de plaatselijke verantwoordelijke zo vlug mogelijk een doopbewijs én vormselbewijs aan Bart Willemen. Dit wordt toegevoegd aan het dossier van de nieuwe christen.
Dit bewijs moet bezorgd worden aan 'Catechumenaat bisdom Antwerpen t.a.v. Bart Willemen, TPC, Groenenborgerlaan 149, 2020 Antwerpen of in gescande vorm via e-mail aan bart.willemen@bisdomantwerpen.be.
De periode tussen Pasen en Pinksteren is een periode van ingroeien in het mysterie van de ontmoeting met Jezus Christus. Ook na het doopsel blijft de begeleider de nieuwgedoopte (neofiet) hierbij begeleiden.
Diocesane bijeenkomsten catechumenaat bisdom Antwerpen
Na het kennismaken met en ingroeien in de christelijke geloofsgemeenschap en het christelijk geloof onder begeleiding van de geloofsbegeleider begint vanaf de opname in het catechumenaat in de eigen geloofsgemeenschap een nog intensievere periode van op weg gaan naar de initiatiesacramenten. De contacten en gesprekken met geloofsbegeleider en geloofsgemeenschap staan hier centraal. Daarnaast zijn er enkele diocesane samenkomsten met de catechumenen en volwassen vormselkandidaten van het hele bisdom. Deze zijn:
- 12 september 2024: open avond werkgroep catechumenaat voor begeleiders van catechumenen (specifiek zijn zeker beginnende begeleiders uitgenodigd) (20u, TPC). Inschrijven via www.kerknet.be/node/137466
- Er is geen vormsel van volwassenen in het najaar
- uiterlijk tegen 1 februari 2025: bezorgen van ingevulde pastorale fiche voor catechumenen via bart.willemen@bisdomantwerpen.be
- 22 februari 2025 13u-17u De bisschop ontmoet de kandidaten (kathedraal, Antwerpen) (zowel catechumenen als volwassen vormselkandidaten)
- 9 maart 2025 10u-11u Viering uitverkiezing door de bisschop (kathedraal, Antwerpen) (zowel catechumenen als volwassen vormselkandidaten)
- 8 juni 2025 10u Vormselviering (enkel voor volwassen vormselkandidaten) (kathedraal, Antwerpen) (catechumenen ontvangen immers lokaal de 3 initiatiesacramenten in de paaswake)
Meer informatie:
catechumenaat@bisdomantwerpen.be en bart.willemen@bisdomantwerpen.be
(coördinator van de diocesane werkgroep catechumenaat in het bisdom Antwerpen)
Leden van de werkgroep catechumenaat
Dit zijn de leden van de diocesane werkgroep catechumenaat in het bisdom Antwerpen:
- Bart Paepen, bisschoppelijk gedelegeerde voor liturgie en catechese
- Bart Willemen, verantwoordelijke en stafmedewerker voor catechese
- Anton De Preter, stafmedewerker voor liturgie en catechese
- Ella Deweerdt, coördinator Kamino bisdom Antwerpen
- Patrick Naulaerts, diaken PE H Oscar Romero
- David Antras Lopez, pastoraal werker PEACE, neocatechumenale weg
- Eric Bochar, diaken PEACE, federatie Antwerpen-Noord
- Eric Bodson en Lieve Van Malderen, diaken PE Heilige Damiaan en echtgenote
- Broeder Marcin Derdziuk, kapucijn en parochiepriester PEACE, federatie Antwerpen-Noord
- Zuster Miriam Vega Munoz, franciscanes en werkzaam in de Sint-Catharinaparochie op het Kiel in PE Damiaan
- Marie-Pauline Wangela, catechist PEACE, Franstalige Afrikaanse gemeenschap Sint-Walburgisparochie
Meer tools en achtergrondinformatie