- geschiedenis
- samenstelling
GESCHIEDENIS
Het bisdom Gent werd opgericht door de bulle 'Super Universitas' van paus Paulus IV op 12 mei 1559. Voordien maakte het huidige bisdom Gent deel uit van de bisdommen Kamerijk, Doornik en Utrecht.
Het in 1559 opgerichte bisdom was wel kleiner dan het huidige bisdom Gent. Ten oosten vormde de Schelde de grens met het aartsbisdom Mechelen, hoewel een aantal plaatsen op de rechteroever (zoals bv. Dendermonde en Wetteren) toch bij het bisdom Gent werden gevoegd. Eeklo en omliggende parochies hoorden dan weer bij het bisdom Brugge. Bij het Concordaat van 1801 werden de bisdommen Ieper en Brugge afgeschaft en vormden wat nu Oost– en West-Vlaanderen is, samen het bisdom Gent.
Paus Gregorius XVI richtte bij bulle van 24 mei 1834 het bisdom Brugge weer op, met de huidige provincie West-Vlaanderen als grondgebied.
Sint-Amandus stichtte rond het jaar 630 niet ver van de huidige kathedraal een gemeenschap van seculiere priesters die later de regel van de heilige Benedictus volgde. Deze abdij is beter bekend als de Sint-Baafsabdij naar de heilige Bavo die hier stierf.
De 16e eeuw kende ingrijpende veranderingen op alle gebied. Zo wordt de Sint-Baafsabdij op vraag van de Gentse keizer Karel V in 1536 omgevormd tot een kapittel van kanunniken. De rechten en privileges van wat eens een van de belangrijkste abdijen in Vlaanderen was, gingen over naar dit nieuwe kapittel. De ambten van de abdij werden nu uitgeoefend door een proost, een deken, een cantor, een thesaurier en een scholaster. Samen met 24 kanunniken vormden zij het collegiaal kapittel. Iets later (in 1540) werd er na de Gentse opstand op de plaats van de Sint-Baafsabdij een vesting opgericht.
Dit had een verhuis naar de Sint-Janskerk die vanaf toen Sint-Baafskerk genoemd werd, tot gevolg. De Sint-Baafskerk werd bij de oprichting van het bisdom Gent in 1559 een kathedraal en het kapittel werd nu een kathedraal kapittel.
Bij de aansluiting van onze gewesten bij Frankrijk in 1795 werden alle kerkelijke instellingen opgeheven en hun goederen genationaliseerd. Ook het Sint-Baafskapittel en het bisdom Gent verdwenen. Pas na het Concordaat van 1801 konden ze opnieuw verschijnen. Zo werd reeds op 21 december 1801 het Sint-Baafskapittel terug opgericht.
Sinds het nieuwe kerkelijke Recht van 1983 heeft het kapittel als opdracht de liturgische vieringen in de kathedraal de nodige luister te geven. De leden van het kapittel (ongeveer 20) hebben dikwijls een taak in de administratie van het bisdom. Sinds de 15de eeuw bestaat er tussen het kapittel van Gent en dat van Haarlem (Nederland) een vriendschapsband.
SAMENSTELLING
Titualaire kanunniken
Deken en aartsdiaken: Ludo Collin (1979), rector van de Sint-Baafskathedraal, voorzitter van de Kathedrale Kerkfabriek, kanselier
Aartspriester: Flor Brondeel(1989)
Grootcantor: Joris De Jonghe (1994)
Penitencier: Jürgen François
Theologaal: Paul Van Puyenbroeck
Frans Temmerman (1979), Paul Van Paepegem (1992), André Peereboom (1992), Paul Van Puyenbroeck (1992), Peter Schmidt (1992), Luk De Geest (1992), Georges Stuyts (1992), Dirk Smet (1992), André De Wolf (1992), Norbert Coorevits (1997), Roger Van den Berge (1997), Roger Verecken (2000), Stefaan Van der Kelen (2004), Johan Van den Eeckhout (2009), Frans Hitchinson (2011), Joris Polfliet (2011) Johan De Baere (2014), Jürgen François (2014), Albert Van De Kerkhove (2015), Bert Vanderhaegen (2017)
Erekanunniken
Mgr Paul Van den Berghe, bisschop-emeritus van Antwerpen (1967), Kardinaal Jozef De Kesel, aartsbisschop van Mechelen-Brussel (1992); Mgr Jozef Marianus Punt, bisschop van Haarlem (2002), Mgr Lode Aerts (2002), bisschop van Brugge
Meer informatie over het kapittel en over de huidige en overleden leden vind je op de geactualiseerde wkipedia-pagina.
Recente overlijdens
Kanunniken Charles de Hemptinne (benoemd 1986, +10 mei 2017) en Dirk De Backer (benoemd 2011, + 27 augustus 2017)
